تهدیدها و فرصت‌های دیپلماتیک دولت پزشکیان

آرزو فرشید - مسعود پزشکیان سعی می‌کند تا دولتی میانه‌رو تشکیل دهد و در این بین با نگاهی به اعضای تیم دیپلماسی‌اش می‌شود دریافت که بنای او مشخصا در حوزه سیاست خارجی تعامل با دنیاست زیرا وجود افرادی مانند ظریف، عراقچی و تخت روانچی نشانگر رویکرد سیاست خارجی دولت او است. اما پرسش آن است که خط دیپلماتیک دولت پزکشیان آیا دقیقا همانی است که در دولت روحانی شاهد بودیم؟

سید جلال ساداتیان، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «درست است که تندروها یک عده خاصی هستند و حضور هم دارند و در رسانه‌هایشان حرف‌های اتفاقا خلاف امنیت می‌زنند اما نباید تصور کرد همه چیز حرف‌ آنهاست و همه کس آنها هستند؛ پس ملاک قضاوت این‌ها نیستند. بحث سیاست خارجی باید ناظر به تبیین امنیت ملی باشد. هم امنیت ملی و هم منافع ملی. در دولت آقای رئیسی شاهد بودیم که مسئولان سیاست خارجی توانمندی لازم برای رفع مشکلات را نداشتند و روز به روز مشکلات کشور بیشتر شد. اکنون و با انتخاب آقای پزشکیان می‌بینیم که هم در حوزه داخلی آرامش برقرار شده است و رهبری هم در دیدار با نمایندگان گفتند که باید آرامش وجود داشته و مجلس با دولت همکاری کند و هم در حوزه سیاست خارجی هم امیدواری بالا رفته است».

او ادامه داد: «در حوزه سیاست خارجی، اسرائیل خودش آتش‌افروزی می‌کند اما می‌خواهد چنین القاء کند که منشأ ناآرامی‌ها ایران است. آمریکایی‌ها هم به دلیل مسائل انتخاباتی‌شان عملا اسیر لابی‌های اسرائیل هستند. آقای بایدن هم که کناره‌گیری کرد و گزینه دموکرات‌ها هنوز مشخص نیست. اینها ملاحظاتی است که در برهه‌ای که آقای پزشکیان بر سر کار آمده، وجود دارد اما از آن سمت پالس‌های مثبتی دیده می‌شود؛ از جمله سخنان بلینکن که گفته خروج از برجام اشتباه بوده است. اینها فرصتی است که اگر دولت آقای بتواند رأی اعتماد خوبی از مجلس بگیرد و به ویژه برای وزیر خارجه و البته گماردن نیروهایی هماهنگ در شورای عالی امنیت ملی و سازمان انرژی اتمی، می‌تواند به به نحو خوبی کارها را پیش ببرد».

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی همچنین بیان کرد: «قاعدتا باید متناسب با شرایط روز تیم سیاست خارجی دولت خلاقیت‌های خود را داشته باشند. دوره آقای روحانی به شکلی بود و الان به شکلی دیگر اما اصول کلی همان است که در حوزه سیاست خارجی دولت آقای روحانی می‌دیدیم».

او در پاسخ به این پرسش که آیا دولت پزشکیان می‌خواهد و البته می‌تواند با دولت آینده آمریکا وارد مذاکره شود، تصریح کرد: «صحبت با آمریکایی‌ها تبدیل به یک تابو شده است اما ترامپ اهل معالمه است و اگر از اول به دولت او اجازه ورود به بازار ایران داده می‌شد، هم خودمان متنفع می‌شویم و هم ما دچار خسارت نمی‌شدیم. به هر حال گذشته را نمی‌شود بازگرداند اما حالا باید بدانیم ترامپِ تاجر مسلک بدون گرفتن امتیاز، امتیازی به ایران نخواهد داد. از طرفی آقایان اعلام کردند که هم در عمان به طور مستقیم با آمریکایی‌ها مذاکره می‌کردند و هم در سازمان ملل مذاکراتی صورت گرفته است و حالا هم می‌شود همان مسیر ادامه یابد ولو مذاکره به صورت غیرمستقیم. آقای عراقچی هم اگر وزیر خارجه شود، سابقه حضور در هیئت مذاکره حتی با آمریکایی‌ها را داشته است. آقای پزشکیان هم شعارش گسترش روابط خارجی و ایجاد توازن در عرصه بین‌المللی است؛ معنی‌اش آن است که هم با شرق و هم با غرب می‌خواهد روابط ایران گسترش یابد».

ساداتیان در پایان گفت: «من ارزیابی‌ام این است که اکنون شرایط عوض شده است. در دوره روحانی بنا نبود موفقیت‌ها به نفع روحانی تمام شود و نخواستند که پیش برود و جدال‌هایی را بین طرفین شاهد بودیم. در آن زمان ماجرا قدری متفاوت بود و می‌خواستند به خالص‌سازی برسند اما وقتی به خالص‌سازی رسیدند  از قضا سرکنگبین صفرا فزود؛ بنابراین اکنون شرایط تغییر کرده است و قرار است آقای پزشکیان کار کند و مواجه‌هایی مانند آنچه در دوره آقای روحانی دیدیم، با او نخواهد بود».