چشمه‌های آبگرم، مرهم یا منشا بیماری‌

به گزارش نامه نیوز، چشمه‌های آبگرم به عنوان یکی از ظرفیت‌های بزرگ گردشگری طبیعی کشور، می‌تواند سهم زیادی در جذب گردشگر، درآمدزایی و رونق اقتصادی داشته باشد، با این حال از این ظرفیت بخوبی و آنچنان که باید استفاده نمی‌شود، به طوری که برخی از این مناطق از امکانات و زیرساخت‌های خدماتی محروم است و بنابراین سهمی در جذب گردشگر ندارد و برخی نیز به دلیل نبود بهداشت مناسب سلامت گردشگران را تهدید می‌کند. استفاده از چشمه‌های آب معدنی (گرم و سرد) نه تنها جنبه تفریحی دارد، بلکه به دلیل وجود خواص درمانی، می‌تواند در بخش گردشگری سلامت نیز مخاطبان خاص خود را داشته باشد. کشور ما نیز یکی از نقاط غنی از لحاظ وجود آب‌های معدنی و چشمه‌های آبگرم است که می‌تواند درآمد کلانی را عاید این سرزمین و مناطق دارای این چشمه‌ها همچون اردبیل، مازندران و ایلام کند که البته این درآمدزایی منوط به سرمایه‌گذاری در بخش خدمات و امکانات پیرامون این جاذبه‌های طبیعی است. اردبیل از استان‌هایی است که بیشترین تعداد چشمه‌های آب معدنی را دارد، با این حال نه فقط تاکنون تعداد اندکی از آنها به بهره‌برداری رسیده است، بلکه نیمی از همین مراکز فعال هم به روش سنتی و با کمترین امکانات و حتی بعضا به صورت غیربهداشتی اداره می‌شود. در همین زمینه چندی پیش خبرگزاری فارس به نقل از معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل از رعایت نشدن بهداشت در برخی از آبگرم‌های این استان خبر داد. صادق خرازی با اشاره به این‌که برخی از این آبگرم‌ها حتی در شهر توریستی سرعین به صورت سنتی فعالیت می‌کنند، گفت: عمده مشکل این آبگرم‌ ها، دفع فاضلاب به شکل غیراصولی و ضرر و زیان به حوزه زیست‌محیطی و آب‌شرب، ‌پذیرش بیش از حد ظرفیت آبگرم‌ها در فصل پیک و انتشار بیماری‌ها و فضای اجاره‌ای و توجه نکردن به موارد بهداشتی است. وی با بیان این‌که 380 مورد نظارت در این آبگرم‌ها تا آبان امسال صورت گرفته است، افزود: 24 مورد از این آبگرم‌ها وضع نامطلوبی داشت که مجبور به معرفی چهار نفر از خاطیان و تعطیلی موقت دو آبگرم شدیم. وی یادآور شد: حتی تابستان امسال به دلیل بی‌توجهی متولیان آبگرم گاومیش‌گلی و رعایت نشدن بهداشت در این آبگرم تصمیم گرفتیم آن را تعطیل کنیم، اما برخی از مسئولان خارج از استان طی تماسی که با ما داشتند اجازه چنین امری را ندادند، در حالی که ما نگران شیوع برخی از بیماری‌های حاد همچون بیماری عفونت ملتهبه چشم بودیم که رعایت نکردن موازین بهداشتی در آبگرم گاومیش‌گلی می‌تواند موجب بروز آن شود. بهداشت پایین در آبگرم‌های سنتی معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی استان اردبیل نیز دراین باره به جام‌جم می‌گوید: نبود بهداشت و یا کمتر رعایت شدن آن، معمولا در آبگرم‌هایی که به روش سنتی اداره می‌شوند، وجود دارد که آبگرم گاومیش‌گلی نیز از این دست است، در حالی که آبگرم‌های مدرن، تمیز و کاملا بهداشتی نیز در استان وجود دارد. قادر تقی‌زاده با اشاره به این‌که 110 چشمه آب معدنی شامل 75 چشمه آبگرم و 35 چشمه آب سرد در استان وجود دارد که از 75 چشمه آبگرم، 67 مورد آن قابلیت سرمایه‌گذاری دارد، می‌افزاید: به طور کل متولی چشمه‌های آبگرم، شرکت آب منطقه‌ای است، با این حال برای بهره‌برداری مدرن از 13 مورد آن با سازمان میراث فرهنگی هماهنگی شد که ما نیز مجوز احداث مجتمع آبدرمانی برای این تعداد را صادر کردیم و هم اکنون این 13 مجتمع آبگرم که در شهرهای سرعین، مشگین شهر، نیر و کوثر واقع شده است، با امکانات خوبی همچون مجموعه‌های جدا برای زنان و مردان، جکوزی، استخر، استخر کودکان، سونای خشک و تر و امکانات رفاهی همچون کافی شاپ به گردشگران خدمات ارائه می‌دهد. ضمن این‌که بهداشت آنها نیز بسیار بالا و در حد انتظار است. وی با بیان این‌که 12 تا 13 آبگرم به روش سنتی و تحت نظارت شرکت آب منطقه‌ای اداره می‌شود، که البته آب منطقه‌ای آنها را به متقاضیان بخش خصوصی واگذار کرده است، تصریح می‌کند: با این‌که نظارت در این اماکن وجود دارد، اما بهداشت این مجموعه‌ها که معمولا فقط شامل یک استخر و دوش است، در حد پایین‌تری قرار دارد،. با این حال اخیرا مصوبه‌ای در کارگروه میراث استان نهایی شده است مبنی بر این‌که از این پس متولیان آن دسته از آبگرم‌هایی که بر سر‌در این مکان‌ها تابلوی مجتمع آبدرمانی نصب می‌کنند، باید پیش از آن، مجوزهای لازم را از دانشگاه علوم پزشکی دریافت کنند که دانشگاه به طور قطع آنها را ملزم به حضور ناظر بهداشت، پزشک و فیزیوتراپ در مجموعه خواهد کرد. ایجاد آبگرم‌هایی مخصوص درمان معاون گردشگری میراث فرهنگی اردبیل همچنین به تصویب طرحی در راستای تفکیک بحث درمان این آبگرم‌ها از وجه تفریحی آنها اشاره می‌کند و می‌گوید: قرار شده برخی از آبگرم‌ها فقط به منظور درمانی و گردشگری سلامت خدمات ارائه دهند و طبق توافقی که با آب منطقه‌ای استان صورت گرفته، چشمه آبگرم گوتورسویی به دلیل خواص درمانی بسیار بالا، برای این امر مناسب تشخیص داده و قرار شده این آبگرم که اکنون به صورت سنتی اداره می‌شود، برای ایجاد یک مجتمع آبدرمانی مدرن و مجهز به یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی واگذار شود. سرمایه‌گذار و تمام کارمندان آن نیز ملزم خواهند بود پیش از افتتاح مجتمع در تمام دوره‌های آموزشی ما شامل دوره‌های بهداشت و ایمنی، خواص درمانی آبگرم و ملاحظات گردشگری سلامت شرکت کرده و گواهی دریافت کنند. بجز چشمه‌های آبگرم اردبیل، اغلب چشمه‌های آب گرم استان مازندران نیز به عنوان دومین استان دارای چشمه آب معدنی به روش سنتی به گردشگران خدمات ارائه می‌دهد. هرچند به گفته معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی مازندران، بهره‌برداران این مراکز بتدریج در حال مراجعه به میراث برای دریافت مجوز ساخت مجتمع آبدرمانی و اماکن اقامتی هستند، زیرا دریافته‌اند فعالیت به این شیوه توجیه اقتصادی بیشتری برایشان در برخواهد داشت. حسین باقری با اشاره به این‌که چشمه‌های آبگرم استان به طور کل به صورت استخر، حوضچه، حمام خصوصی و هتل آپارتمان تعریف شده که آنهایی که در هتل آپارتمان‌ها ست، از شرایط بهداشتی و امکاناتی خوبی برخوردارند، در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: در سال‌های اخیر امکانات زیرساختی خوبی همچون احداث مراکز اقامتی و هتل آپارتمان و راه دسترسی در مناطق دارای چشمه آبگرم ایجاد شده است، با این حال توسعه بیشتر این چشمه‌ها به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و همکاری دیگر دستگاه‌های مربوط نیاز دارد. چشمه آبگرم دهلران یکی از ظرفیت‌های مهم گردشگری استان ایلام به شمار می‌رود که به دلیل نبود امکانات، استفاده خوبی در راستای درآمدزایی از آن برای این استان محروم صورت نگرفته است. به طور مثال این چشمه آبگرم در گذشته دارای دو فضای جداگانه مخصوص آبتنی خانم‌ها و آقایان بود که مدتی است بخش مربوط به خانم‌ها تعطیل شده و هردو قشر به صورت شیفتی از یک فضا استفاده می‌کنند، آن‌هم در مجموعه‌ای که از هرگونه امکانات خدماتی رفاهی بی‌بهره است. معاون گردشگری میراث ایلام البته در گفت‌وگو با جام‌جم درباره علت تاخیر در سرمایه‌گذاری و توسعه این چشمه آبگرم را تا به امروز، مخالفت‌های محیط زیست عنوان می‌کند و می‌گوید: از آنجا که این منطقه، یک منطقه حفاظت شده نیز هست، محیط زیست به دلیل نگرانی از تخریب، با توسعه آن مخالف بود، اما اکنون توافقاتی با این سازمان صورت گرفته و قرار شده بخش خصوصی با حفظ ضوابط زیست محیطی به توسعه منطقه اقدام کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران