بازی برجامی در زمین دلواپسان

به گزارش نامه‌نیوز، حجم سنگین تهاجم جریان افراطی، وسعت مشکلات اقتصادی بی‌پایان بازمانده از دولت احمدی‌نژاد، پیشرفت کُند اجرای برجام در موضوع پول‌های بلوکه‌شده زمان تحریم و نحوه استفاده از منابع مالی جهان به دلیل استمرار سیاست‌های آمریکا و مواردی از‌ این‌ دست سبب شده برخی از مسئولان اجرایی کشور نیز به‌گونه‌ای از «پیمان‌شکنی آمریکا» سخن بگویند که گویی باید همه مشکلات یک‌شبه حل می‌شد و اکنون که این اتفاق نیفتاده؛ پس ما راه را اشتباه رفته و بیهوده با طرف مقابل تعامل سازنده برقرار کرده‌ایم. این‌گونه سخن‌گفتن خواسته و ناخواسته بازی در زمین دلواپسان، امتیاز دادن به جناحی است که برای جلوگیری از توافق هسته‌ای هر کاری که توانست، کرد و مأیوس‌کردن‌ مردم از بزرگ‌ترین دستاورد کشور در عرصه بین‌المللی در چند دهه گذشته است. سخنان مسئولان دولت چنان خوشایند دلواپسان قرار گرفته که روزنامه سخنگوی این جریان با آب‌و‌تاب سخن ظریف در دیدار با موگرینی را تیتر اول خود کرده و از قول وزیر خارجه کشورمان نوشته: «ما حدود ۳۰ ماه مذاکرات فشرده‌ای را برگزار نکردیم که حالا تنها سندی خالی داشته باشیم». درباره دستاوردهای شگرف برجام سخن بسیار گفته شده و نیازی به تکرار آن نیست. سخن نگارنده در این یادداشت تأثیر برجام در بهبود روابط با جهان و نقش دیپلماسی در روان‌سازی همکاری‌های اقتصادی با دیگر کشورها، افزایش مبادلات تجاری و جذب سرمایه‌گذاری خارجی است که از اولویت‌های کشور در به‌حرکت‌درآوردن چرخ‌های اقتصاد و به‌ویژه صنعت عظیم نفت است که می‌تواند در بهبود فضای کسب‌وکار، کاهش تورم، خروج از رکود و اشتغال را که از معضلات پیش‌روی دولت یازدهم است، نقش داشته باشد. از اولین روز اجرای توافق هسته‌ای، ایران پذیرای تعداد درخور‌توجهی از مقامات ارشد کشورهای جهان بوده و مقامات عالیه کشورمان میزبان سران دولت‌های جهان از پنج قاره جهان هستند. حسن روحانی همان روز با ابراز خرسندی از توافق انجام‌شده میان ایران و شش قدرت جهانی درباره برنامه جامع اقدام مشترک از صفحه جدیدی در تاریخ کشور و انقلاب صحبت کرد که بر مبنای آن می‌توان معضلات جهانی را از طریق راه‌حل‌های کم‌هزینه‌تر و مسیرهای کوتاه‌تر حل کرد. از یاد نبرده‌ایم و اسناد روابط خارجی کشور نیز شاهد آن است که در هشت سال دولت نهم و دهم فقط در مواردی نادر چنین رویدادهایی را در کشور شاهد بودیم که رهبران بزرگ‌ترین کشورهای جهان پس از ١٢ سال گزافه‌گویی و تبلیغ، برای حضور در ایران و ملاقات با مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهور از یکدیگر سبقت بگیرند. بعید است بتوان کسی را پیدا کرد که فرق شرایط کنونی را با گذشته درک نکند و از استقبال جهان از شرایط جدید کشور ناخرسند باشد و شرایط قبل را مایه مباهات و سرافرازی بداند. موتور محرک برجام کشورهای جهان را به سوی ایران کشانده است. فرصت‌ها بسیار محدود و مخالفان بسیار فعال هستند. بهره‌جویی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولت از فضای مثبت بین‌المللی فرصتی برای جذب منابع خارجی و تزریق آن در بخش‌های اولویت‌دار برنامه توسعه کشور از اهم کارهاست. نباید اجازه داد سیستم بوروکراتیک به مانعی برای تحقق این مهم تبدیل شود. شواهد حاکی از آن است که خلأ‌های قانونی، ناکارآمدی ساز‌و‌کارهای مدیریتی و نابسامانی در بخش‌های اجرائی به مانعی جدی در استفاده از فرصت سفرهای متعدد و پرتعداد کشورهای مطرح جهان تبدیل شده‌اند. درعین‌حال باید توجه داشت که برجام پنجره‌ای برای ورود عزتمندانه به جهان و استفاده بهینه از فرصتی است که به‌واسطه توافق هسته‌ای فراروی ایران قرار داده شده است. لازمه این مهم پیگیری مجدانه سیاست خارجی «تعامل با جهان» است که در هیچ شرایطی نباید درباره آن تردید کرد و موانع اجرای برجام در اراده روحانی و تیم دیپلماسی او در درستی و کارآمدی سیاست تعامل، تزلزل ایجاد کند. دولت باید با استفاده از همه ابزارهای محدود رسانه‌ای به افکار عمومی نشان دهد اگر برجام نبود، اکنون در چه وضعیتی قرار داشتیم. این مهم را اکنون روحانی و تعدادی از رسانه‌های اصلاح‌طلب حامی دولت به دوش می‌کشند و جای خالی وزیران، مشاوران و مدیران ارشد دولت یازدهم در پیشبرد این هدف به‌طور کامل خالی است. باید مردم درک کنند که برخورداری روابط متوازن و مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل با کشورها و قدرت‌های جهان مغایرتی با اعتماد‌سازی و حل مشکلات دیرینه با کشورها ندارد. می‌توان بر اصول و ارزش‌های خود پایبند بود و با زبان منطق از آن دفاع کرد و از روابط خوبی با کشورها و نهاد‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برخوردار بود. ایران درحال‌حاضر از جذاب‌ترین مناطق برای سرمایه‌گذاران در شرایط رکود حاکم بر جهان است، ضمن اینکه تحکیم پیوندها با کشورهای مطرح جهان خود‌به‌خود امنیت را در سطح بین‌المللی برای کشور در پی خواهد داشت. مشکل عمده در این مسیر اقدامات غیرمنطقی، احساسی و القای سیاست خارجی چالشی با جهان است که موجب تردید سرمایه‌گذاری خارجی در کشور می‌شود. از این منظر ادامه جریان دلواپسی در داخل و استمرار وضعیت بی‌ثبات منطقه برخلاف مصالح و منافع ملی و مانعی بزرگ برای قراردادن چرخ‌های صنعت در ریل‌های توسعه کشور و ریختن آب در آسیاب رقبای منطقه‌ای است. آنها به‌شدت نگران ورود قدرتمند ایران به فضای بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های جهان هستند. اقتصاد متکی به نفت و صنایع نفت و گاز ما نیازمند سرمایه‌گذاری کلان و بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته روز است. در شرایطی که اوضاع منطقه از کنترل خارج شده و به سوی گسترش ناامنی و تشدید فشار به ایران در حرکت است کم‌توجهی به اجرائی‌شدن بی‌کم‌وکاست برجام سبب خواهد شد، سرمایه‌گذاران میل و رغبتی برای حضور در ایران نداشته باشند. ایران می‌تواند لنگرگاه باثبات تأمین امنیت منطقه باشد و در ائتلافی (حتی نانوشته) با همه کشورهای جهان، از‌جمله آمریکا، برای مقابله با تروریسم سازمان‌یافته و گروه‌های تکفیری اقدام کند؛ اقدامی که ایران را به‌عنوان پرچمدار صلح و ثبات در جهان و منطقه و البته نماینده جلوه و چهره رحمانی از اسلام معرفی خواهد کرد. دیپلماسی کارآمدترین ابزار برای برون‌رفت از بحران‌هاست. استفاده از این ابزار که وزارت امورخارجه در خط مقدم آن قرار دارد، نیازمند استفاده از نیروهایی در بخش‌های مدیریت سیاست خارجی است که به رویکرد دولت جدید ایمان داشته باشند، نه اینکه براساس دستورالعمل‌هایی مدیریتی آن را پیگیری‌کنند.

منبع: روزنامه شرق