۷ روش درمانی حذف ناسزا گویی کودکان

امام سجاد علیه السلام فرمودند: «.. حَقُّ وَلَدِکَ ... أَنَّکَ مَسْؤُولٌ عَمّا وُلّیتَهُ [بِهِ]مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَالدِّلالَةِ عَلى رَبِّهِ. وَ الْمَعُوَنَةِ عَلى طاعَتِهِ فیکَ وَ فى نَفْسِهِ.» حق فرزند تو این است... در سرپرستى وى مسؤولیت دارى که ادب او را نیکو کنى و به سوى پروردگارش رهنمون‌سازى و در فرمانبردارى از او، نسبت به وظایف تو و خودش، یارى‌اش دهى.

فحاشی و به کار بردن الفاظ رکیک نوعی ابراز خشم و عصبانیت نیز در کودکان محسوب می‌شود زمانی که والدین یا دیگران بچه‌ها را کنترل می‌کنند یا آن‌ها را کتک می‌زنند، بچه‌ها خشمشان را با این الفاظ آموخته شده به کار می‌برند. در این ایامی که به دلیل شیوع کرونا همه ما بیشتر در منزل هستیم برخورد‌ها و چالش‌های زیاد هم برایمان پیش می‌آید اینکه اضطراب‌ها و ناراحتی هایمان را سر بچه‌ها خالی کنیم، خودمان فحاشی کنیم یا اینکه مدام به بچه‌ها گله کنیم که چرا کارهایشان را انجام نمی‌دهند همه این‌ها شرایط اضطراب زایی برای کودکان محسوب می‌شوند. حال از علل ایجاد این مسئله که بگذریم تصمیم داریم چند روش درمانی موثر و کاربردی برای از بین بردن فحاشی کودکان را آموزش دهیم:

*۱- خودمان ناسزاگویی را ترک کنیم

با توجه به اینکه نخستین آموزگار و الگوی کودکان خود والدین هستند بنابراین امکان اینکه کودک ناسزاگویی را از خود والدین یاد گرفته باشد، زیاد است بنابراین نخستین راه این است که پیکان را به سمت خودمان بگیریم و ناسزاگویی را ترک کنیم. گاه پیش می‌آید خود والدین در تماس‌های تلفنی شان با دیگران یا هنگام عصبانیت و حتی زمان رانندگی یک مرتبه فحاشی می‌کنند و همین کامل در ذهن کودک نقش می‌بندند که او نیز می‌تواند در این نوع مواقع ناسزا بگوید؛ بنابراین بهترین حالت این است که خود والدین با خودکنترلی بیشتر ابتدا این ناسزاگویی را ترک کنند و اگر والدین سهوا اشتباه ناسزاگویی را تکرار کردند؛ در این طور مواقع باید برای کودک توضیح بدهند که: «رفتار و گفتار قبلی ما صحیح نبوده است و دیگر تصمیم داریم حرف زشت یا بی ادبی نزنیم».

پس ابتدا ترک گفتار نادرست و سپس توضیح آن به بچه‌ها که گفتارمان نادرست بوده است.

*۲- محیط و تعاملات کودک مان را کنترل کنیم

گاهی اوقات هم پیش می‌آید که چه‌ها در محیط‌های دیگر یا در تعاملاتشان با دیگر بچه‌ها چنین الفاظی را یاد گرفته باشند و در محیط منزل تکرار کنند، مثلا بچه در محیط حیاط و بازی با دیگر بچه‌ها یا در محیط مدرسه و تکرار آن توسط همکلاس هایش چنین کلماتی را یاد گرفته باشد، در این صورت راهکار این است که کودک را از محیط‌های ناسالم و دوستانی که با کمی تحقیق مشخص می‌شود، کدامشان چنین الفاظی را به کار می‌برند، دور کنیم و دوستان و رفت و آمد‌های مناسبی را جایگزین آن کنیم.

والدین به طور ویژه از دو سالگی یعنی زمانی که کودک تقلید کلامی رو به پیشرفتی را نشان می‌دهد، می‌بایست به این نکته توجه داشته باشند.

*۳- در انتخاب سرگرمی‌ها، کارتون و بازی رایانه‌ای کودک‌مان دقت کنیم

در این عصر شاهد هستیم که هر روز هزاران هزار فیلم، سریال، کارتون و بازی رایانه‌ای جدید می‌آید که به قول خیلی از والدین حتما می‌بایست بچه‌ها را در ایامی که در منزل هستند و به مدرسه نمی‌روند، سرگرم آن کنیم تا کمتر به ما کار داشته باشند، اما خیلی از والدین دقت نمی‌کنند که چه محتوایی در این بازی‌ها، فیلم و کارتون‌ها پخش می‌شود خیلی‌ها الفاظ نادرست در آن‌ها استفاده می‌شود که بزرگتر از سن بچه‌ها است، خیلی از این بازی‌ها خشونت را در بچه‌ها ترویج می‌دهد و مدام در محیط منزل ما را دچار چالش می‌کنند؛ بنابراین والدین باید دقت کنند که چه کارتون، فیلم و بازی رایانه‌ای برای کودکانشان انتخاب می‌کنند نباید اینطور باشد که والدین برای از سر خود باز کردن یک سری محتوای مجازی در اختیار بچه قرار دهند و هیچ نظارتی هم بر آن نداشته باشند و در انتها هم بگویند که این بچه این چیز‌ها را از کجا یاد گرفته است؟

کودکی که به راحتی از صبح تا شب و شاید هم تا نیمه‌های شب با تبلت و گوشی به اینترنت متصل است و هیچ نظارتی بر او وجود ندارد، ممکن است هر سبک زندگی و هر رفتاری را که ما خودمان نسبت به آن آگاه نباشیم، از او سر بزند.