پزشکیان در کابینه سهم‌دهی نکرد

* آقای عطریانفر! تحلیل شما از این که آقای پزشکیان از  مجلس رای کل کابینه اش را گرفت و این همراهی که صورت گرفت چیست؟ چه مولفه هایی در این اتفاق لحظه آخری اثرگذار بود؟

تصور می‌کنم سیاست همدلانه و وفاقی که دکتر پزشکیان درجریان تبلیغات انتخاباتی و مقدمات تاسیس کابینه تعقیب می‌کرد با هوشمندی و فراستی که داشت به ثمر نشست. اگرچه رئیس جممهور در ابتدای راه با سیاست های محدود شونده دربرابر گزینه های اولویت دار رییس جمهور بخصوص از ناحیه مراکز استعلامی روبرو شد و چهره های مقام اول و مطلوب نظر ایشان به عنوان اعضای دولت معرفی نشدند، اما بهرحال در لایه دوم چهره هایی انتخاب شدند که فی الجمله رویکرد اصلاحی قابل قبولی داشتند و با روند مدنظر آقای پزشکیان -کابینه ای ملی و غیر جناحی ، غیر گروهی و فارغ از تعلقات و منافع شخصی نهادهای سیاسی پیرامون - سازگار بود.

پیش بینی اولیه  این بود که شاید مجلس بخصوص فراکسیون تندروی آن‌ها یعنی گروه پایداری نسبت به چهره های شاخص این کابینه موضع منفی بگیرند و با تبلیغاتشان بتوانند تعدادی از چهره های کلیدی کابینه را بیندازند، اما خوشبختانه این واقعه تلخ رخ نداد. از نتیجه و میزان نهایی آرا نمایندگان فهمیده می‌شود که جریان معتدل اصولگرا در مجلس به محوریت آقای قالیباف در این ماجرا خوب مدیریت می‌شوند  و در الفت ملی که بین شان و آقای پزشکیان برقرار شده بود با آن هماهنگ و همراه و وفادار بودند و التزام خود را بدان در آرای خود نشان دادند.

در تحلیلی کلی میزان رای اعضای کابینه براین نکته دلالت دارد که نیروهای جبهه پایداری در اقلیت محض قرار دارند و تبلیغات آن‌ها علیه دولت آقای پزشکیان در مجلس شورای اسلامی کارساز واقع نشد.

نیروهای کلیدی در جریان اصولگرای معتدل مجلس با دولت همراهی کردند

* عملکرد آقای قالیباف را در جلسات بررسی صلاحیت وزرا چطور دیدید؟ مثلا برخی می‌گفتند ایشان وارد لابی با دولت شده و برخی دیگر گفتند آقای قالیباف به دنبال انتقام از تندروها و کنترل کردن آن‌ها است.

این نوع برآوردها و پیش بینی های سیاسی دلالت بر مرزبندی های قبل از برگزاری انتخابات دارد  و بعد از اعلام نتایج پیروزی آقای پزشکیان الزاما نمی‌تواند جاری و ساری باشد. از نتیجه آرا در ابعاد فردی و جمعی کابینه می فهمیم که آقای قالیباف همراهی خوبی نشان داده است. نه تنها رئیس مجلس بلکه چهره های موثر در کنار ایشان که نیروهای کلیدی در جریان اصولگرای معتدل مجلس هستند، با دولت همراهی کردند و آرایشان ر ا بر پایه رفتاری کاملا حرفه ای و منطقی تقدیم اعضای کابینه کردند و موضع گیری جناحی که بدون دلیل و صرفا با هدف ایراد ضربه سیاسی بر پیکر دولت در شرف تاسیس باشد را مطرح نکردند و وزیری را نیانداختند. 

بررسی رأی مجلس به کابینه دلالت بر همراهی جریان اصولگرای معتدل مجلس دارد از این بابت که به تکلیف ملی و حرفه ای خود درست عمل کردند و وزرا را بر اساس صلاحیت هایشان مورد بررسی قرار دادند.  طبعا باید سپاسگزار و قدردان تلاش مدیریت و نیروهای اصولگرای مجلس در همراهی با رئیس جمهور منتخب بود. 

این تصور که افراد بر اساس سهم دهی انتخاب شدند را به رسمیت نمی‌شناسم

*ولی گویا یک سری لابی هایی صورت گرفته بود چون مثلا امروز آقای پزشکیان اشاره کردند که آقای همتی با هماهنگی آقای قالیباف انتخاب شده اند یا...

این حرف‌ها دقیق نیست. تقریبا بخش اعظمی از گزینه هایی که به عنوان وزیر رای آوردند بر اساس رویکرد معتدلانه شخص رئیس جمهور و سیاست اتخاذی کارگروه های کمیته ها و شورای راهبری انتخاب شده اند. این که تصور کنیم افراد معرفی شده از طرف آقای پزشکیان ناشی از تقسیم نیروها و سهم دهی بین جریانات سیاسی بوده است را به رسمیت نمی‌شناسم.

پیام‌ها و سخنان پزشکیان روی نمایندگان اثر خود را گذاشته است

* نطق آقای پزشکیان را چقدر در رای آوری وزرا موثر می‌دانید؟

من مشروح مذاکرات مجلس را تعقیب نمی‌کردم و صحبت های آقای پزشکیان را نشنیده ام. ولی باتوجه به مبانی گفتاری و رفتاری رئیس محترم جمهور در نحوه گفتمان اخلاقی و سیاسی و رویکرد عمومی ایشان، فکر می‌کنم سخنان وی در مجلس به عنوان آخرین دفاع از وزرا، شباهت به همان بیانات گذشته ایشان داشته است. پیام‌ها و سخنان دلسوزانه پزشکیان چون عمدتا از سر دل و اعتقاد بر می‌خیزد، اثر خود را در حد  توانمندی و نفوذ کلمه ایشان روی نمایندگان گذاشته است.

بخصوص این که وی فرزند مجلس است و نمایندگان با ادبیات ایشان از پیش آشنا بوده اند. از این جهت این اشنایی پیشینی برای وی ظرفیت مثبت است و به کار پزشکیان  آمده و روی موضع‌گیری درست نمایندگان و پرهیز انها از افتادن در چاله رقابت های کارشکنانه حتما موثر واقع شده است.

تندروهایی که از پزشکیان انتقاد می‌کنند به وزرای او رأی ندادند

* ایشان در دفاع از وزرا مانند آقای عراقچی و خانم صادق و آقای ظفرقندی و آقای صالحی تاکید می‌کردند که با هماهنگی رهبر انقلاب بوده است و حتی گفتند رهبری در گفت و گو با آقای صالحی  گفتند که بیایند. بعد از اظهارات ایشان برخی تندروها مانند آقای رسایی و مالک شریعتی مدعی شدند که آقای پزشکیان از رهبری هزینه کرده اند که  کابینه رای بیاورد. نظر شما چیست؟

اولا کسانی که این نقد را به آقای پزشکیان وارد می‌کنند مطمئنا به وزرای ایشان رای نداده اند. به دلیل آرایشی که میزان آرای وزرا نشان می دهد. وقتی چهره های شاخص دولت نزدیک به ۶۰-۷۰ رای درمقایسه با دیگر اعضای کابینه بدست نیاورده اند نشانگر این است که عوامل افراطی پایداری درمجلس، حضراتی که نام بردید که جزو سران آنانند بطور تشکیلاتی رای نداده اند.

مفهوم رفتار دوگانه آنان در بروز تبعیض آراء درنسبت با دیگر وزراء این است که به مضامین و حاق گفته های آقای پزشکیان که اشاره کردید توجهی نکرده اند. نکته و اشاره ای که از زبان پزشکیان در مورد برخی وزرا مطرح شده است فقط داستان رییس جمهور چهاردهم  نیست. همه روسای جمهور پیشین هم نامزدها و وزرای پیشنهادی خود را قبل از این که به مجلس معرفی کنند با رهبری درمیان  گذاشته اند و رهبری هم اگر نظر خیرخواهانه ای داشته اند به رئیس جمهور وقت منعکس می‌کردند.

البته برخی وزرا در همه کابینه‌ها کسانی هستند که رهبری نسبت به شخصیت ، موضع گیری‌ و دیدگاه های سیاسی آن افراد، دغدغه دارند. برخی انتصابات در دولت به گونه ای است که رهبری در تایید آن‌ها نقش کلیدی و اول دارند چون بر پایه ماموریت هایی که قانون اساسی بر عهده رهبری گذاشته است، آن وزرای کلیدی مد نظر رهبری کسانی هستند که باید در مقام تحقق مسئولیت هایی که رهبری به عهده دارد، به عنوان کارگزار آن نظریات در دولت نقش آفرینی کنند. از جمله وزیر خارجه و وزیر اطلاعات و وزیر کشور و وزیر دفاع.

پزشکیان گوشه‌ای از واقعیات را به خاطر سرسختی‌های جبهه پایداری عیان کرد

نسبت به وزارت‌خانه های فرهنگی و علمی هم رهبری همواره تذکرات خیرخواهانه ای دارند که معمولا به رئیس جمهور متذکر می‌شوند و روسای جمهور هم به توصیه های رهبری توجه دارند و به گونه ای دست به انتخاب می‌زنند که همدلی و رای موافق رهبری را درحمایت از تصمیم خود دارند.

آن چه که آقای پزشکیان انجام داده و بیان کرده همین روند پیشین است باین تفاوت که گوشه ای از این واقعیت جاری را، تنها بخاطر سرسختی های بی‌مورد جبهه پایداری را عیان کرده است. واقعیتی که منطق قابل دفاعی دارد و البته در این رابطه نمی‌توان ایرادی گرفت.

بهانه های جبهه پایداری و دوستانشان برای این بوده که مطامع افراطی و رادیکال خودشان را به گونه ای اعمال کنند و نهاد پارلمان و تدابیر معقول آن را تحت تاثیر قرار دهند که خوشبختانه مجلس تحت تاثیر نگاه های افراطی این حضرات قرار نگرفت.

وفاق ملی به مفهوم تقسیم غنائم نیست

* آقای عطریانفر! آقای پزشکیان تاکید داشتند که کابینه شان کابینه وفاق ملی است. آیا با این نظر موافقید و آیا موفق خواهند شد؟

بله – “وفاق” مفهومش این است که گفتمان ملی و همسو بر تمامی اجزای دولت برای تحقق منافع ملی حاکم باشد. گفتمان ملی یعنی هر کسی دعوت به همکاری شده و امروز به عنوان عضوی از کابینه ماموریتی به عهده دارد، به جای این که در مقام تامین منافع جناحی گروه های سیاسی در ایران باشد ، عمدتا ذهن و فکرش معطوف به تامین منافع مردم باشد. طبعا کسانی که منافع مردم را در گرایش فراگیر شهروندی تامین می‌کنند عملا در یک فرایند وفاق ملی مدیریت می‌کنند و این رویکرد می‌شود کردار همگانی برای استقرار کابینه وفاق ملی.

این وفاق، مفهومش تقسیم غنایم نیست. وفاق ملی یعنی وحدت نظر و اشتراک فکر در خصوص انجام تکالیف ملی توسط کارگزاران مختلفی که احیانا به واسطه وابستگی فکری ممکن است به جناح های مختلف سیاسی هم تعلق داشته باشند.