جنگ اسرائیل و حزب الله نزدیک است؟

مرز منتهی الیه شمال غربی اسرائیل در مجاورت لبنان، اخیرا بسیار ناآرام بوده است. نیروهای حافظ صلح سازمان ملل بر «خط آبی»، مرز تعیین شده بین اسرائیل و لبنان نظارت دارند. با این حال، اخیرا تحرکات در آنجا افزایش یافته، به حدی که در اسرائیل صحبت از خطر یک رویارویی مسلحانه می شود. پتانسیل تشدید تنش بسیار زیاد شده، زیرا گفته می شود حزب الله زرادخانه خود را به 150هزار موشک افزایش داده است. همچنین ماه‌هاست که شبه‌نظامیان شیعه پیشروی های بیشتری در منطقه مرزی انجام می‌دهند، جایی که طبق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، اصلا اجازه فعالیت ندارند. 

در ماه آوریل تبادل آتش کوتاهی صورت گرفت که جدی ترین رویداد از زمان جنگ 2006 بود: پس از شلیک بیش از 30 موشک از لبنان به سوی اسرائیل، ارتش اسرائیل اهدافی را در آنجا گلوله باران کرد. در چند هفته اخیر نیز این گونه حوادث افزایش یافته است: موشکی به سمت شهر غجر شلیک شد؛ دوربین های مدار بسته ظاهرا در نزدیکی شهر متولا به سرقت رفته است؛ افراد متعددی چندین بار از خط آبی عبور کردند. یک بار حتی یک نماینده لبنانی نیز در میان آنها بود و این گروه حدود 80 متر به داخل خاک اسرائیل نفوذ کرد تا اینکه سربازان برای فرار آنها تیرهای هشدار دهنده شلیک کردند؛ در نزدیکی شهر دوو، جنگجویانی با صورت های پوشانده در حصار مرزی و چند متری یک یگان اسرائیلی که از این حادثه فیلمبرداری می کرد، گشت زنی کردند. 

در درجه اول، دو خیمه که توسط حزب الله برپا شده باعث نگرانی مردم اسرائیل است. در پایان ماه ژوئن، اولین گزارش های منتشر شده مبنی بر اینکه چند تن از اعضای حزب الله ظاهرا هفته ها قبل دو چادر در منطقه مزارع شبعا – در سمت اسرائیلی خط آبی – برپا کرده بودند. مزارع شبعا بین اسرائیل، لبنان و سوریه مورد مناقشه است. این بار اسرائیل تلاش کرد تا مناقشه را بدون درگیری مستقیم حل کند. پس از شکایت به سازمان ملل و تهدید، حزب الله تنها یکی از چادرها را در اوایل ژوئیه برداشت. 

مشخص نیست که آیا همه این اقدامات به دستور رهبری حزب الله بوده است یا اینکه فرماندهان محلی به ابتکار خود عمل کرده اند. با این حال، سرویس اطلاعات نظامی اسرائیل به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل این ارزیابی را اعلام کرده که خطر جنگ با حزب الله بیش از هر زمان دیگری از بعد از سال 2006 است. پس از آن، دستور تقویت نیروها در مرز شمالی صادر شد. در عین حال، اسرائیل تاکنون نسبت به تحریکات و حرکات تهدیدآمیز نصرالله واکنش محتاطانه ای نشان داده است. وزیر دفاع اسرائیل هفته گذشته در یک کمیته کنست گفت که چادرهای حزب الله "یک اقدام نمادین" است و نباید جدی گرفته شود.

چنین اظهاراتی توسط کسانی که تحت تأثیر قرار می گیرند، متفاوت ارزیابی می شوند. شهردار متولا انتقاد می کند که پتانسیل بازدارندگی اسرائیل در مرز شمالی در حال فرسایش است. او در مصاحبه ای گفت که دولت مردم را در آنجا به حال خود رها می کند. از سوی دیگر، در کیبوتس هانیتا در غرب، یکی از ساکنان می گوید که شروع جنگ با حزب الله اکنون "اشتباهی بزرگ" است.

بحران سیاسی داخلی بی سابقه در اسرائیل در تشدید تنش کنونی نقش داشته است. دشمنان اسرائیل در منطقه مانند ایران ماه هاست که اعلام می کنند «پروژه صهیونیستی» در حال فروپاشی است. اما بیت المقدس همه این ادعاها را رد می کند. نتانیاهو هفته گذشته گفت که تهدیدهای نصرالله نتوانسته اسرائیل را تحت تأثیر قرار دهد: هنگامی که زمان آن فرا رسد، رهبر حزب الله خواهد دید که "ما شانه به شانه ایستاده ایم".

در واقع، پیامدهای اصلاحات قضایی نتانیاهو نگرانی قابل توجهی را برای رهبری ارتش ایجاد کرده است: مهمتر از همه، تعداد زیادی از نیروهای ذخیره به نشانه اعتراض از خدمت در ارتش خودداری می کنند. به گزارش رسانه ها، سرویس اطلاعات نظامی دست کم چهار نامه هشدارآمیز برای نتانیاهو ارسال کرده است. بر این اساس، دشمنان اسرائیل فرصتی تاریخی برای تغییر وضعیت استراتژیک منطقه به نفع خود احساس کردند. گفته شده نصرالله واقعا خواهان جنگ نیست، اما می‌خواهد تا حد امکان تحریکات را پیش ببرد و معتقد است که اسرائیل نمی‌خواهد و نمی‌تواند به شدت پاسخ دهد. اما این فقط ضعف مفروض دشمن نیست که نصرالله را وسوسه می‌کند تا مرزها را بیازماید. گیل مورسیانو از اندیشکده اسرائیلی میتویم خاطرنشان می کند که حزب الله نیز در حال حاضر تحت فشار سیاسی داخلی است. بسیاری از لبنانی ها آنها را به دلیل رکود سیاسی و فلاکت اقتصادی مقصر می دانند. بنابراین آشفتگی در اسرائیل یک فرصت خوشایند برای نصرالله است.

در یک سناریوی احتمالی که اخیرا "موسسه مطالعات امنیت ملی" اسرائیل انجام داد، مشخص شد که وضعیت با چه سرعتی می تواند تشدید و وخیم شود. این شبیه سازی با قتل مرموز چند محقق هسته ای در ایران آغاز شد و پس از آن، حوادث به سرعت از کنترل خارج شد. در پاسخ، ایران اورانیوم را تا 90 درصد غنی‌سازی کرد و اسرائیل با حمایت آمریکا، حمله نظامی انجام داد. تلاش‌ها برای آرام کردن اوضاع پس از آن ناموفق بود. به تحریک ایران، حزب‌الله به اسرائیل موشک هایی شلیک کرد و اسرائیل پاسخ داد. در عرض چند روز، در این شبیه‌سازی یک جنگ منطقه‌ای بزرگ آغاز شد که هیچ یک از بازیگران آن را نمی‌خواستند.