دو احتمال درباره نتایج مذاکرات هسته‌ای!

حسن بهشتی‌پور - پس از تمدید برنامه‌ اقدام مشترک در تیرماه گذشته تاکنون مذاکرات مثبت و رو به جلویی از سوی ایران و گروه 1+5 انجام گرفته است که علاوه بر اهمیت این مذاکرات بیانگر عزم و اراده‌ی جدی دو طرفین برای رسیدن به توافق نهایی را نشان می‌دهد. طی روزهای گذشته اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مقامات غربی و ایرانی و همچنین دیگر اعضای گروه 1+5 صورت گرفته است که بیانگر حاکم بودن یک خوشبینی بر کلیت مذاکرات و نزدیک شدن ایران و گروه 1+5 به توافق هسته‌ای است؛ اظهاراتی که شاید با حصول پیشرفت‌هایی در زمینه حل اختلافات عمیق فی مابین همراه بوده است. با این حال، شواهد و قرائن بیانگر آن است که موارد اصلی اختلاف میان ایران و غرب همچنان به قوت خود باقی مانده است و حل این موضوعات شامل، تعداد سانتریفیوژها، توان غنی سازی ایران و برداشته شدن تحریم ها همچنان به مذاکرات، زمان و کار کارشناسی بیشتری نیازمند است. اخیرا نشست کارشناسی ایران و پنج کشور عضودائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به همراه آلمان نیز در وین برگزار شد و اظهارات مثبتی مبنی بر رضایت طرفین از این نشست نیز منتشر شد و طرفین اذعان داشتند که مذاکرات با پشرفت همراه بوده است. اما درباره‌ اینکه شرایط کنونی مذاکرات در واقعیت در چه محلی قرار دارد دو احتمال وجود دارد: نخست اینکه در هر دو طرف، کسانی هستند که اصولا مخالف رسیدن به یک توافق جامع هستند، به خصوص در طرف غرب که نفوذ و فشار جریان های تندرو و لابی صهیونیسم مشهود است. برخی ازجریان های در کنگره آمریکا و همچنین رژیم صهیونیستی به هیچ عنوان تمایلی به حصول توافق میان ایران و 1+5 ندارند و در این راه برای به نتیجه نرسیدن مذاکرات از هیچ تلاش ی فروگذار نخواهند کرد. اگر در شرایط کنونی، شاهد طولانی شدن مذاکرات هستیم نیز نباید نقش دولت نتانیاهو را در تشدید فشارها علیه کاخ سفید نادیده بگیریم. اگر گفته می‌شود که اختلافات همچنان میان ایران وغرب وجود دارد و مذاکرات بیشتری باید انجام بگیرد، نتیجه لابی صهیونیسم و فشار برخی از کشورهای منطقه و اروپایی است که به مذاکره کنندگان غربی وارد می شود. احتمال دوم در این باره نیز که در پی احتمال اول می‌آید این است که کلیت توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 حاصل شده است اما همانند گذشته از رسانه‌ای شدن آن جلوگیری کرده اند. این احتمال وجود دارد که تفاهماتی اگرچه به طور کلی صورت گرفته باشه و یک گشایشی نیز پدید آمده است اما به دلیل آنکه، جریان های مخالف در ایران و غرب اقدام به کارشکنی و جو سازی نکنند، جزئیات و حتی کلیات این توافق رسانه‌ای نشده است. با این حال باید تا پایان زمان ضرب الاجل تعیین شده در سوم آذر آینده منتظر بمانیم و ببینیم که ایران و 1+5 در تاریخ 24 نوامبر توافق نامه جامع و نهایی را امضا می کنند و یا مذاکرات را تمدید.