راهکارهای دبیرکل خانه اقتصاد ایران برای خروج اقتصاد از رکود/ باید بازار را از چینی‌ها پس بگیریم

پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

نکته مهمی که در مورد این سیاست ها وجود دارد این است که توجه دولت در زمینه برطرف کردن رکود معطوف به سمت عرضه اقتصاد است در حالی که مشکل اصلی اقتصاد ما نبود تقاضا و به عبارتی نبود مشتری در بازار است و دولت باید به تقاضا نیز توجه داشته باشد. اگر خریدار در بازار وجود نداشته باشد هر چقدر هم که شما کالای خوب تولید کنید، این کالای خوب به فروش نمی‌رسد. با ذکر یک مثال بحث را ادامه دهیم . مشکلات اقتصادی امروز اتحادیه اروپا و کشورهایی مثل فرانسه، ایتالیا، آلمان و اسپانیا ریشه در کجا دارد؟ با وجود اینکه کالاهایی که این کشورها تولید می کنند کالاهایی خوب و با کیفیت است و از استانداردهای اروپایی برخوردارند اما بازاری برای فروش محصولاتشان ندارند و این مشکلات اقتصادی گریبان گیرشان شده است. به عبارتی تقاضا برای محصولات تولید شده توسط تولید کنندگان وجود ندارد و به همین علت هم خطوط تولید متوقف شده اند و تولید کننده تمایلی به تولید ندارد که به تبع این تعطیلی کارخانه ها، عده زیادی کارگر هم بیکار شده اند و همین کارگرها به خیابان آمده اند و تظاهرات می کنند. دلیل این موضوع هم این است که چینی ها بازارهای اروپا را از تولید کننده اروپایی گرفته اند. بنابر این مشکل عمده در دنیای اقتصاد امروز مشکل تقاضا است و عرضه مشکلی ندارد. اتفاقا در زمینه تحریک تقاضا به شیوه های غیر تورم زا در سیاست های پیشنهادی دولت به صادرات اهمیت زیادی داده شده است و به صادرات با قیمت های قابل رقابت اشاره شده است. برای اینکه ما بتوانیم صادر کننده باشیم باید اول در تولید کالای با کیفیت بالا، مهارت و تجربه لازم را کسب کنیم. بدلیل این که ما قرار است به بازارهای بین المللی برویم و در آنجا با کالاهای اروپایی، چینی، ژاپنی و کره ای رقابت کنیم. در حال حاضر کدامیک از کالا های ما غیر از محصولات پتروشیمی چنین قابلیتی را برای رقابت دارند؟. هیچ کدام از کالاهای صنعتی، لوازم خانگی و صنعت خودروی ما توان رقابت در بازارهای خارجی را ندارند. در جایی که کیفیت کالاهای ما خوب است قیمت محصولاتمان بالا است و در جای دیگر هم قیمتمان بالا است و هم کیفیتمان پایین است. ما باید اولا ببینیم چگونه می توانیم تولیداتی ارائه کنیم که قابلیت فروش در بازارهای جهانی را داشته باشد. آن زمان می بینیم که باید هزینه های تولیداتمان را حداقل کنیم، بهره وری نیروی کارمان را بالاببریم، کالاهای سرمایه ای با کیفیت در فرآیند تولید به کار بگیریم تا بتوانیم کالای رقابت پذیر تولید کنیم. اما تمام این فرآیند در سایه ایجاد بازار یا تقاضا بوجود می آید. کارخانه های تولیدی ما ابتدا باید بتوانند در ظرفیت کامل تولید به فعالیت بپردازد تا هزینه هایشان کاهش یابد و بهره وری شان را ارتقا دهند. بنابراین اول باید بازار داخلی و خارجی را برای تولید کنندگان داخلی ایجاد کرد. نباید شرایط اینگونه باشد که تولید کننده کالا تولید کند بعد به بازار ببرد و به دنبال مشتری بگردد. بنابراین تحریک تقاضا از الزامات خروج از رکود است و شرط لازم خروج از رکود این مساله است. البته روی صحبت بنده در صادرات بیشتر پیرامون واحدهای کوچک و متوسط است و واحدهای تولیدی بزرگ منظور صحبت بنده نیست. کارخانه های بزرگ تولید فولا و مس و غیره به هر طریقی بازارهای خودشان را پیدا می کنند اما واحدهای تولیدی کوچک و متوسطی که کالاهای مصرفی، نیمه بادوام و بادوام تولید می کنند همچون پوشاک، قطعات یدکی اتومبیل و لوازم خانگی باید ابتدا به فکر بازار برای فروش کالاهای خود باشند. به نظر شما در حال حاضر ما هیچ مزیتی برای صادرات نداریم؟ بله در حال حاضر مزیتی نداریم و دلیل آن هم پایین بودن نرخ ارز در سالیان اخیر بوده است که ما بازارهای تولید داخلی مان را به محصولات چینی سپردیم و حالا آمده ایم که بازار را پس بگیریم. پس باید اول تقاضا ایجاد کنیم. اگر بازار وجود داشته باشد تولید کننده به هر شکل ممکن مواد اولیه و قطعاتش را تهیه می کند و کالا وارد بازار می کند. حال که بازار ایجاد کردیم وظیفه اصلی دولت شروع می شود و آن هم کنترل کیفیت محصولات تولیدی مان است که از استانداردهای بین المللی برخوردار باشد تا خریدارمان یک بار مصرف نشود. وظیفه دولت هم نظارت مستقیم نیست. سازمان ملی استاندارد باید استاندارهای لازم را مشخص کند و سازمان های نظارت بین المللی هم نظارت کنند. شما به ایجاد بازار و بوجود آوردن تقاضا اشاره داشتید. چگونه می توانیم این بازار را برای تولیداتمان ایجاد کنیم؟ اگر بخواهیم برای بوجود آوردن تقاضا به مردم پول بدهیم مجددا گرفتار تورم می شویم چون تزریق پول به جامعه فشار تورمی بوجود می آورد پولی که به آن پول پرفشار می گویند. برای جلوگیری از این مساله ما باید پول کم فشار به جامعه تزریق کنیم. پول کم فشار یعنی که اینکه به جای پول خرید کالا به خریداران، به آنها اعتبار خرید بدهیم. یعنی مثلا فروشگاه های خود را مجاب کنیم که به طور مثال 20 درصد قیمت کالا را نقد بگیرند و 80درصد آن را به صورت سفته یک یا دو ساله بگیرند و بانک ها هم این سفته ها را نقد کنند که اینکار هم از طریق کاهش نرخ ذخیره قانونی بانکها توسط بانک مرکزی ممکن است. با این کار هم بازار فروش برای تولید کننده بوجود آورده ایم، هم مردم نیاز هایشان را برطرف کرده اند و هم پول تورم زا به جامعه تزریق نشده است. در این سیستم پیشنهادی شما نفع دولت چگونه تامین می شود؟ دولت سود می برد چون در این صورت بنگاه ها مجبور می شوند شیفت های کاری خود را افزایش دهند. در نتیجه افزایش شیفت های کاری اشتغال زایی ایجاد می شود و بخشی از مشکلات بیکاری برطرف می شود. در نتیجه درآمد دولت از اشتغال، فروش و عوارض بالا می رود. تمام این مسائل قطعا به سود دولت است. این برنامه یک برنامه کوتاه مدتی است که هم می تواند تقاضا را تحریک کند و هم در مدت زمان 6 ماه نتایج آن را ببینیم.