یک پنجره دیپلماتیک بسیار محدود تا ماه اوت باز است | روش پرخاشگرانه ترامپ در قبال تهران نتیجه عکس می‌دهد

جولیان بورگر در گاردین نوشت: در حالی که گزارش‌های ایالات متحده حاکی از آن است که اسرائیل در حال بررسی حملات هوایی به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های آینده است، بنیامین نتانیاهو با حمایت دونالد ترامپ وعده داد که دولتش "کار را تمام خواهد کرد" و تهدید ایران را خنثی خواهد ساخت.

در ادامه این مطلب آمده: ترامپ اعلام کرده که ترجیح می‌دهد با تهران به توافق برسد، اما در عین حال به‌وضوح بیان کرده که در صورت شکست مذاکرات، اقدام نظامی آمریکا را مدنظر دارد. دولت او همچنین یک خواسته حداکثری را مطرح کرده است: کنار گذاشتن کامل برنامه هسته‌ای ایران.

مشاور امنیت ملی ایالات متحده، مایکل والتز، روز یکشنبه به فاکس نیوز گفت "همه گزینه‌ها روی میز است"

وی افزود که دولت جدید تنها در صورتی با ایران مذاکره خواهد کرد که "آن‌ها بخواهند کل برنامه خود را کنار بگذارند و دیگر مانند مذاکرات گذشته، بازی درنیاورند".

اوایل این ماه، ترامپ گزینه‌ای روشن پیش روی ایران گذاشت و گفت "من مایلم توافقی غیرهسته‌ای با ایران انجام شود و این را به بمباران شدید ایران ترجیح می‌دهم".

در حالیکه در سیاست و تجارت، "هنر معامله" مورد ستایش ترامپ همواره متکی به تهدید و بلوف بوده، تحلیلگران تردید دارند که این روش در برابر تهران موفق باشد. آنها همچنین هشدار می‌دهند که پنجره حل دیپلماتیک این بن‌بست با تهران هر ماه محدودتر می‌شود، زیرا توانمندی‌های هسته‌ای ایران پیشرفت می‌کند و نتانیاهو در تلاش است تا ترامپ را متقاعد کند که در حملات مشترک به تأسیسات هسته‌ای ایران مشارکت کند.

نخست‌وزیر اسرائیل تلاش کرده، اما تاکنون موفق نشده است دولت‌های ایالات متحده، ازجمله دولت پیشین ترامپ، را برای اقدام نظامی علیه ایران متقاعد کند. در اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، او با این درخواست مخالفت کرد، زیرا نمی‌خواست آمریکا را درگیر جنگ‌های خارجی کند.

با این حال، در سال ۲۰۱۸، ترامپ یکی دیگر از خواسته‌های نتانیاهو را برآورده کرد و ایالات متحده را از توافق چندجانبه‌ای که برنامه هسته‌ای ایران را در ازای لغو تحریم‌ها محدود کرده بود، خارج ساخت. از آن زمان، ایران برنامه هسته‌ای خود را پیش برده و اکنون مقدار فزاینده‌ای از اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی تولید می‌کند که فقط یک گام فنی کوچک با تولید مواد شکافت‌پذیر در سطح تسلیحاتی فاصله دارد.

ایران تأکید دارد که قصد ساخت سلاح هسته‌ای را ندارد و همچنان عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) باقی مانده است، اما تهران، در صورت تهدید تأسیسات هسته‌ای کشور، ممکن است این سیاست را تغییر دهد.

نتانیاهو روز یکشنبه در کنار مارکو روبیو وزیر خارجه جدید ایالات متحده، به‌وضوح اعلام کرد "در ۱۶ ماه گذشته، اسرائیل ضربه شدیدی به محور ترور ایران وارد کرده است. تحت رهبری قاطع رئیس‌جمهور ترامپ و با حمایت قاطع شما، هیچ شکی ندارم که می‌توانیم و خواهیم توانست کار را تمام کنیم"

آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا در هفته گذشته به خبرنگاران اطلاع داده‌اند که معتقدند اسرائیل احتمالاً در نیمه اول سال ۲۰۲۵ به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهد کرد. اما این ارزیابی‌های اطلاعاتی همچنین بر وابستگی اسرائیل به حمایت آمریکا تأکید دارند، ازجمله در تأمین سوخت‌گیری هوایی، اطلاعات جاسوسی و شناسایی. مقامات آمریکایی همچنین گفته‌اند که چنین حملاتی، در بهترین حالت، تنها چند ماه برنامه هسته‌ای ایران را به تأخیر خواهد انداخت و ممکن است باعث شود تهران تصمیم به تولید اورانیوم با درجه تسلیحاتی بگیرد.

با وجود نگرانی‌ها در واشنگتن، دولت ترامپ در اوایل این ماه فروش کیت‌های هدایت‌کننده برای بمب‌های نفوذگر BLU-۱۰۹ را تأیید کرد که احتمالاً برای وارد کردن خسارت به تأسیسات غنی‌سازی زیرزمینی فردو ضروری خواهد بود.

نتانیاهو نخستین مقام خارجی بود که پس از پیروزی مجدد ترامپ به کاخ سفید دعوت شد و بنا بر گزارش واشنگتن پست، دو رهبر در این دیدار "چندین سطح از حمایت احتمالی آمریکا را بررسی کردند، از حمایت فعال نظامی در یک حمله – مانند ارائه اطلاعات، سوخت‌گیری یا کمک‌های دیگر – تا حمایت سیاسی محدودتر در قالب یک اولتیماتوم قهری".

راز زیمیت، پژوهشگر و کارشناس ایران در مؤسسه مطالعات امنیت ملی تل‌آویو، گفت که یک عامل دیگر نیز در حال محدود کردن فرصت‌های دیپلماتیک با ایران است.

بر اساس توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، امضاکنندگان باقی‌مانده آن، ازجمله بریتانیا، فرانسه و آلمان، می‌توانند "مکانیسم ماشه" را فعال کرده و تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را بازگردانند، اما این اهرم در اکتبر امسال منقضی می‌شود و به پایتخت‌های اروپایی گزینه "استفاده یا از دست دادن" را می‌دهد. فعال شدن این مکانیسم می‌تواند به تشدید بیشتر تنش‌ها منجر شود.

زیمیت گفت "فکر می‌کنم تا ماه اوت یا سپتامبر، یک پنجره دیپلماتیک بسیار محدود برای رسیدن به نوعی توافق میان ایران و ایالات متحده وجود دارد"

او افزود "اگر تا آن زمان توافقی صورت نگیرد… فکر می‌کنم برای نتانیاهو بسیار آسان‌تر خواهد بود که نه‌تنها چراغ سبز [از واشنگتن]دریافت کند، بلکه شاید برخی توانایی‌های نظامی که تأثیر حمله را افزایش دهد نیز به دست آورد".

نتانیاهو به طور مکرر ترامپ را "بهترین دوست" اسرائیل در کاخ سفید توصیف می‌کند، توصیفی که روبیو و دیگر مقامات دولت آمریکا نیز تأیید کرده‌اند. اما این دوستی با ادامه فشار اسرائیل برای حمله به ایران، به آزمونی سرنوشت‌ساز کشیده خواهد شد.

آریانه طباطبایی، مشاور سیاست‌گذاری در پنتاگون در دولت بایدن، گفت که این موضوع باعث "تنش میان جناح طرفدار خویشتن‌داری در دولت و جمهوری‌خواهان سنتی‌تر خواهد شد که تمایل بیشتری به برخورد قاطع با ایران دارند".

طباطبایی گفت: "در حال حاضر، مشخص نیست که کدام گروه نفوذ بیشتری در روند تصمیم‌گیری بین‌سازمانی خواهد داشت و سیاست را تعیین خواهد کرد، اما این یک عامل مهم خواهد بود".

ترامپ به خود می‌بالد که آمریکا را از جنگ‌های خارجی دور نگه داشته، اما پیش‌تر نیز نشان داده که آماده اقدام نظامی علیه تهران است. او در ژانویه ۲۰۲۰ دستور ترور سردار سپاه پاسداران، قاسم سلیمانی، را در بغداد صادر کرد.

گزارش شده که عربستان سعودی پیشنهاد میانجی‌گری برای جلوگیری از یک درگیری گسترده را مطرح کرده، اما یک پژوهشگر ارشد در مؤسسه خاورمیانه، هشدار داد که روش مذاکره پرخاشگرانه ترامپ ممکن است در قبال تهران نتیجه معکوس داشته باشد.

منبع: انتخاب