هدف بوکسل، توسعه اقتصاد فرهنگی است
به گزارش تریبون نیوز در سال‌های اخیر، سایت‌ها و پلتفرم‌های مختلفی در حوزه فرهنگ و هنر ایجاد شده‌اند. پلتفرم‌هایی که خرید کتاب، خوانش کتاب‌های الکترونیک و شنیدن کتاب‌های صوتی را ساده‌تر کرده‌اند. علاوه بر این پلتفرم‌ها، سایت‌هایی راهاندازی شده‌اند که امکان خرید کتاب را به‌صورت اینترنتی برای کتاب‌خوان‌ها فراهم کرده‌اند.
فرهنگ کتاب و کتابخوانی در کشور ما قدمتی طولانی دارد اما افزایش قیمت کتاب در سال‌های گذشته نگرانی‌هایی را برای این دسته ایجاد کرده است. از سوی دیگر، در زمان کرونا و پس از آن، کتابفروشیهای متعددی تعطیل شده‌اند. تعطیلی کتابفروشیها به‌ویژه کتابفروشیهای محلی، دغدغه‌ی بسیاری از افرادی‌ست که محصولات فرهنگی را در سبد کالاهای مصرفی‌شان جا داده و کتابخوانی بخشی از زندگی روزمره‌شان شده است.
در همین راستا، با علی رضایی ، مدیر اجرایی پلتفرم بوکسل گفت‌وگو کردیم. در ادامه، این گپ و گفت را می‌خوانید و با این استارتاپ حوزه فرهنگ آشنا خواهید شد.
آقای رضایی، لطفاً درباره بوکسل توضیح دهید و بگویید که قرار است این پلتفرم چه ارزشی را برای مخاطبان خود خلق کند.
پلتفرم بوکسل حاصل یک دغدغه چندین و چند ساله در حوزه کتاب است. چند سال است که در حوزه نشر فعالیت می‌کنم و در بررسی‌هایی که با دوستان و همکارانم در این حوزه انجام دادیم، متوجه شدیم که چرخه فروش کتاب در حال تغییر است و به خوبی عمل نمی‌کند.
با گسترش فروشگاه‌های اینترنتی کتاب که توسط مراکز پخش اداره می‌شوند، نقش کتابفروشیها کمرنگ شده و این دغدغه سبب شد تا ایده بوکسل به ذهنمان برسد. یکی دیگر از علل مهم راهاندازی بوکسل، پدیده کتاب قاچاق است. کتاب قاچاق کتابی است که مترجم و ناشر آن حقیقی نیستند و کتاب نیز با تخفیف‌های زیاد و غیرمنطقی به فروش می‌رسد. کتاب قاچاق هم به ناشر ضربه می‌زند و هم به کتاب‌فروش‌ها؛ پس ما بوکسل را راهاندازی کردیم تا همراه ناشران و کتاب‌فروشان به رشد اقتصاد فرهنگی کشور کمک کنیم.
از طرفی، درصدی که کتابفروشیها از فروش کتاب سود می‌برند، در حدی نیست که بخواهند یک سایت فروش محصولات را راهاندازی کنند و هزینه نگهداری و پشتیبانی از سایت هم مشکلات خاص خود را دارد. برای همین، ما سعی کردیم مسیری را برای خرید اینترنتی کتاب از کتابفروشی ایجاد کنیم.
بوکسل از چه زمانی راهاندازی شده است؟
بیش از یک هفته است که بوکسل راهاندازی و تست‌‌های اولیه آن انجام شده است؛ اما بیش از ۲ سال است که در این حوزه کار می‌کنیم و در مسیر راهاندازی این پلتفرم بوده‌ایم.
با توجه به این‌که پس از کرونا شاهد موجی از تعطیلی کتابفروشیها بودیم و بسیاری از کتابفروشیهای شناخته‌شده، قدیمی و محلی تعطیل شدند چون سایت‌های اینترنتی جایگزین آن‌ها شده بودند، فکر می‌کنید بوکسل چطور می‌تواند به کاهش تعطیلی کتابفروشیها و ادامه حیات آن‌ها کمک کند؟
برخی از سایت‌های فروش اینترنتی کتاب که عمدتاً توسط پخش‌کنندگان کتاب اداره می‌شوند، توانایی تخفیف روی کتاب‌ها را دارند اما کتابفروشیها سود زیادی از کتاب‌ها نمی‌برند تا بتوانند روی آن‌ها تخفیف بگذارند و همین موضوع باعث تضعیف کتابفروشیها و استقبال کم آن‌ها شده است.
همان‌طور که پیش از این هم اشاره کردم، هزینه راهاندازی و نگهداری سایت برای همه کتابفروشیها امکان‌پذیر نیست. در نتیجه، برای آن‌که یک فضای رقابتی بین کتابفروشیها ایجاد شود و پویایی این فضا هم افزایش یابد، بوکسل راهاندازی شد.
هدف ما از راهاندازی پلتفرم بوکسل این است که کتابفروشیها بتوانند رشد کنند، ولی باید این نکته را هم در نظر گرفت که عوامل زیادی در تعطیلی یک کتابفروشی تاثیر دارند؛ شناسایی این عوامل می‌تواند مشکلات کتابفروشیها را تا حدودی برطرف کند.
برای ادامه حیات کتابفروشیها راه‌کارهایی را درنظر گرفته‌ایم. بوکسل چند فاز دارد که در حال حاضر فقط فاز یک آن به بهره‌برداری رسیده و افراد می‌توانند با انتخاب کتابفروشی دلخواهشان، کتاب موردشان را از آن کتابفروشی بخرند. در فاز دوم بوکسل، امکاناتی را به کتابفروشیها می‌دهیم تا بتوانند یک فضای رقابتی با پلتفرم‌های فروش کتاب داشته باشند.
از آن‌جا که قیمت کتاب در سال‌های اخیر افزایش یافته و سبد خرید محصولات فرهنگی در خانواده‌های ایرانی کوچک شده است، فکر می‌کنید پلتفرم‌هایی مثل بوکسل چطور می‌توانند به رشد اقتصاد فرهنگی کمک کنند و چه چالش‌هایی را پشت‌سر می‌گذارند؟
میانگین قیمت کتاب در دو سال افزایش چشمگیری داشته و ممکن است خرید کتاب را کمتر کرده باشد، اما به نسبت کشورهای دیگر قیمت کتاب در کشور ما کم است. کتاب در ایران ارزان‌تر از سایر کشورهاست و همچنان مردم می‌توانند کتاب را در سبد خرید خود جا بدهند؛ برخی از افراد که مهاجرت کرده‌اند نیز کتاب‌ها را از ایران می‌خرند چون ترجمه فارسی آن‌ها ارزان‌تر از نسخه‌های آن کتاب به دیگر زبان‌هاست. طبیعی است که با افزایش تورم، قیمت کتاب هم افزایش یابد و نمی‌توان در این مورد کار خاصی انجام داد.
اگر بخواهم از چالش‌های این حوزه هم بگویم، لازم است به این نکته اشاره کنم که گردش مالی این حوزه نسبت به حوزه‌های دیگر زیاد نیست. ما سعی کرده‌ایم اقتصاد فرهنگی را جدی بگیریم چون چالش‌های اقتصادی در این حوزه زیاد است؛ تلاش ما این است که چرخه‌ای را بسازیم و از طریق آن بتوانیم هزینه‌هایمان را مدیریت کنیم. کار ما باید جوری باشد که بتوانیم با چرخه‌ای که ایجاد شده هزینه‌‌های خدمات‌مان را به دست آوریم و به دنبال سود آن‌چنانی هم نباشیم. در واقع، چالش اصلی ما در حوزه کتاب و فرهنگ این است که بتوانیم اقتصاد فرهنگی‌ای را بچینیم و با استفاده از آن توسعه پیدا کنیم.
بوکسل فقط با کتابفروشیهای داخل تهران کار می‌کند یا در این پلتفرم کتابفروشیهای دیگر شهرهای کشور هم قرار دارند؟
به افزایش کتابفروشیها در بوکسل فکر می‌کنیم و هدف‌مان این است که کتابفروشیهای شهرستان‌های مختلف هم در آن حضور داشته باشند اما چون در مراحل اولیه و تست هستیم، فعلا با چند کتابفروشی در تهران کار می‌کنیم.
وضعیت بازار کتاب را چطور می‌بینید و به نظر شما بوکسل می‌تواند به بیشتر کتاب‌خوان شدن افراد کمک کند؟
با توجه به نسل ۸۰ و ۹۰ که نسبت به نسل‌های قبل شرایط کتابخوانی برایشان مهیا بوده و ناشرانی مثل پرتقال و هوپا نیز آمده‌اند و کتاب‌های کودک و نوجوان تامین شده است، فکر می‌کنم اوضاع بازار کتاب نسبت به گذشته بهتر شده است.
دسترسی به کتاب‌ها در دهه ۷۰ زیاد نبود. والدین نسل‌های جدید هم نسبت به والدین نسل‌های دهه ۶۰ و ۷۰ بیشتر به کتابخوانی اهمیت می‌دهند و حتی از نوزادی برای فرزندان خود کتاب می‌خرند و می‌خوانند. برای همین هم این نسل با کتاب بیشتر درگیر است و بیشتر مطالعه کرده و همین موضوع باعث می‌شود که این نسل نیازمند یک خوراک و منبع دانش جدید باشد و بیشتر کتاب بخواند. در نتیجه، بازار کتاب هم رشد کرده است.
کتاب، یک کالای فرهنگی است و خرید آنلاین را نمی‌توان با خرید حضوری کتاب از کتابفروشی و حس چرخیدن در کتابفروشی مقایسه کرد. با توجه به این‌که بوکسل از دل بازار کتاب آمده می‌تواند به این بازار کمک کند و زنجیره کتابفروشیها را گسترده‌تر کند و به هم پیوند بزند چون کالای فرهنگی با محصولات سوپرمارکتی متفاوت است.
ما سعی کردیم حس حضور در کتابفروشی را به کاربران‌مان القا کنیم و وقتی کاربر کتابفروشی را انتخاب می‌کند، در لابه‌لای کتاب‌های آن کتابفروشی می‌چرخد. برای جان‌بخشی به کتابفروشیها، خرید حضوری را هم فعال کرده‌ایم. کاربران هنگام خرید می‌توانند دریافت حضوری را انتخاب کنند.
نکته باقیمانده‌ای درباره بوکسل هست که در سوالات نیامده باشد و بخواهید آن را برای خوانندگان تریبون‌نیوز بازگو کنید؟
بوکسل یک تفاهم‌نامه با بهخوان دارد و فکر می‌کنیم که همکاری این دو استارتاپ حوزه فرهنگ به توسعه فرهنگی کشور و انتخاب بهتر کتاب‌ها کمک خواهد کرد. بهخوان، شبکه اجتماعی کتاب است که بیش از ۳۵ هزار کاربر دارد. ۱۳۰ هزار یادداشت درباره کتاب‌ها دارد. یادداشت‌هایی که بهخوان دارد می‌تواند به کاربران کمک کند تا تجربه خرید بهتری را داشته باشند.
دیدگاه تان را بنویسید