جایگاه فضاهای نیمه باز مثل روف گاردن در معماری ایرانی

ساخت بام سبز در سال های اخیر در کشورها و شهرهای مدرن به طرز چشمگیری افزایش یافته است. اگرچه ایجاد فضای سبز در پشت بام از گذشته های دور در معماری کشور ایران وجود داشته است اما با پیشرفت تکنولوژی ها و زیرساخت های این المان زیبایی شناختی و فضای سبز امروزه بیش از هر زمان دیگری شاهد طراحی و ساخت این فضاها در پشت بام ساختمان ها هستیم.

بنابراین در این مقاله قصد داریم تا شما را با جایگاه باغ بام ایرانی در فرهنگ معماری سنتی ایران آشنا کنیم و توضیحاتی را در این خصوص به شما ارائه نماییم.

باغ بام سنتی ایرانی

باغ های ایرانی نوع خاصی از معماری و ساختار یک باغ است که ایرانیان در گذشته های بسیار دور آن را طراحی کرده اند. این نوع باغ ها در قسمت های مختلف از جمله بام های خانه ها با طراحی زیبا و چشم نواز ساخته می شدند که نمادی از غنای معماری، تاریخی و فرهنگی ایران هستند. گیاهان و انواع گل های ایرانی، آب روان و ... از جمله عناصر اصلی باغ های ایرانی بوده اند که با طراحی استادانه و منظم خود، مجموعه ای ماندگار را ایجاد می کرده اند. معماری باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است. باغ های ایرانی همچون قطعه ای از بهشت بر روی زمین هستند که قدم زدن در امتداد آب های روان، مشاهده آبنماها و فواره های زیبا، درختان سر به فلک کشیده و .... حال هر کسی را خوب می کند.

ایرانیان در گذشته با ساخت همین باغ ها در فضای پشت بام ها، به خوبی توانسته اند از ویژگی های باغ های ایرانی در خانه های خود استفاده کنند. اگرچه درگذشته مفهوم باغ بام به معنای امروزی خود نبوده است اما همان ساخت باغ بام های سنتی نیز گویای این فرهنگ در معماری ایرانی است. مردمان گذشته نیز به خوبی توانسته بودند با درک ویژگی ها و مزایای فضای سبز در خانه ها، از ویژگی های گیاهان برای خانه های خود استفاده نمایند.

باغ بام ایرانی یا روف گاردن امروزی

باغ بام  یا روف گاردن ایرانی در سال های اخیر با تغییرات گسترده ای رو به رو بوده است. اگرچه در گذشته باغ های ساخته شده در پشت بام محدود به کاشت چندین نوع گیاه و درخت در پشت بام بوده است اما امروزه با ورود مواد و تجهیزات جدید که باعث بهبود کیفیت و افزایش سرعت طراحی باغ بام نسبت به هر زمان دیگری شده است، طراحی و اجرای بام های سبز به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

داشتن یک باغ بام یا روف گاردن که فضای سرسبز و بیشتری را برای دورهمی های ما ایجاد نماید، امروزه مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در این میان طراحی و ساخت روف گاردن های لاکچری در سال های اخیر یکی از سوالات بسیاری از کاربران بوده و در حقیقت افراد زیادی با این چالش مواجه می شوند که چگونه می توانند یک روف گاردن لاکچری و بسیار زیبا را برای ساختمان خود ایجاد نمایند.

طراحی روف گاردن امروزه متشکل از انتخاب نوع روف گاردن، نوع زهکشی، نوع مواد و مصالح متناسب با تحمل سازه، نوع گیاهان و سایر المان های زیباسازی محوطه باغ بام می باشد.

به لطف پیشرفت های کشورهای توسعه یافته در زمینه روف گاردن در سال های اخیر، رشد باغ سازی در پشت بام در ایران نیز با رشد چشمگیری رو به رو بوده است. همچنین انتظار می رود این رشد طراحی و ساخت و ساز باغ بام در ایران در سال های بعد با افزایش بیشتری نیز همراه باشد.

در کدام ساختمان ها می توان باغ بام ایرانی ساخت؟

اگرچه در گذشته ساخت باغ در پشت بام معمولا محدود به خانه های ایرانی سنتی بوده است اما امروزه باغ بام های ایرانی با تنوع و گستردگی بسیار بیشتر در ساختمان های مختلف مسکونی و اداری- تجاری ساخته می شود. روف گاردن پشت بام در سال های اخیر با تنوع بالایی برای انواع ساختمان ها طراحی و اجرا می شوند. درحقیقت فارق از نوع کاربری ساختمان، یک باغ پشت بام می تواند به خوبی در فضای بلااستفاده و به اصطلاح مرده پشت بام طراحی و اجرا شود.

ویژگی های باغ بام ایرانی

روف گاردن علاوه بر جنبه زیبایی بخشیدن به ساختمان، می تواند فضای مناسبی برای دورهمی های خانوادگی، دوستانه و یا کاری باشد. همچنین روف گاردن علاوه بر جنبه های زیبایی که اکثرا مورد توجه قرار می گیرد، در سراسر جهان با انگیزه های زیست محیطی فراوانی نیز طراحی و اجرا می شود. باغ بام ها در گسترش تنوع زیستی نقش به سزایی دارند.

همچنین باغ بام ها با دارا بودن گیاهان مختلف متناسب با آب و هوای منطقه، به کاهش دمای محیط و ساختمان کمک می کنند. این ویژگی می تواند باعث کاهش مصرف انرژی ساختمان ها به خصوص ساختمان های مسکونی و تجاری شود. کاهش اثر جزیره گرمایی در شهرها و افزایش رطوبت محیط نیز از دیگر فواید سقف روف گاردن در پشت بام سازه هاست. علاوه بر این ها، اجرای روف گاردن با طراحی حرفه ای می تواند منجر به کاهش سیل در مناطق پرباران شود.

طراحی حرفه ای روف گاردن ها توسط متخصصین این حوزه منجر به کاهش بار اضافی به ساختمان شده و ساختمان ها را از لحاظ تحمل بار بررسی می نماید. درحقیقت مهندسین معماری برای ساخت یک باغ بام ابتدا میزان تحمل وزن سازه را بررسی کرده و سپس متناسب با نوع ساختمان شما، یکی از انواع روف گاردن مدرن را طراحی و اجرا می نمایند. در باغ بام های مهندسی ساز از گیاهان با حداقل نگهداری ممکن و نیاز کم به آب استفاده می شود.

چگونه یک باغ بام ایرانی بسازیم؟

ساخت باغ بام امروزه توسط معماران منظر انجام می شود. تمام مراحل طراحی و اجرای باغ بام بایستی به کمک مهندسین معماری انجام شود تا بهترین بازده را برای ساختمان شما داشته باشد. یک روف گاردن مدرن در صورتی که با طراحی تخصصی انجام شود، می تواند به بخش مهمی از فضای ساختمان شما تبدیل شود. توجه داشته باشید که ساخت باغ سنتی در فضای ساختمان نیازمند محاسبات دقیق علمی و معماری است تا بتواند ویژگی های گفته شده را برای شما به همراه داشته باشد.

سخن آخر

ساخت باغ بام سنتی ایرانی نیازمند دانش و تخصص لازم است. اگرچه شاید بتوانید به کمک چند گلدان و گل یک فضای سرسبز در پشت بام خود ایجاد کنید، اما طراحی و ساخت فضاهای نیمه باز مثل روف گاردن در معماری ایرانی بایستی به کمک مهندسین معماری فضای سبز انجام شود.

تیم طراحی و اجرایی آبگون دیزاین متشکل از تیم های مجزای مهندسین طراحی و مهندسین معماری منظر می تواند انواع پروژه های روف گاردن یا گرین وال شما را با بالاترین کیفیت و در کوتاه ترین زمان ممکن انجام دهد. بنابراین چنانچه قصد ساخت روف گاردن در فضای پشت بام ساختمان خود را دارید، همین حالا با ما تماس بگیرید.