عکس: علیرضا معصومی فضای سبز، آب و هوا و نماهای متفاوت و تاریخی کاخ‌های سعدآباد در این مجموعه فرهنگی و تاریخی در طول چند سال گذشته نگاه‌های زیادی را به سمت خود جلب کرده است، جذابیت‌هایی که برخی مخاطبانش را تا همین حد راضی نگه داشته و آن‌ها را برای دیدن زیبایی‌های بیشتر به داخل کاخ‌ها نکشاند، فارغ از آن‌که نمای داخلی هر کاخ در این مجموعه، حرف متفاوت‌تری با مخاطبانش داشت. کاخ سبز یا کاخ «شهوند» در شمال غربی مجموعه سعدآباد که سال‌های نخست بنای نیمه‌تمام «علی‌خان والی» بود و بعدها که رضا پهلوی آن را خرید، به بنای امروزی یعنی کاخ سبز تبدیل شد، یکی از این فضاهای تاریخی است. موزه ملت که به دلیل رنگ سفید نمایش، امروزه بیشتر به «کاخ سفید» مشهور است هم نه تنها برای انجام امور اداری و تشریفاتی در دوره پهلوی استفاده می‌شد، بلکه اقامتگاه تابستانی محمدرضا شاه و همسرش نیز بود هنوز 10 تالار تشریفاتی دارد که وسیع‌ترین آن را تالار کاخ می‌نامند. کاخ «اسود» یا «کاخ سیاه» که امروز به عنوان موزه هنرهای زیبا و با همین کاربری در جنوبی‌ترین نقطه مجموعه سعدآباد فعال است از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، محل استقرار وزارت دربار بوده و از سال ۱۳۶۱ به عنوان موزه هنرهای زیبا از آن بهره‌برداری شد.
