تناقض در استانبول؛ همزمانی تورم و افزایش درآمد گردشگری

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، کلانشهر 14 میلیون نفری استانبول که به عنوان پایتخت فرهنگی و تجاری ترکیه شناخته می شود، در سال 2023 میلادی اوضاع و احوال شگرفی را سپری کرد. چرا که تفاوت ارقام مربوط به هزینه و تورم در این شهر در مقایسه با 80 استان دیگر ترکیه بسیار چشمگیر بود و در بخش هایی همچون مسکن، خوراک و حمل و نقل، شهروندان استانبول، به مراتب سال سخت تری را سپری کردند.

اما با این حال، نباید از ذکر این واقعیت غافل ماند که استانبول در سال 2023 میلادی، رکوردشکن جذب گردشگر بود و با میزبانی از 17 میلیون و 370 هزار و 30 بازدیدکننده خارجی ، رکورد تمام سال ها را شکست.

روسیه، آلمان و ایران، مهمانان استانبول

تعداد اتباع خارجی که در سال گذشته میلادی به استانبول سفر کردند، نسبت به سال 2022 میلادی، 8.44 درصد افزایش یافت. از این تعداد، 1 میلیون و 990 هزار و 226 نفر روس بودند، آلمان با یک میلیون و 286 هزار و 504 نفر در رتبه دوم بود، گردشگران ایرانی با 1 میلیون و 53 هزار و 638 نفر سوم  بودند و گردشگران آمریکایی با 853 هزار و 766 نفر در رتبه چهارم قرار گرفته اند.

در رتبه های دیگر نیز شاهد چنین آمار و ارقامی هستیم: انگلیس با 701 هزار و 361 نفر، عربستان با 604 هزار و 509 نفر و فرانسه با 589 هزار و 149 نفر.

آمارها نشان داده که تحریم روسیه توسط بسیاری از کشورهای اروپایی، عملاً به نفع ترکیه شد و اغلب توریست هایی که به استانبول سفر کردند، از روسیه آمده بودند.

تناقض ورود میلیونی گردشگران و افزایش فقر

نکته اقتصادی شگرف در مورد استانبول، این است که اگر چه ورود 17 و نیم میلیون نفر گردشگر به این شهر کهن تاریخی به خودی خود مهم است، اما تناقض آشکاری نیز وجود دارد که نشان می دهد حتی ورود گردشگران میلیونی خارجی، نفع چندانی به مردم عادی مقیم استانبول نمی رساند و اتفاقاً در سال 2023 میلادی، بیش از دویست هزار خانوار، ناچار شدند به خاطر افزایش بی سابقه هزینه اجاره مسکن، این شهر را ترک کنند.

اما چرا چنین است؟ آیا ورود آن همه گردشگر به همه شهروندان استانبول نفع نمی رساند؟ پاسخ منفی است. چرا که اولاً بخش هایی نظیر هتلداری، ناوگان تاکسیرانی، موزه ها و رستوران ها بخش اغلب این درآمد را می بلعند و دولت نیز به عنوان یک نهاد قدرتمند گیرنده مالیات های کلان، سود فراوانی می برد.

اما قشر متوسط و متوسط به پایین، نه تنها رفاه و امکانات بیشتری به دست نمی آورد، بلکه با مشکلاتی نظیر افزایش ناگهانی قیمت مواد خوراکی، ترافیک و ازدحام و بالا رفتن قیمت مسکن روبرو می شود.

در 5 سال گذشته 2.2 میلیون نفر از استانبول به شهرهای دیگر مهاجرت کرده اند. یکی از بزرگترین دلایل مهاجرت، «گرانی مسکن و مواد غذایی» بوده و با رسیدن تورم به بالاترین حد خود در 20 سال گذشته، مشکلات مالی در استانبول به اوج خود رسیده است.

استانبول یکی از شهرهایی است که قیمت اجاره در آن بیشترین افزایش را داشته است. تعداد اتباع خارجی ساکن در این شهر نیز به سرعت در حال افزایش است. از ابتدای ماه اکتبر، 576 هزار خارجی با مجوز اقامت در استانبول زندگی می کنند.

از سوی دیگر، استانبول همچنان به پذیرش مهاجرت ادامه می دهد. اما تعداد خروج ها بیشتر از تعداد ورودی هاست. بر اساس داده های اداره مدیریت مهاجرت وزارت کشور ترکیه، تا تاریخ 12 اکتبر 2023، تعداد سوری های دارای مجوز موقت در استانبول 532 هزار نفر بوده است.

جمعیت استانبول با احتساب سوری ها 16 میلیون و 440 هزار نفر است. این نشان می دهد که از هر هزار نفر ساکن در این شهر 32 نفر سوری هستند. البته شواهد نشان می دهد که تعداد سوری های بدون مجوز اقامت نیز در حد قابل توجهی است.

در ذکر آمار 17 و نیم میلیون نفری گردشگران خارجی سفر کرده به استانبول در سال 2023 میلادی، باید ردپای یک موضوع مهم به نام اهمیت «فرودگاه استانبول» را نیز در نظر گرفت.

چرا که این فرودگاه عظیم، به یک چهار راه ترابری هوایی مهم در منطقه و جهان تبدیل شده و بخشی از گردشگرانی که آمار آنها در رقم نهایی گردشگران ورودی ثبت شده، مسافرینی هستند که برای تعویض  یا توقف هواپیما، در استانبول به سر برده اند.

تعداد بازدیدکنندگان خارجی که از طریق هوایی به استانبول آمده اند در سال 2023، 16 میلیون و 964 هزار و 432 نفر بوده است. 71.78 درصد از گردشگرانی که در سال 2023 میلادی، از طریق هوایی وارد استانبول شده اند از «فرودگاه استانبول» استفاده کرده اند و این  فرودگاه میزبان 12 میلیون و 177 هزار و 784 خارجی بوده است. فرودگاه صبیحه گوکچن با 28.12 درصد در رتبه دوم قرار گرفت و بقیه مسافران از راه زمینی و دریایی وارد شده اند.

پول هایی که به جیب مردم عادی نمی رود

چند سال از دورانی گذشته که اردوغان اعلام کرده بود، ترکیه به دنبال درآمد 30 میلیارد دلاری از گردشگری در سال است. حالا این رقم دو برابر شده و درآمد گردشگری ترکیه در سال 2023 با 16.9 درصد افزایش نسبت به سال قبل از آن به 54 میلیارد و 315 میلیون و 542 هزار دلار رسیده است.  

میانگین هزینه شبانه شب‌ ماندگان به ازای هر نفر 99 دلار بوده و تورم کاری کرده که 70.7 درصد در بخش هزینه های ورزشی، آموزشی و فرهنگی، 33.2 درصد در هزینه های خوراک و آشامیدنی و 27 درصد در بخش هزینه های اقامتی، افزایش قیمت ثبت شود. بنابراین بالا رفتن درآمد بخش توریسم ترکیه، لزوماً به معنی کسب سود بالاتر نیست و قیمت تمام شده کالا و خدمات، بالا و بالاتر رفته است.

کشور ترکیه , استانبول , 

یکی از مهمترین نکات در بحث اقتصاد گردشگری ترکیه، تلاش برای جذب مردمان کشورهایی است که تصور می شود حاضرند در سفر پول بیشتری خرج کنند.

مهمت ارسوی وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه اعلام کرده که این کشور به دنبال ارائه راهکارهایی برای جذب گردشگر از آمریکای شمالی، کانادا، چین، هند و استرالیا است.

او در ادامه گفته است: «در سال 2024 رکوردهای جدیدی را خواهیم شکست. هدف ما 60 میلیون بازدید کننده و 60 میلیارد دلار درآمد گردشگری است.

تناقض نگران کننده در مورد افزایش درآمد گردشگری در ترکیه، این است که ثروتمندان و صاحبان سرمایه، همزمان با افزایش شمار توریست خارجی ثروتمندتر می شوند، اما فقرا، در شرایط سخت تری قرار می گیرند.

بوغرا گوکچه معاون شهردار استانبول از این موضوع خبر داده که هم اکنون 2.5 میلیون خارجی در استانبول زندگی می کنند و یکی از پیامدهای این موضوع، تورم در بخش مسکن است. اجاره ها سر به فلک کشیده، مردم عصبانی هستند.

بوغرا گوکچه با استناد به داده های آژانس برنامه ریزی استانبول اعلام کرده که میانگین قیمت اجاره در استانبول تا اکتبر 2023 به 13 هزار و 300 لیره رسیده است. نسبت حداقل دستمزد به پوشش اجاره بها به 85 درصد رسیده و تنها 15 درصد برای هزینه های زندگی باقی می ماند! اما وضع بازنشسته ها از این نیز بدتر است و حقوق بازنشستگی نمی تواند حتی نرخ اجاره در حاشیه شهر را تامین کند.

از سوی دیگر، بر اساس گزارش موسسه مستقل موسوم به فشارسنج استانبول، سه مشکل اصلی استانبول، پناهجویان، تورم و ترافیک است. پس از این 3 مشکل، فروش و اجاره مسکن و زلزله احتمالی استانبول، از موضوعاتی هستند که در جمع خانواده های استانبول، مداوماً مورد بحث قرار می گیرند.