چرا سعودی‌ها می‌خواهند با ایران دوست شوند؟

به گزارش نامه نیوز، عربستان سعودی در چند سال گذشته و به ویژه پس از حمله به یمن و روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، همواره حالتی خصمانه نسبت به جمهوری اسلامی ایران داشته و از تعامل با کشورمان دوری کرده است. با این حال، به تازگی شاهد اظهارات متفاوت مقامات سعودی در برابر ایران بوده‌ایم. مقامات سعودی اخیرا از تعامل دیپلماتیک با ایران سخن گفته و حتی خواهان گفت‌وگو با مقامات ایران بوده اند.

مدت کوتاهی پیش،عبدالله المعلمی، نماینده عربستان در سازمان ملل متحد در سخنرانی خود در مقر سازمان ملل گفت که عربستان به دنبال جنگ با ایران نیست و زمان آن فرا رسیده که جنگ یمن فروکش کند و به پایان برسد. المعلمی همچنین خواهان تعامل سازنده با ایران شد.

اکنون پرسش مهم این است که چرا عربستان به دنبال مذاکره با ایران است؟ با بررسی شواهد و نظرات مختلف می‌توان به دلایل زیر رسید.

1. شکست عربستان از یمن و پاشیده شدن ائتلاف سعودی

مهم ترین عامل بدون شک شکست تاریخی عربستان از نیروهای انصارالله در یمن است.الشرق الجدید مدتی پیش در گزارشی از خروج بحث برانگیز امارات متحده عربی از ائتلاف جنگی ضد یمن خبر داد و آن را شاخصی برای فروپاشی این ائتلاف دانست.

الشرق الجدید معتقد است که تغییر و تحول در یمن و بالارفتن توانایی‌های بازدارندگی آن، با اعلام خبر بازگشت نیروهای نظامی آمریکا به عربستان در ارتباط است و این اقدام به عمل دوشیدن عربستان توسط ترامپ منجر خواهد شد و ضرر مالی بسیاری به سعودی‌ها خواهد زد.

بنابراین، همانطور که از سخنان المعلمی هم قابل برداشت است، علاقه عربستان به مذاکره با ایران می‌تواند به اتفاقات یمن مربوط باشد و سعودی‌ها از این طریق می‌خواهند اوضاع خود در یمن را مناسب کنند.

2. تنش در تنگه هرمز و نفتکشهای عربستانی

علت دیگر می‌تواند مربوط به اوضاع متشنج خلیج فارس و تنگه هرمز باشد. با افزایش تنش دریایی ایران و آمریکا و انگلیس، تنگه هرمز برای بسیاری از صادر و وارد کنندگان نفت محلی خطرناک شده است. نباید فراموش کرد که می‌توان تنگه هرمز را شاهراه انرژی جهان دانست، چرا که بیش از یک سوم نفت و انرژی جهان از این تنگه عبور کرده و به فروش می‌رسد.

اسرائیل هایوم(یک سایت خبری صهیونیستی) مدتی پیش در گزارشی نسبت به تهدیدات اخیر مبنی بر بستن تنگه هرمز واکنش نشان داد. این وبگاه با اشاره به گزارش تسنیم درباره تهدید فرماندهان سپاه در رابطه با بستن تنگه تاکید کرد که در حالیکه عربستان سعودی کمبود نفت منطقه را تضمین‌نموده است، بسته بودن تنگه هرمز می‌تواند منجر به آسیب جدی این کشور گردد و انتقالات نفتی اخیر سعودی‌ها را دچار اخلال نماید

بنابراین، می‌توان ترس عربستان از آسیب دیدن نفتکش‌ها و کشتی‌هایشان از حملات نیروهای ایران را علت کرنش و درخواستشان برای مذاکره دانست.

در همین رابطه، تابناک طی تحلیلی تاکید دارد که فرض بدبینانه‌ای نیز در این رابطه وجود دارد. این فرض مبنی بر این است که سعودی‌ها از هرگونه درگیری احتمالی میان ایران و آمریکا واهمه داشته و به همین جهت با ملایم کردن موضع خود در برابر ایران، در پی آن هستند که در این درگیری احتمالی آسیب نبینند.

3. اثرات قتل جمال خاشقچی و رویگردانی دموکرات‌ها از بن سلمان

دلیل دیگر شاید مربوط به روی‌گردانی بخش عظیمی از آمریکایی ها از عربستان بن سلمان بعد از مرگ جمال خاشقچی باشد. داستان از این جا شروع شد که در اوج ماجرای مفقود شدن روزنامه نگار عربستانی مقیم ایالات متحده، نیویورک تایمز طی مقاله‌ای تاکید کرد که با قتل خاشقچی سیاست ترامپ در خاورمیانه به مشکل جدی خورده و طرح دوستی و اتحاد عربستان بن سلمان و آمریکای ترامپ برای ضربه زدن به ایران به انتهای خود رسیده است.

نویسنده مقاله تاکید داشت که قتل خاشقچی باعث شد آمریکا سیاست خود را در مورد عربستان تغییر دهد و نشانه این تغییر هم تصویب قانونی در کنگره آمریکا مبنی بر خروج نیروهای سعودی از یمن است

در واقع، آنچه مشخص است این است که علاوه بر بخش عظیمی از رسانه‌ها، بخشی از دموکرات‌های مخالف ترامپ هم در مقابل بن‌سلمان ایستاده و هنوز ماجرای مفقودی خاشقچی را فراموش نکرده اند. بسیاری معتقدند که اگر در انتخابات 2020 یک دموکرات مثل بایدن یا سندرز یا کامالا هریس رای بیاورد، کار بن سلمان تمام است و رابطه آمریکا با عربستان دیگر به حالت کنونی باز نمی‌گردد. در صورت وقوع چنین شرایطی، عربستان می‌تواند در مقابل رقیب سنتی اش یعنی ایران بسیار ضعیف تر از حالت فعلی شود. به همین دلیل، سعودی‌ها ترجیح می‌دهند به جای اتکا به ایالات متحده کمی روابط خود با ایران را بهتر کنند تا بعدها دچار مشکل نشوند.

4. حج عمره و درآمد قابل توجه سعودی‌ها

خبر آنلاین در گزارشی که در سال 94 نوشت تاکید کرد که اگر عدد میانگین اعزام سالیانه ایرانی‌ها به حج عمره یعنی 500 هزار نفر را در عدد 2 میلیون و 250 هزار تومان ( میانگین هزینه سفر عمره) ضرب کنیم به عدد یک هزار و 125 میلیارد تومان می رسیم که در واقع گردش مالی اعزام زائران و پول ثبت نام آن ها برای حج عمره است. اعدادی که تقریبا بیش از 70 درصد آن یعنی 787 میلیارد تومان آن به جیب سعودی ها می رود. زیرا علاوه بر هتل و برگزاری و.... آن ها 50 درصد اعزام مسافران را نیز با پروازهای خود در قرار دادها برعهده گرفته اند.

حال، به علت روابط تیره دیپلماتیک، منبع این سود برای سعودی ها قطع شده است. مشخص است که سعودی‌ها بدشان نمی‌اید از طریق رابطه با ایران مجددا به بازار حج عمره دست پیدا کنند.

گفتنی است رای الیوم امروز در گزارشی تاکید کرد که زبان تعامل و دیپلماسی تازه‌ای بین ایران و عربستان شکل گرفته و استقبال سعودی ها هم از زائران ایرانی و آزاد کردن کشتی ایرانی توقیف شده در بندر جده را مصداق این تحلیل خود میداند.

منبع:خبرفوری