آیا تجارت ترکیه با رژیم صهیونیستی متوقف شده است؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، روز جمعه وبگاه "میدل ایست آی" در گزارشی با اشاره به تداوم تجارت بین ترکیه و رژیم صهیونیستی از طریق کشورهای ثالث نوشت: دو تاجر ترکیه ای گفته اند که از اوایل ماه می، کالاهای ترکیه از یونان و سایر کشورهای مجاور برای رسیدن به اسرائیل مجدداً مسیریابی شده‌اند. داده ها نشان می دهد که صادرات ترکیه به یونان در ماه می به 375 میلیون دلار رسیده که 71 درصد از 219 میلیون دلار در ماه مشابه سال گذشته بیشتر است.

این نشریه با اشاره به گزارش اداره مرکزی آمار رژیم صهیونیستی (CBS) که همچنان کالاهای ترکیه ای ثبت می کند، آورده است: اسرائیل در ماه می 116 میلیون دلار کالا از ترکیه وارد کرده که نسبت به 377 میلیون دلار در ماه مشابه سال گذشته 69 درصد کاهش داشته است.

گزارش بالا نشان می دهد که ترکیه بنا به دلایلی اقدام به قطع نمایشی یا کاهش روابط تجاری خود با رژیم صهیونیستی کرده اما این روند از طریق کشورهای ثالث دنبال می شود.

چرایی اعلام قطع روابط تجاری ترکیه با تل آویو

طی 8 ماه گذشته که از جنگ غزه و جنایات بی شمار رژیم صهیونیستی علیه مردم این منطقه می گذرد، آنکارا سیاست های مختلفی در پیش گرفت؛ از تلاش برای میانجیگری بین طرفین تا نقش آفرینی به عنوان نیروی نظامی حافظ صلح یا ضامن آتش بس که در سوریه دنبال کرده است که هیچیک به نتیجه ای نرسید و نه در جهان اسلام و نه در جهان غرب به آن توجه چندانی نشد.

دلیل این مواجهه سرد در کشورهای غربی نسبت به پیشنهاد ترکیه را می توان در تصمیم غرب برای کم رنگ کردن نقش ترکیه در معادلات جهانی و منطقه ای تا جای ممکن دانست. روشن است که به دلیل سیاست های اردوغان در نزدیکی به روسیه و انتقادات و مواجهه با غرب و نیز پرونده هایی که بین آنکارا و واشنگتن وجود دارد، به زودی نمی توان شاهد عادیسازی روابط بین ترکیه و آمریکا بود. هر چند در ماجرای جنگنده های اف 16 تحولاتی صورت گرفته باشد.

اما در جهان اسلام نیز عدم استقبال از طرح های ترکیه، این بود که مسلمانان منطقه می دیدند علیرغم اظهارات تند مقامات ترکیه علیه رژیم صهیونیستی، اکثر نیازهای این رژیم از فولاد و آهن و پارچه گرفته تا نفت و حتی پوشاک نظامیان از ترکیه یا از طریق این کشور تامین می شود که این موضوع باعث بدبینی مسلمانان منطقه نسبت به آنکارا و نیز سرخوردگی مردم ترکیه نسبت به دولتمردانشان شده بود.

همین موضوع باعث شد در اقداماتی کم سابقه، در ترکیه نسبت به سکوت و سیاست های دوگانه دولت، شاهد اعتراضاتی خیابانی باشیم. 

نتیجه این تحولات طی 7 ماه اردوغان را وادار کرد تا علاوه بر حملات بی سابقه لفظی به نتانیاهو که او را قصاب غزه، هیتلر زمان یا وحشی و خونخوار خطاب می کرد، ناچار به گرفتن تصمیمی سخت شود و آن قطع رابطه تجاری با رژیم صهیونیستی بود.

آیا واقعاً تجارت متوقف شد؟

پس از اقامه نماز جمعه در مسجدی در منطقه اسکودار استانبول رئیس جمهور ترکیه درباره تصمیم اخیر آنکارا برای توقف کامل روابط تجاری و اقتصادی با اسرائیل نیز تصریح کرد: دارای مراوده تجاری به ارزش 9.5 میلیارد دلار بودیم. با نادیده گرفتن این میزان مراوده تجاری، پرونده مذکور را بستیم.

اردوغان بلافاصله بعد از اعلام قطع رابطه تجاری با رژیم صهیونیستی با اعضای موسیاد (انجمن صنعتگران و بازرگانان مستقل ترکیه) که محافظه کاران نزدیک به دولت را تشکیل می دهند، گفت: در مرحله اول برای 54 گروه کالایی محدودیت صادرات به اسرائیل اعمال کردیم و از روز گذشته (دوم می) صادرات و واردات با اسرائیل را متوقف کردیم و تمامی محصولات را پوشش دادیم. ما پیامدهای این مرحله را با هماهنگی و مشورت با دنیای تجارت خود مدیریت خواهیم کرد. ما در اینجا فقط یک هدف داریم و آن این است که دولت نتانیاهو را که با حمایت بی قید و شرط نظامی و دیپلماتیک غرب از کنترل خارج شده، مجبور به آتش بس کنیم. اگر آتش بس اعلام شود و کمک های بشردوستانه کافی وارد غزه شود، هدف محقق خواهد شد.

این اظهارات اردوغان حاوی دو پیام بود: قطع روابط موقتی و تا زمان پایان جنگ و آتش بس خواهد بود و دوم اینکه با همفکری تجار باید این وضعیت را مدیریت کرد.

در این خصوص دو نکته حائز اهمیت است: پیدا کردن بازار جدید تجاری به چند ماه زمان نیاز دارد و به سرعت نمی توان تغییر فرمان داد و دیگر اینکه بسیاری از کالاهای سفارش رژیم صهیونیستی در کارخانه های ترکیه تولید و آماده صادرات بودند که خبر قطع روابط منتشر شده است؛ پس باید برای آنها فکری کرد.

طبیعی است که در این خصوص بهترین راه، ارسال بخشی از کالاهای آماده شده از طریق کشور ثالث باشد؛ همان کاری که در زمان سردی روابط با مصر و بخصوص عربستان انجام می گرفت و دنبال می شد.

تجارت سه ماهه با رژیم صهیونیستی از طریق کشور ثالث

در همین خصوص رویترز یک هفته پس از اعلام قطع روابط تجاری ترکیه با رژیم صهیونیستی در گزارشی نوشت: یک منبع در وزارت بازرگانی ترکیه، پنج‌شنبه 20 اردیبهشت گفت که کاهش ممنوعیت صادرات ترکیه به اسرائیل «ممکن نیست»، اما آنکارا به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا به انجام سفارش‌هایی که از قبل با اسرائیل از طریق یک کشور ثالث قرارداد بسته‌اند برای مدت 3 ماه ادامه دهند. در سندی که رویترز به آن دست یافته، خاطرنشان شده که وزارت بازرگانی ترکیه برای شرکت‌هایی که به اسرائیل صادرات می‌کنند، مهلتی سه ماهه تعیین کرده است.

در این خصوص بر اساس گزارش رسانه ها و اظهارات تجار ترکیه ای تجارت با رژیم صهیونیستی هر چند کاهش یافته اما همچنان ادامه داشته و از کشورهای ثالث از جمله یونان، قبرس(شمالی)، آذربایجان، مجارستان، مصر و اردن دنبال می شود زیرا موسیاد در این کشورها شبکه های وسیع و ریشه داری از تجارت ایجاد کرده است.

در مجموع می توان گفت که اگرچه روابط تجاری ترکیه و رژیم صهیونیستی کاهش یافته اما متوقف نشده و حداقل برای 3 ماه از زمان اعلام توقف تجارت(ابتدای ماه پنجم میلادی)، این فرصت برای تجار ترک فراهم است که از طریق کشورهای ثالث، کالای خود را به سرزمین های اشغالی ارسال کنند.