شمقدری: فکر می‌کردند من بیایم در سینما معجزه می‌شود
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :
مجری برنامه ابتدا به توضیحاتی پرداخت و گفت: به نظر خیلی از دغدغه مندان، سینمای انقلاب اسلامی آن مسیر قابل قبول را دنبال نکرده است و در زمینه مضمون، آثار مطلوبیت لازم را ندارند که نمونه حاضر آن در جشنواره فجر امسال مشهود بود.
وی ادامه داد: از همین منظر عده‌ای احساس کردند که با حضور من، معجزه‌ای در سینما رخ خواهد داد و او می‌تواند شرایط سینمای انقلاب را برگرداند و بعدا گفتند که شمقدری نتوانست این کار را انجام بدهد و در نهایت نیز گفتند شاید خود شمقدری عوض شده است. به نظرم باید ساختاری را براساس رقابت گروه‌های مختلف پیدا کرد و دید که الگوی درست برای این ساختار چگونه است؟ و بیندیشیم که ما چگونه بوده‌ایم؟
شمقدری در پاسخ به این مساله گفت: این الگو را می‌توان مثل هرمی فرض کرد که برای استواری باید روی قاعده بنشیند. اگر این هرم را در چند مقطه برش بدهیم و بخواهیم به جزئیات آن بپردازیم، باید گفت که پایهٔ این هرم باید مباحث منجر به جهان بینی باشد و اندیشمندان، فیلسوفان و.... در آن پایگاه فعالیت کنند. در رده بعد تا رسیدن به قله کسانی هستند که در عرصه فرهنگ می‌توانند دست به خلاقیت بزنند. و در رده‌های بعد نیز به ترتیب باید سیاسیون، افراد حوزه اقتصادی و نظامیان حضور داشته باشند. در حقیقت الگوی مناسب این هرم این است که در ذیل اندیشمندان و متفکران باشند و سپس عناصر فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نهایتا نظامیان باشند. اگر این برش‌های هرم جابه جا بشود، این هرم از شکل مانوس خارج شده و استوار نمی‌ماند و زمانی که این هرم برعکس قرار بگیرد، با اولین وزش باد فروخواهد ریخت.
وی اضافه کرد: بزرگ‌ترین معضل جمهوری اسلامی ایران این بوده است که این هرم جابه جا شده است. کسانی که سیاسی یا اقتصادی بودند بر همهٔ مقدرات حکم رانی کردند. کمتر دورانی پیش آمده است که کسانی که فرهنگی هستند بر همهٔ مقدرات حکم رانی کنند. البته شاید در بین سیاسیون کسانی را نیز داشته باشیم که افراد فرهنگی قوی باشند اما منظور من جریان کلی است. در حقیقت بزرگ‌ترین معضل در عرصه فرهنگی که نتوانسته است مشکلات خود را اعم از کوچه پس کوچه‌ها و در حوزه‌های تخصصی‌تر مثل حوزه و دانشگاه حل کند، به این دلیل است که این هرم را درست نچینده‌ایم.
این کارگردان سینما تاکید کرد: ما در حوزه فرهنگ نیازمند قرارگاه فرهنگی هستیم. فرماندهی فرهنگی داریم. در ابتدای انقلاب امام این وظیفه را بر دوش می‌کشید و پس از ایشان نیز مقام معظم رهبری با تمام توان در مسائل فرهنگی ورود پیدا کردند. به نظرم اگر دراین قرارگاه فرهنگی که در آن شرح مسئولیت‌ها تعریف شده است و این مسئولیت‌ها در یک ساختار درست قرار داده شده‌اند عمل کنیم نتیجهٔ بهتری می‌بینیم. این قرارگاه باید استراتژِ‌ها را بگوید. البته تاکنون چنین چیزی نداشتیم که اخیرا شنیدیم نقشه مهندسی فرهنگی در حال تدوین است.
شمقدری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما نیازمند شناخت تاکتیک‌ها در مقاطع مختلف هستیم چرا که دشمن نیز برنامه دارد و ما باید براساس این تاکتیک‌ها سازمان دهی امور را در دست بگیریم. البته نمی‌گویم این کار‌ها انجام نمی‌شود بلکه انجام می‌شود اما منقطع و پراکنده است. به نظرم یکی از مشکلات دیگر در حوزه فرهنگ که اکنون در حال برطرف شدن است، آن بود که حوزه فرهنگ ما متاثر از آرایی بود که دولت را با یک رویکرد خاص سیاسی روی کار می‌آمد.
رئیس سابق سازمان سینمایی تصریح کرد: پیشنهادی را در سال‌های گذشته دادیم مبنی بر اینکه مسائل فرهنگ نیز همانند مسائل دفاعی زیر نظر رهبری بیاید که البته کنار رفت. اما همان طور که دیدیم آقا در 8 شهریور فرمودند که حوزه فرهنگ متعلق به حاکمیت است و ربطی به دولت ندارد. این موضوع گامی رو به جلو است. می‌بینم که دولت‌ها براساس نظرشان در دوره‌های مختلف فرهنگ را به سمت و سویی کشانده‌اند. می‌بینم که در دوره‌ای وزیر فرهنگ کمتر مورد سوال واقع می‌شود و بالا‌ترین رای را در مجلس دارد اما حوزه فرهنگ در این دوران اصلا خوب نبود. در زمان مهندس موسوی جریان چپ مارکسیستی حاکم بود. در این دیدگاه شما نباید قهرمان داشته باشید و می‌بیند که در فیلم‌های آن دوران در فیلم‌ها قهرمان وجود ندارد. در این دوران بیشترین ضربه‌ها زده شد اما کمترین دغدغه و نگرانی وجود داشت.
شمقدری در ادامه جلسه و در پاسخ به این سوال که آیا در دوران مدیریت شما مناسبت‌های سیاسی تاثیر داشت؟ گفت: به نظرم مدیر فرهنگی عناصر فرهنگی باید این ویژگی را داشته باشند و اگر به این ویژگی‌ها مهر تایید نزنیم این گونه می‌شود که می‌گویند شمقدری معتقد به حجاب نیست. ویژگی اول این است که یک مدیر فرهنگی باید در مقابل افراد و جریانات مختلف نرمش داشته باشد. این نرمش نه به معنای عقب نشینی است و نه به معنی انفعال بلکه همانند جوی آبی است که در برخورد با یک سنگ جمع شده و مسیر خود را عوض می‌کند. دومین ویژگی این است که مدیر فرهنگی‌ای که بیاید و برود و همه سکوت کنند و بگویند که خوب بود مدیر نیست. مدیر فرهنگی باید از جنسی باشد که واکنش‌های تندی را هم در جبهه انقلاب و هم در جبهه مقابل ایجاد کند.
او هم چنین در پاسخ به این پرسش که آیا رسیده به وضعیت مطلوب در دوران شما امکان پذیر بود یا خیر گفت: به نظرم نه. اینکه بخواهیم آن هرم که صحبت شد را تشکیل بدهیم بسیار سخت بود. جریاناسینمای همیشه هستند و اکنون نیز هستند و اگر امروز جریان انقلاب توانست کمی این فضا را کمرنگ کند یک لابی سیاسی است. ظاهرا امسال جشنواره ما، همه چیز را بدون مساله رد کرد اما این روش، روشی تایید شده نیست.
مجری برنامه سپس گفت: گاهی اوقات گفته می‌شود که بعضی افراد را کنترل کنیم اما اجازه کار داشته باشند. لطفا به سیاست‌هایی که در دوران شما وجود داشت که مثلا فیلم جدایی نادر از سیمین را فیلم موفقی می‌دانستید اشاره کنید.
شمقدری نیز در پاسخ گفت: پس از مدیریت آقای موسوی روندی شکل گرفت و افرادی که به گفته خودشان دگر اندیش بودند، فیلم‌ها توقیف می‌شد. این جریان منجر شد که خط اتصال بین جبهه دشمن و این کسانی که کار‌هایشان توقیف شده بود برقرار شود و یک جریان قوی و موثر را درست کنند. در آن زمان مجموعه فیلم‌هایی که در اختیار ما قرار گرفت، بیش از 80 درصدشان با رویکرد نقد بر ارزش‌های ما ساخته شده بود. در آن زمان تولید فیلم توقیفی یک افتخار شده بود و در بیرون این کشور جریانی علیه نظام طراحی کرده بودند که تولید چنین فیلمی مدالافتخار بود. و البته این توقیف در ایران با توجه به شرکت آن‌ها در خارج و کسب جایزه، مهر تاییدی برای فیلم‌ها شده بود. در حقیقت فیلم ساز در یک ساحل ایمن قرار می‌گرفت واتفاقا برد می‌کرد. من می‌گفتم که من می‌خواهم روی زخم را باز کنم که شاید به فکر درمان بیفتند. ما گفتیم که این هرم تشکیل نمی‌شود پس حداقل چشم‌های ناظر را زیاد کنیم. و در نتیجه این سیاست را طراحی کردیم که با مدیریت دقیق، این فیلم‌ها از توقیف بیرون بیاید، فیلم را نمایش بدهیم و اجازه بدهیم تا مردم و چشم‌های ناظر با آن برخورد کنند که البته متاسفانه باز هم برخورد‌ها با ما شد و فیلم ساز ایمن ماند.
وی تاکید کرد: اگر نگاه کنید می‌بینید که در هر دوره حداقل یک یا دو نفر به عنوان ژنرال به خارج کشور رفتند اما در دوران ما این اتفاق نیفتاد. برای مثال بهمن قبادی را در نظر بگیرید. او فیلمی داشت که کرد‌ها را تحقیر می‌کرد گفتیم که فیلم را نمایش بدهیم و از طرف دیگر هم کرد‌ها را توجیه کنید تا بدانند و حال بگذارید تا فیلم ساز با مردم به ویژه کرد‌ها رو به رو بشود. هم چنین ما پیشنهاد دادیم که مثلا برای فروش فیلم‌ها آن را در یک سینمای خاص پخش کنیم تا بهتر بفروشد.
جواد شمقدری در پاسخ به این سوال که آیا این کار شما همانند گروه هنر و تجربه دولت جدید است گفت: خیر. گروه هنر و تجربه کلاه گشادی است که سر ما گذاشتند.
او اضافه کرد: اگر ما می‌خواهیم که سینما را به جای درست برگردانیم باید آن‌هایی که معارف دینی را یاد می‌دهند و هم چنین اندیشمندان، در حوزه سینما بیایند و به صورت تخصصی کار کنند. برای مثال بگویید که من با زن در سینما چه کنم؟ این موضوعی است که اکنون نیز آقایان سکوت کرده‌اند و هر کس براساس ظن خود تعریفی از زن ارائه می‌دهد. در حقیقت ما سوال‌های زیادی را داریم که نمی‌دانیم چه کسی باید پاسخ بدهد. به نظرم کسانی می‌توانند به این سوال پاسخ دهند که از مفاهیم دین اطلاعات داشته باشند. برای مثال ما در اوایل سال 60 سوالات خود را در این زمینه پیش آقای مرتضی تهرانی برادر حاج آقا مجتبی می‌بردیم اما این موضوع ادامه پیدا نکرد.
شمقدری در ادامه صحبت‌های خود گفت: ما امروز درگیر آشفتگی‌ها و درگیری‌هایی هستیم که ما را به خود مشغول کرده است اما زمانی که به جشنواره فجر نگاه می‌کنیم حسرت می‌خوریم که چرا هیچ گامی رو به جلو نداشته‌ایم.
او در پاسخ به آخرین سوال مبنی بر اینکه شما چه قدر تلاش کردید تا از افراد جبهه انقلاب حمایت بشود گفت: ما بخش عمده بودجه‌های خودمان را صرف پروژه ایی می‌کردیم که فکر می‌کردیم متعلق به جبهه انقلاب است و افرادی که ما برایشان سرمایه گذاری کردیم قابل دفاع هستند. که البته انگار این جریان در این دوره ظاهرا معکوس شده است. در جشنواره مقاومت امسال آخرین محصول دوره ما را دیدیم که فیلم «ابوزینب» ساخته شد.
دیدگاه تان را بنویسید