چرا نظرسنجی‌ها نتایج انتخابات ترکیه را به درستی پیش‌بینی نکردند؟!

به گزارش مشرق، «خبرگزاری رویترز» در گزارشی با اشاره به برگزاری دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه و راه یافتن "رجب طیب اردوغان" و "کمال قلیچدار اوغلو" به دور دوم انتخابات، سعی کرده به این سؤال محوری پاسخ دهد که چرا نتیجه نهایی این انتخابات هیچ شباهتی با یافته‌های نظرسنجی‌های مختلف در ترکیه که عمدتا از پیشتازی قلیچدار اوغلو خبر می‌دادند، ندارد. در این راستا، در دور اول انتخابات ترکیه، این اردوغان بود که چیزی در حدود ۵ درصد بیش از قلیچدار اوغلو توانست آرای رأی‌دهندگان ترکیه‌ای را به سمت خود جلب کند.

خبرگزاری رویترز در گزارش خود می‌نویسد: «نتیجه دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه هیچ شباهتی به نظرسنجی‌هایی که قبل از انتخابات انجام شدند و از پیشتازی نامزد اصلی جریان اپوزیسیون یعنی کمال قلیچدار اوغلو حکایت داشتند، نداشت. موضوعی که البته شگفتی رأی‌دهندگان و بازارهای مالی ترکیه را نیز به همراه داشت و در دور اول، این اردوغان بود که پیشتاز انتخابات بود.

قرار است که دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در تاریخ ۲۸ مِی و میان اردوغان و قلیچدار اوغلو برگزار شود. در این راستا، بسیاری به این سؤال فکر می‌کنند که چرا نتایج نظرسنجی‌های انتخاباتی ترکیه هیچ شباهتی را با نتایج نهایی دور اول انتتخابات(از نظر الگوی کلی) نداشته است؟ انتخاباتی که در نوع خود و به زعم بسیاری از ناظران و تحلیلگران جزء مهمترین انتخابات‌ها در کل تاریخ کشور ترکیه است.

نظرسنجی‌های انتخاباتی که از سوی نهادها و شرکت‌های مختلف در ترکیه با محوریت انتخابات ریاست جمهوری این کشور در مدت اخیر برگزار شده‌اند، بارها و بارها پیشتازی قلیچدار اوغلو در رقابت با اردوغان را مورد تاکید قرار داده‌اند. در این رابطه، بسیاری بر این باورند که محبوبیت مردمی اردوغان به دلیل افزایش تورم و هزینه‌های زندگی در ترکیه که ناشی از سیاست‌های اقتصادی دولت وی پنداشته می‌شود، تا حد زیادی کاهش یافته است.

با این حال، نتایج دور اول انتخابات ترکیه، عملا گویای واقعیت‌های دیگری بودند. در دور اول انتخابات، اردوغان ۴۹.۵ درصد و قلیچدار اوغلو، ۴۴.۹۶ درصد از آرای عمومی را به خود اختصاص دادند. هیچ‌کدام از دو کاندیدای مذکور نتوانستند بیش از ۵۰ درصد از آرا را به خود اختصاص دهند و همین مسأله نیز سبب شده که انتخابات ترکیه به دور دوم برود.

یک شرکت نظرسنجی ترکیه‌ای با نام MAK، یافته های یک نظرسنجی خود را در تاریخ ۷ مِی منتشر کرد که بر اساس آن، قلیچدار اوغلو ۵۰.۹ درصد آرا را به خود اختصاص داده بود. میزان رأیی که برای پیروزی در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری ترکیه کافی بوده است. نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه سبب شد تا معاون حزب خلق جمهوری‌خواه ترکیه، استعفای خود را اعلام کند. اگرچه که گمانه زنی‌های مختلفی در مورد اقدام خودِ قلیچدار اوغلو در اخراج وی نیز مطرح شده است.

برخی گزارش‌ها اعلام کرده‌اند که اونورسال ادیگوزل پس از آن که حامیان حزب خلق جمهوری‌خواه او را به دلیل بی کفایتی در جریان شمارش آرا، به نحو گسترده‌ای سرزنش کردند، مجبور به استعفا شد. مهمت علی کولات رئیس مرکز تحقیقات MAK گفته است که انجام نظرسنجی‌ها به ویژه با توجه به مؤلفه‌هایی نظیر زلزله گسترده و سخت ترکیه در ماه فوریه، به شدت دشوار شده است. در عین حال، برخی محدودیت‌ها که ناشی از ماه مبارک رمضان بوده‌اند نیز در امر انجام نظرسنجی‌ها ایجاد چالش کرده‌اند.

ائتلاف جمهورِ اردوغان که تشکیل شده از حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه و شرکای ملی‌گرای آن است نیز با کسب ۳۲۱ کرسی از ۶۰۰ کرسی مجلس ترکیه، اکثریت کرسی‌ها را در پارلمان این کشور کسب کرده است. مسأله‌ای که می‌تواند بر سبد رای اردوغان در دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، اثرگذاری قابل توجهی را داشته باشد.

در حالی که شماری از شرکت‌ها و نهادهای متولی برگزاری نظرسنجی‌های انتخاباتی نظیر MAK پیش‌بینی کرده بودند که ائتلاف اتحاد ملت در انتخابات پارلمانی ترکیه اکثریت را به دست می‌آورد، حزب ملی‌گرای حرکت ملی ترکیه به عنوان بخشی از ائتلاف حاکم در ترکیه، عملکرد به مراتب بهتری را در قیاس با نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌هایی که انجام می‌شد، از خود نشان داد.

اریک میرسون، استراتژیست ارشد بازارهای نوظهور در نهاد موسوم به SEB، این طور می‌گوید که "نظرسنجی‌ها در ترکیه همچون بسیاری از دیگر کشورهای جهان، می‌توانند اغلب گمراه کننده باشند. این مسأله به ویژه با توجه به وجود افرادی که لزوما در جریان برگزاری نظرسنجی‌ها، صداقت ندارند، ابعاد جدی‌تری را نیز به خود می‌گیرد".

وی می‌گوید: "نظرسنجی‌های مختلف با اغراض و موضوعات متفاوت صرفا نتایج پرهیاهویی را از خود نشان می‌دهند که لزوما بازتاب دهنده نیات واقعی رأی دهندگان نیستند. کاملا محتمل است که افرادی در جریان نظرسنجی‌های مختلف، نارضایتی خود را از اردوغان و طیف متحد وی در قدرت نشان دهند. در واقع آنها این اقدام را نوعی اعتراض به تشکیلات حاکم می‌دانند. با این حال، همین طیف‌ها در جریان انتخابات رسمی، باز به اردوغان و متحدان او رأی می‌دهند و این مسأله را بیش از هر چیزی دیگری در راستای منافع خود و کشورشان می‌بینند".»