مذاکرات نقطه اوج تنش را پشت سر گذاشت

گروه سیاست - دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا به میزبانی سفارت عمان در رم برگزار شد و طرفین بر ورود به مباحث کارشناسی توافق کردند. پیش این دور از مذاکرات صحبت از این بود که دو طرف روز سختی را پیش رو دارند و احتمال شکست یا ادامه گفتگوها 50-50 است اما بعد از اعلام رضایت دو طرف دوباره ریزش قیمت دلار آغاز شد که برخی کارشناسان این را نشانه دور شدن ایران و آمریکا از گزینه نظامی و بازتر شدن پنجره دیپلماسی می دانند.

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت‌وگو با نامه نیوز درباره دوره دوم گفتگوهای ایران و آمریکا گفت: آنچه در نشست مسقط و رم اتفاق افتاد، نشان می دهد که آمریکایی ها می دانند مسیر جنگ مدیریت ناشدنی است و امکان دارد هزینه های زیادی داشته باشد به طوریکه به نتیجه دلخواهشان نینجامد؛ از این رو آنها مسیر دیپلماسی را انتخاب کردند.

وی افزود: قرائن و شواهد نشان می دهد که دو طرف متن واقع گرایانه را روی میز گذاشتند که براساس آن دغدغه های دو طرف رفع شود. طرف ایرانی دنبال رفع تحریم در کنار حفظ چرخه سوخت و زیرساخت های هسته ای و طرف آمریکایی دنبال خنثی سازی جنبه تهدید امنیتی برنامه هسته ای ایران است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: به نظر می رسد دو طرف در حال توافق بر سر متنی شبیه برجام هستند با این تفاوت که در ازای یکسری بازرسی های دقیقتر، لغو تحریم ها طوری انجام شود که نتایج ملموس تری را برای ایران در پی داشته باشد. معتقدم از جمله نکات مثبت مذاکرات، ورود آژانس بین المللی انرژی هسته ای بود چون آنچه امروز ایران بر سر آن در حال توافق است حقی است که همه کشورهای عضو ان پی تی می توانند از آن برخوردار شوند اما در گذشته چون تنش های شدیدی بین ایران و آمریکا وجود داشت و عوامل آشوب ساز به این عوامل دامن می زدند برنامه هسته ای را به رغم بازرسی های آژانس به عنوان یک تهدید مطرح شد و هزینه های گزافی را بر دوش ملت ایران گذاشت.

وی افزود: تحولات دو ماه اخیر فضای واقع گرایانه ای را هم برای ایران و هم برای آمریکا ایجاد کرد. آمریکایی ها به این نتیجه رسیدند که برخی کشورها دوست دارند انرژی دولت ترامپ در جنگ با ایران تخلیه شود، از این رو ترامپ سعی می کند در چنین دامی نیفتد. در سمت مقابل، نگاه ایران واقع گرایانه شده است به ویژه زمانی که مصاحبه سفیر روسیه در عراق منتشر شد. وقتی طرف عراقی از او پرسید «درصورت حمله به ایران، روسیه چه می کند» او پاسخ داد «ما برای ایران دعا می کنیم همانطور که برای عراق در زمان صدام دعا کردیم»، این صحبت نشان داد که ایرانی ها باید براساس یک واقع گرایی بتوانند مشکلات خود را حل کنند.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: در مقسط طرفین توافق کردند که مذاکره کنند. در رم بر سر ورود به مباحث تخصصی توافق شد. اگر کارگروه های تخصصی شکل بگیرند، معنایش این است که طرفین روی اصول اساسی مذاکره توافق کردند بنابراین می توان گفت «مذاکرات نقطه اوج تنش را گذراند و وارد مرحله تخصصی شده است». البته در مرحله تخصصی نیز مذاکرات دشوار است اما طرفین چند گام اساسی از تنش دور شدند.

وی افزود: اگر آمریکایی برنامه هسته ای ایران را از حالت اورژانسی خارج بدانند، به سمت حل سایر بحران های خودشان حرکت می کنند. معنای این اتفاق آن است که پرونده هسته ای ایران به مرحله عادی سازی رسیده؛ البته باید مراقب طرف های آشوب ساز به ویژه اسرائیل بود. اگر نشست های فنی و تخصصی شروع شود، یعنی دو طرف به طور جدی از گزینه نظامی دور شدند.