ارمنستان به دنبال پایان دادن به تنش‌ها با جمهوری آذربایجان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، ارمنستان اعلام کرده که در تلاش است تا در چهار هفته آینده مفاد توافق صلح خود را با آذربایجان امضا کند.

واهاگن خاچاطریان، رئیس‌جمهور ارمنستان، در گفتگو با خبرگزاری رویترز اظهار داشت که ایروان قصد دارد 16 ماده‌ای که قبلاً با باکو توافق شده، تا کنفرانس اقلیمی سازمان ملل که از 11 تا 22 نوامبر در باکو برگزار می‌شود، امضا کند.

او در حاشیه کنفرانس پایداری در هامبورگ گفت: "اگر به ما بستگی داشت، ما همین حالا، امروز این توافق را امضا می‌کردیم. اما امیدواریم که به زودی به این مرحله خواهیم رسید."

رویترز گزارش می‌دهد که مواد توافق‌ شده شامل اصول اساسی شناخته‌شده بین‌المللی برای برقراری روابط دیپلماتیک است. این مواد همچنین امکان ادامه مذاکرات برای توافق صلح را فراهم می‌کند.

این خبرگزاری همچنین اشاره می‌کند که با اینکه وظیفه خاچاطریان به طور رسمی جنبه تشریفاتی دارد، اما او از هم‌پیمانان سیاسی نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان به شمار می‌رود.

ارمنستان و آذربایجان در آستانه تنش‌های جدید و بیانیه‌های متضاد

در روزهای اخیر، در سطح بالایی بیانیه‌هایی درباره احتمال وقوع جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان مطرح شده است.

در تاریخ 7 اکتبر، سخنگوی وزارت خارجه ارمنستان در پاسخ به بیانیه همتای آذربایجانی خود، به "زبان تهاجمی" باکو اشاره کرد و از رد پیشنهاد ایروان برای امضای مواد توافقنامه‌ای که پیش‌تر مورد توافق قرار گرفته بود، سخن گفت.

او بیان کرد: "برخی از کارشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که جمهوری آذربایجان می‌تواند از کنفرانس اقلیمی COP29 برای توجیه تشدید تنش‌ها استفاده کند. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که این تمایل در حال افزایش است. بسیاری از تحلیل‌گران بر این باورند که برای جلوگیری از این چشم‌انداز، ضروری است که توافق صلح قبل از کنفرانس COP29 امضا شود. در غیر این صورت، رهبرانی که به کنفرانس می‌روند، به طور ناخواسته به عنوان حامیان جنگ به نظر خواهند رسید. ارمنستان نیز در نوبت خود اعلام کرده که آماده است توافق صلح را قبل از COP29 امضا کند."

اما جمهوری آذربایجان، ارمنستان را متهم به "انتشار بیانیه‌های ساختگی و تلاش برای گیج کردن جامعه بین‌المللی" کرده است.

تنش‌ها میان ارمنستان و آذربایجان در حال افزایش است

هفته گذشته، آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان، در سخنرانی خود در ورشو به احتمال تشدید نظامی اشاره کرد.

پس از اینکه ایروان از امضای سند انتقال بر اساس مواد توافق‌شده خودداری کرد، جنگ لفظی باکو به طور فزاینده‌ای تندتر شده است.

باکو بر تغییرات در قانون اساسی ارمنستان برای امضای توافق صلح تأکید می‌کند که در این زمینه، تصمیم دادگاه قانون اساسی ارمنستان نیز تأثیری بر موضع جمهوری آذربایجان نداشته است. در تصمیم دادگاه آمده است که در قانون اساسی ارمنستان، هیچ ادعای سرزمینی نسبت به آذربایجان وجود ندارد.

با این حال، این تصمیم نتوانسته است نگرانی باکو را برطرف کند.

وزارت خارجه آذربایجان در بیانیه‌ای در این خصوص اعلام کرده است: "با وجود ذکر مناطق فعلی متعلق به ارمنستان در تصمیم دادگاه، اهمیت اشاره به اعلامیه استقلال ارمنستان که شامل ادعای سرزمینی نسبت به آذربایجان است، به عنوان بخشی از مقدمه‌ای که جزئی از قانون اساسی است، تأکید شده است. به ویژه، در تصمیم دادگاه مقدمه و به تبع آن، اعلامیه استقلال به عنوان «اصول اصلی دولت‌داری ارمنی» توصیف شده و بر این نکته تأکید شده که این‌ها مفاد تغییرناپذیر هستند که تهدیدات ناشی از ادعاهای ارمنستان نسبت به اراضی آذربایجان را تشدید می‌کند."

تاریخچه تنش‌ها و تحولات اخیر در قفقاز جنوبی

از اوایل دهه 1990، درگیری‌های قفقاز جنوبی به تنش‌هایی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان منجر شده است. در این راستا، منطقه قره‌باغ و هفت منطقه اطراف آن به اشغال نیروهای ارمنی درآمد.

اما در سال 2020، پس از 44 روز جنگ، باکو توانست کنترل این هفت منطقه و بخشی از قره‌باغ را دوباره به دست آورد. در پی این تحولات، نیروهای حافظ صلح روسیه به منطقه اعزام شدند.

در تاریخ 19 و 20 سپتامبر 2023، باکو از «اقدامات ضدتروریستی محلی» در قره‌باغ خبر داد که ایروان این اقدام را به عنوان «پاکسازی قومی» و «تجاوز» ارزیابی کرد. در پی این رویداد، نیروهای حافظ صلح روسیه از جمهوری آذربایجان خارج شدند.

با وجود اینکه مذاکراتی با میانجیگری اتحادیه اروپا و روسیه بین دو کشور در حال انجام است، اما هنوز توافق صلحی به امضا نرسیده است. این وضعیت، نگرانی‌ها درباره آینده ثبات و امنیت در منطقه قفقاز جنوبی را افزایش داده است.