ناکامی‌های آمریکا و موفقیت‌های ایران در اولین دور مذاکرات از نگاه تحلیلگر سرشناس عرب

«عبدالباری عطوان» تحلیلگر سرشناس عرب در این تحلیل نوشت ایران موفق شد در «مسابقه جنگ اراده‌ها» که در مسقط، پایتخت عمان آغاز شد، یک گل بزرگ به دروازه آمریکا بزند، زیرا برخلاف خواست رقیب خود آمریکا، اصرار کرد مذاکرات میان تهران و واشنگتن «غیرمستقیم» باشد و این خواسته‌اش را عملی کرد. حتی «دونالد ترامب» رئیس‌جمهور آمریکا هفته پیش در کنفرانس مطبوعاتی خود در حضور «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اعلام کرد که این مذاکرات مستقیم است و سپس از این اعلام غافلگیر شد.

هیئت آمریکایی به رهبری «استیو ویتکاف»، نماینده ویژه ترامپ در امور منطقه، در این مذاکرات از موضع ضعف و شکست شرکت می‌کند، به ویژه پس از شکست طرح آمریکا در تحمیل تعرفه‌های گمرکی بر بیش از ۲۰۰ کشور و نهاد در جهان. تا جایی که آمریکا نه تنها بدون دوست مانده است، بلکه به ویژه در اروپا و جنوب شرقی آسیا (کره جنوبی و ژاپن)، دوستان را به دشمن تبدیل کرده است‌.

ایرانی‌ها که در مذاکرات به ریاست «عباس عراقچی» وزیر خارجه کارکشته حضور دارند، کسی که مذاکرات توافق هسته‌ای اول با ۶ کشور بزرگ در سال ۲۰۱۵ را رهبری کرد و تجربیات بسیار بالایی در فنون مذاکره و استراتژی‌های آن دارد، تسلیم سیاست «تهدید و ارعاب» ترامپ نشدند و شروط خود را به طور کامل بر رقیب آمریکایی تحمیل کردند، زمانی که اصرار داشتند مذاکرات فقط به پرونده هسته‌ای محدود شود و به پرونده‌های دیگری مانند سامانه‌های موشکی و پهپادی و قطع رابطه با گروه‌های مقاومت در غزه، لبنان، یمن و عراق پرداخته نشود و به آنچه می‌خواستند رسیدند.

از سوی دیگر، این ترامپ بود که خواستار بازگشت به راه حل دیپلماتیک برای بحران ایران و آمریکا شد و از تهدیدهای خود به حمله نظامی ویرانگر عقب‌نشینی کرد، زمانی که متوجه شد تهدید به انجام حملات نظامی و همراه کردن آن با اعزام سه ناو هواپیمابر آمریکایی و اسکادران‌هایی از بمب‌افکن‌های غول‌پیکر B.۵۲ نتایج معکوس داد و نه تنها این اقدامات ایرانی‌ها را نترساند، بلکه آنها را وادار کرد که به آن پاسخ دهند.

طرف ایرانی به رئیس جمهور ترامپ که در سال ۲۰۱۸ توافق برجام را پاره کرد، اعتماد ندارد و به خوبی می‌داند که او به عروسکی در دست دشمن اسرائیلی تبدیل شده است، همانطور که اکنون درک می‌کند که آمریکا که در اوکراین شکست خورده است، نه تنها به تسلیم شدن در برابر مسکو بسنده نکرده است، بلکه بدون مشورت با متحدان اروپایی خود که در این جنگ گرفتارشان کرده است، آماده است اوکراین و مردمش را به روس‌ها بفروشد و تسلیم تمام شرایط آنها با الحاق یک پنجم از سرزمین‌های اوکراین به روسیه شود.

اینکه رئیس جمهور ترامپ می‌خواهد مذاکرات مسقط ظرف ۲ ماه به یک توافق انجامد، این به تجربه تلخ او در مذاکرات وین باز می‌گردد که یک سال و نیم به طول انجامید و به دلیل زیرکی ایرانی‌ها در استفاده از تئوری «بله، اما» به شکست انجامید و ایرانی‌ها کوچکتربن امتیازی ندادند. اکنون هم به نظر نمی‌رسد که این تئوری در مذاکرات مسقط کنار گذاشته شود، به ویژه اینکه آمریکای امروز که در سطح جهانی منفور است و تمام متحدان خود را در غرب و شرق از دست داده است، ضعیف شده و به دلیل کسری هنگفت در بودجه عمومی سالانه خود (۱.۴ تریلیون دلار) در آستانه ورشکستگی قرار دارد و بدهی‌های عمومی آن به بیش از ۴۲ تریلیون دلار رسیده است.

آنچه ایران را تشویق می‌کند تا موضع خود را در این مذاکرات محکم کند، موضع قوی و چالش برانگیز چین در جنگ تجاری علیه ایالات متحده است، زیرا «شی جین‌پینگ» رئیس جمهور چین اعلام کرد تلافی سختی به آمریکا و رئیس جمهورش نشان خواهد داد و تا پایان این جنگ پیش خواهد رفت، هر چقدر هم که نتایج آن پرهزینه باشد. رئیس جمهور چین تصمیم گرفت مالیات‌های گمرکی بر کالاهای آمریکایی را به بیش از ۱۲۵ درصد افزایش دهد و به متحدان خود در سازمان بریکس برای اعلام جنگ علیه دلار و سیستم سوئیفت مالی جهانی که آمریکا از طریق آن بر اقتصاد و گردش مالی جهانی مسلط است، چراغ سبز بدهد.

ترامپ که در قمار خود برای شعله ور کردن جنگ تجاری و انقلاب داخلی اولاً و جهانی ثانیاً علیه آن، شکست خورد و به عنوان اولین ثمرات جنگ تجاری، ارزش دلار کاهش یافت و رکود در اقتصاد آمریکا افزایش یافت، مجبور شد پس از گذشت کمتر از سه روز از اعلام این جنگ تجاری، با پوشش تعلیق اجرای مالیات‌های گمرکی به مدت سه ماه، این جنگ را متوقف کند. از این دست تصمیم‌گیری‌های ترامپ می‌توان نتیجه گرفت که تهدیدهای او، مبنی بر اینکه باید سریع‌تر یک توافق هسته‌ای حاصل شود و در غیر این صورت ایران با حملات نظامی ویرانگر روبه‌رو خواهد شد، هیچ تاثیری نخواهد داشت و به صاحبش باز خواهد گشت و او را مجبور می‌کند برای حفظ آبرو هم که شده، برای دستیابی به «توافق سریع»، امتیازات بزرگ و بی‌سابقه به رقیب ایرانی خود بدهد.

آمریکا در ماه‌های اولیه حکومت ترامپ به یک رسوایی بزرگ و خنده دار تبدیل شده است و تعجب آور نخواهد بود که ایران و متحدانش از بزرگترین بهره برداران باشند و کسی که آخر بخندد، زیاد می‌خندد.

منبع: ایسنا