اختلافات پنهان بن زاید و بن سلمان؛ ماجرا چیست؟

مصطفى عبد السلام در العربی الجدید نوشت: رابطه ریاض و ابوظبی این روزها شاهد تنشی است که از چشم تحلیلگران به دور نمانده، تنشی که نشانه های آن در وضع محدودیتهایی از سوی دو کشور برای سفر مردمشان به عربستان یا امارات، با قدرت نمایان شد.

به گزارش سرویس بین الملل «انتخاب»؛ در ادامه این مطلب آمده است: روز شنبه، مقامات سعودی تصمیم به ممنوعیت سفر به امارات و از آن، گرفتند و وزارت عربستان اعلام کرد با هدف جلوگیری از شیوع نوع جدید ویروس کرونا، پروازها به سه کشور از جمله امارات، به حالت تعلیق در می آید.

تصمیم عربستان، به چند دلیل امارات را خشمگین کرد، از جمله آنکه سعودیها امارات را به لحاظ بهداشتی با کشورهای ضعیفی چون افغانستان، اتیوپی و ویتنام یکی کرد. این در حالی است که تصمیم عربستان برای ممنوعیت سفر اماراتی ها نیز بر عمق بحران مالی دبی افزوده و به شدت بر بخش گردشگری، خدماتی و تجاری آن تاثیر می گذارد. لازم به ذکر است که پنجاه درصد از گردشگران کشورهای خلیج فارس در دبی سعودی هستند.

به دنبال تصمیم عربستان، امارات به سرعت واکنش نشان داده و شرکت هواپیمایی امارات اعلام کرد تا اطلاع ثانوی، تمام سفرها به عربستان و از آن، به حالت تعلیق در می آید.

اما این تنها اختلاف بین ریاض و ابوظبی نیست، یک اختلاف عمیقتر میان این دو وجود دارد که در حال حاضر در اپک پلاس در حال وقوع است، یعنی همان ائتلاف نفتی که شامل دولتهای اپک به رهبری عربستان و تولید کنندگان دیگر به رهبری روسیه می شود و در جریان این ائتلاف، وزیر انرژی عربستان در تضاد با امارات با اجماعی که در خصوص توافق با اپک پلاس حاصل شده، انتقاد کرد.

در سالهای گذشته، موضع دول عرب خلیج فارس در داخل اوپک نفت، تقریبا یکسان بود، بویژه در مورد تصمیمات مهم مربوط به افزایش یا کاهش تولید نفت و سیاستهای مربوط به قیمت گذاری ها، اما در نشست اخیری که روز پنجشنبه گذشته برگزار شد، اختلافات بین ریاض و ابوظبی عمیق شد. همین مساله به شکست نشست و نرسیدن به یک تصمیم واحد در مورد توافق بر سر افزایش تولید و پاسخ مثبت به درخواست روز افزون جهانی انجامید، تا آنجا که حتی امارات به مقابله با نشست پرداخت.

پیش از برگزاری این جلسه، چیزی شبیه به توافق بین عربستان و متحدان خارجی اش به رهبری روسیه در خصوص افزایش تولید تا نیم میلیون بشکه در روز حاصل شده بود، اما امارات با این توافق مخالفت کرده و آن را ناعادلانه دانست، علاوه بر اینکه خواستار شروط بهتری برای خود در رابطه با افزایش سهم تولیدی اش شد.

مساله جالب توجه آنکه عربستان و روسیه موضع واحدی در مقابل موضع امارات داشتند، این در حالی است که در آوریل 2020 عربستان و روسیه درگیر یک جنگ نفتی با یکدیگر بودند که در آن زمان، منجر به سقوط قیمتهای نفت در بازارهای جهانی شد.

اختلاف سعودی اماراتی به شیوع کرونا و ائتلاف اپک پلاس یا توافق تولید نفت منحصر نمی شود، بلکه امارات گهگاه ساز جدایی از اوپک را می زند و همین مساله باعث عصبانیت سعودی شده است که رهبری این سازمان را بر عهده دارد و می خواهد این نهاد برای حفظ منافع دولتهای صادر کننده نفت باقی بماند.

دیگر میدان اختلافات بین امارات و عربستان، چند ماه پیش نمایان شد، زمانی که وزیر خزانه داری عربستان یعنی محمد جدعان اعلام کرد از سال 2024 این کشور قراردادهای دولتی با هیچ شرکت یا موسسه تجاری خارجی که مقر منطقه ای در خاورمیانه دارد امضا نمی کند.

این تصمیم خشم اماراتی ها را برانگیخت، چرا که آن را تلاشی از سوی ریاض برای به انحصار درآوردن پیشتازی اقتصادی و گرفتن این مزیت رقابتی از امارات بویژه دبی و چالشی تازه برای فعالیتهای گردشگری در امارات دانستند، در حالی که این کشور از شیوع ویرس کرونا و پیش از آن، سقوط قیمت نفت رنج می برد.

اختلافات بین ریاض و ابوظبی تنها محدود به پرونده های اقتصادی نیست و به پرونده های سیاسی دیگری هم می رسد، که به سطح، حجم و سرعت عادی سازی با اسرائیل، یمن و سودان و صلح با قطر و دیگر پرونده های منطقه ای مربوط است.

اختلافات بین دولتها یک امر طبیعی و متعارف است، چرا که هر دولتی به دنبال منافع خود و حمایت از امنیت ملی اش است، اما مساله مهم اینجاست که اختلافات به نفع ملتها و دولتها باشد، نه فقط برای رقابتهای سیاسی و انگیزه های شخصی.