دیجی‌نکست، برای نسل آینده
دیجی‌نکست، مرکز نوآوری و سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا است که فعالیت خود را با هدف رفع نیازها و چالش‌های شرکت دیجی کالا، همچنین جذب استعدادهای واقع در دانشگاه‌های کشور آغاز کرد. فعالیت‌های این مجموعه شامل سرمایه‌گذاری، آکادمی و منتورینگ کسب‌وکارها در حوزه‌های مختلفی از جمله تکنولوژی، بازاریابی، محصول، مالی و لجستیک هوشمند است. در اکوسیستم استارتاپی کشور، دیجی‌کالا نکست همواره با گردآوری منتورهای شاخص اکوسیستم و سرمایه‌گذاری، ارائه خدمات مختلف همچون آموزش توسط مدیران ارشد شرکت‌های بزرگ و برتر کشور و برگزاری بوت‌کمپ‌های متعدد، در رشد اکوسیستم تاثیرات بسزایی بگذارد و باعث فعالیت و رشد استارتاپ‌های زیاد و نامداری از جمله گنجه، آپ‌تایم، ماکوویژن و بسیاری از استارتاپ‌های دیگر شود. در خصوص روند فعالیت این مجموعه، چالش‌ها و موانع موجود در اکوسیستم نوآوری و بررسی آن با کیوان محیط‌مافی، مدیرعامل دیجی‌نکست گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
آقای محیط‌مافی، آغاز فعالیت دیجی‌نکست به چه صورت بوده است؟
دیجی‌نکست در ابتدا با عنوان دیجی‌کالا نکست، با هدف رفع نیازهایی که دیجی‌کالا با آنها روبه‌رو بوده است، همچنین بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و استعدادهایی که در قشر دانشجوی کشور وجود دارد، از دانشکده فنی دانشگاه تهران در حوزه لجستیک فعالیت خود را آغاز کرد. با ارائه معکوس نیازهای تعریف شده در نهاد دانشگاه، دیجی‌نکست توانست افراد و تیم‌هایی که می‌توانستند مشکل‌گشا باشند، همچنین صاحبان ایده در خصوص نوآوری در حوزه‌های مختلف را جذب کند و از نظر مالی، زمانی، انرژی و منتورینگ روی آنها سرمایه‌گذاری کند که از جمله پروژه‌های موفق در آن زمان، آپ‌تایم است.
دیجی‌نکست، برای نکست جنریشن
کمی بعد به صورت کلی‌تر ادامه دادیم و در واقع ریبرندینگ صورت گرفت. با عنوان جدید “دیجی‌نکست” به عنوان مرکز نوآوری و شتابدهی، بدون محدود کردن تیم‌ها فقط به هوش مصنوعی، به ادامه فعالیت پرداختیم. این ادامه فعالیت شامل مورد آزمون قرار دادن تیم‌ها و در قدم بعد، در کنار هم قرار دادن تکنولوژی در بخش‌های مختلف مانند بیزنس پروداکت، بهبود نتایج را به همراه داشت.
از طریق فراخوان‌های مختلف، تیم‌ها و افراد متنوعی که از طریق کمپ‌های استارتاپی که دیجی‌نکست برگزار می‌کرد، می‌توانستند ایده‌ها و نوآوری‌های خود را معرفی کنند یا با توجه به نیازهای مجموعه دیجی‌کالا، با آنها همکاری کنند. در تعیین بازه زمانی مشخصی، با ارائه منتورشیپ، افراد فرصت داشتند تا با پیدا کردن هم‌تیمی یا بهبود تیم خود و همچنین به توسعه ایده و فرآیندهای کاری خود بپردازند و در تمامی این مراحل، با منتورشیپ‌ها همراه بودند. سپس تیم‌ها توسط گروه‌های داوری دیجی‌کالا مورد بررسی قرار می‌گرفتند. بعد از انتخاب تیم‌های منتخب، در بازه زمانی شش ماهه فرصت داشتند تا به توسعه تیم و کسب‌وکار خود بپردازند. پس از بررسی‌ها و اخذ تصمیمات لازم در کمیته سرمایه‌گذاری و تایید ام‌وی‌پی‌شان، تیم‌های منتخب وارد مرحله سرمایه‌گذاری می‌شدند.
ایده من برای روندی که پیش گرفته شد، در نظر داشتن آرمان ساخت نسل بعدی توسط دیجی‌نکست بود و در همین راستا، با تمرکز بر ایجاد بستری برای سایر سرمایه‌گذاران نیز اقدام کردیم تا آنها نیز فرصت داشته باشند با نوآوری‌های جدید آشنا شوند.
تمرکز دیجی‌نکست بر چه ارزش‌هایی است؟
در ارتقاء و بهبود فعالیت‌های “دیجی‌نکست”، در دوره پیش‌شتابدهی، برای تسهیل فرآیندهای آغازین آن به استارتاپ‌ها سرمایه اختصاص داده می‌شد. یکی از مزیت‌های رقابتی این سازمان اتصال آن به شرکت “دیجی‌کالا” بوده است. این اتصال به مزایایی منجر می‌شود، از جمله تأمین منابع مالی بهتر، دسترسی به یک جامعه بزرگ برای توسعه، ارتباطات بهتر، و دسترسی به نیروی انسانی با تجربه و مهارت بالا. همچنین، دیجی‌نکست از داده‌ها و اطلاعات ارزشمندی که در دیجی‌کالا موجود است بهره‌مند است. این چهار عامل اساسی، از مزایای برجسته‌ای هستند که “دیجی‌نکست” را از دیگران متمایز می‌کنند.
چه چالش‌هایی در امر سرمایه‌گذاری از سوی سرمایه‌گذاران می‌تواند وجود داشته باشد؟
تعامل بین یک مجموعه کوچک با ۲۰۰ نفر نیروی فعال با یک مجموعه چندین هزار نفره بسیار چالش‌برانگیز است. متأسفانه، مراکز شتابدهی کمتر به تعامل و در نظر داشتن بازه زمانی طولانی می‌پردازد. البته این مسئله تنها محدود به شتابدهنده‌ها در ایران نیست و در سطح جهانی نیز همین چالش‌ها وجود دارد. این مشکل باعث می‌شود فرصت‌سوزی‌های زیادی رخ دهد.
به نظر شما در بحث حمایت از استارتاپ‌ها، نکته کلیدی چیست؟ چه ویژگی می‌تواند حیاتی باشد؟
انگیزه در این زمینه باید به پافشاری بر هدفی جذاب متمرکز شود، نه صرفاً به کسب درآمد برای کسب‌وکارها. نکته‌ای که در اکوسیستم استارتاپی، به ویژه برای ایده‌پردازان حائز اهمیت است، این است که کسب درآمد در سال‌های اولیه نباید به عنوان معیار و انگیزه اصلی در نظر گرفته شود، بلکه تمرکز باید بر نقش‌آفرینی و خلق ارزش‌های نو باشد که اتفاق می‌افتد. پافشاری بر اجرای ایده باید در مرحله اولیه و زمانی که ایده‌پردازی شکل می‌گیرد، به نقطه عطفی برسد. ظرفیت استارتاپ در کشف‌کردن نهفته است و ایجاد ارزش افزوده چشمگیری باید از این کشف به وجود آید.
چرا در تابستان کمپی از سوی دیجی‌نکست برگزار نشد؟
ساماندهی تیم‌های فعال در حال حاضر از اهمیت بالایی برخوردار است تا به یک حالت استانداردی برسند و با تمرکز بیشتری که روی آنها قرار می‌گیرد، زودتر به سطح استاندارد و فعالیت قوی‌تری دست یابند. این سازماندهی به افزایش کیفیت خدمات و تعاملات منجر می‌شود، تا بتوان با تمرکز بیشتر به برگزاری کمپ‌ها پرداخت. باید توجه داشت که ۹۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها توسط دیجی‌کالا انجام می‌شود، که این امر نشان‌دهنده اهمیت و نقش برجسته این شرکت در حمایت از استارتاپ‌ها و توسعه آنها است.
آقای محیط‌مافی در خصوص نگاه به نوآوری چه نکاتی وجود دارد؟
چرخه نوآوری که باید به چرخش درآید، از سه بازیگر اصلی تشکیل شده است. مهم‌ترین بازیگر این مثلث، که محرک اصلی برای تمامی آن‌هاست، ایده‌پرداز یا به اصطلاح تلنت است. منتور و سرمایه‌گذار یا منابع مالی نیز به عنوان دو بازیگر اصلی دیگر این چرخه، حائز اهمیت می‌باشند. آنها می‌توانند با داشتن یک مسئله جذاب و مفید برای ایده‌پرداز، توسعه و پیشرفت ایده را تسهیل و تسریع دهند.
دیجی‌نکست به دقت در جایگاهی قرار دارد که باید این سه عامل اساسی را به بهترین نحو متصل و هماهنگ کند. این اتصالات و هماهنگی‌ها باعث می‌شوند که چرخه نوآوری به بهترین شکل و با حداکثر اثربخشی حرکت کند و به نتیجه‌ای مثبت و موفق منجر شود.
با وجود یکی از مهم‌ترین چالش‌های اکوسیستم به نام کمبود نیروی منابع انسانی، دیجی‌نکست برای بهبود وضعیت در این حوزه چه اقداماتی کرده است؟
برای مقابله با این چالش‌ها و رفع آنها، اولین گام مهم این است که تمرکز را از تهران به سایر استان‌ها و شهرستان‌ها منتقل کنیم و از ظرفیت‌های آنها به‌طور کامل بهره‌مند شویم. باید این امکانات و استعدادهای موجود در مناطق مختلف را شناسایی و جذب کنیم. استقبال از این اقدامات نیز نشان می‌دهد که این نکته بسیار اساسی و حائز اهمیت است. در این راستا، همکاری با پارک‌های علم و فناوری، جهاد دانشگاهی و مناطق با پتانسیل بالا برای سرمایه‌گذاری، اقدامات مؤثری خواهد بود.
همچنین، باید به حل چالش عدم اعتماد اسپانسر و مهاجرت منابع انسانی توجه کنیم. ایجاد اعتماد و ارتقاء کیفیت محیط کاری می‌تواند به حل این مشکلات کمک کند. همچنین، ایجاد برنامه‌ها و فرآیندهایی برای منتور کردن و رهنمود کسب‌وکارها از طریق همکاری با افراد متخصص در این زمینه، اهمیت دارد و می‌تواند به مدیریت این چالشات کمک کند.
یکی از راه‌های موثر دیجی‌نکست برای رفع این چالش‌ها، تمرکز بر امور آموزشی و آکادمی متناسب با نیازهای شرکت‌ها است. این برنامه‌های آموزشی طراحی شده‌اند تا افرادی که در شرکت‌های بزرگ و معتبر کشور فعالیت می‌کنند را به عنوان مدرس و منتور برای افراد جدیدی که وارد اکوسیستم می‌شوند را بشناسند و رهنمون کنند. این روش، البته که هزینه بیشتری دارد، اما نکته مثبت آن این است که این دوره‌های آموزشی تنها تئوری نیستند و پس از اتمام آنها، افراد وارد اکوسیستم شده و در کارهای عملی واقعی در دیجی‌نکست مشغول به فعالیت می‌شوند. این انتقال افراد از دوره‌های آموزشی به محیط کاری واقعی، از دیدگاه دیجی‌نکست بسیار مثبت و اهمیت‌زاست و از جمله اقدامات کنونی دیجی‌نکست است که این اکوسیستم را گسترش دهد.
بنظر شما چقدر ارتباط بین بدنه نوآور کسب‌وکار کشور با بخش سنتی اهمیت دارد؟
یکی از چالش‌های بزرگ در اکوسیستم استارتاپی، عدم پیوستن و اتصال به صنایع سنتی مانند نفت، پتروشیمی، فولاد و صنایع سنگین می‌باشد. فرآیند و فعالیت‌هایی که باید برای وارد شدن به این صنایع انجام شود، پر از چالش‌های مختلف است. بخشی از این چالش‌ها به دلیل طولانی بودن و زمان‌بر بودن فرآیند مناقصه‌گذاری است. در اینجا، دسترسی به مناقصات و شرکت در آنها نیازمند توانایی‌ها و تجربه‌های ویژه‌ای است که استارتاپ‌ها ممکن است نداشته باشند.
به عنوان سخن پایانی، چه نکته‌ای اضافه می‌کنید؟
همه ما واقفیم که در حال حاضر در اکوسیستم استارتاپی، چالش‌ها و موانع زیادی وجود دارد و بازیگران این حوزه با مشکلات زیادی مواجه هستند. در این شرایط بهتر است همه باهم همراهی و همیاری داشته باشیم تا شرایط از این سخت‌تر نشود و در روند عبور از این مشکلات، همواره کنار هم باشیم تا یکی یکی آن‌هارا رفع کرده و پشت سر بگذاریم تا همه باهم بتوانیم اتفاقات خوب را رقم بزنیم. در پایان برای همه فعلان این اکوسیستم آرزوی موفقیت می‌کنم.
دیدگاه تان را بنویسید