اختلال دوقطبی چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال دوقطبی یا بایپولار نوعی از اختلالات اعصاب است که در آن فرد حالات شدید افسردگی و حالات شدید شیدایی را تجربه می کند. در دوران شیدایی فرد مبتلا به اختلال دو قطبی مراحلی از انرژی بسیار بالا را تجربه می کند که ممکن است اقدامات هیجانی و غیرعادی انجام دهد.

این نوع از فعالیت های غیرعادی با کنش بیش از حد و به همراه ناتوانی از عملکردهای روزمره نمود پیدا می کند. ناتوانی هایی افسارگسیخته که منجر به آسیب به روابط فرد با دیگران، از دست دادن شغل یا فعالیت های تحصیلی می شود و حالات شیدایی ممکن است سبب شود فرد خودکشی کند.

انواع اختلال دوقطبی

اختلال بایپولار یا دوقطبی انواع مختلفی دارد و حالات آن در زنان و مردان متفاوت است. یکی از انواع این اختلال بایپولار نوع یک است که در آن فرد در بازه های زمانی یک هفته به بالا دچار دوره های شیدایی می شود، در این مدت امکان تجربه حالات افسردگی وجود دارد اما بیمارانی که یک دوره کامل از احساسات شیدایی را تجربه کرده اند نیز مشاهده شده اند. اما این تجربیات شیدایی تا جایی که فرد را به بستری بکشاند شدت داشته اند.

نوع دوم اختلال دوقطبی از تجربه نوعی خفیف تر از حالات شیدایی شناخته می شود. افراد افسرده ای که حتی یک بار در زندگی خود حالات شیدایی خفیف را تجربه کرده باشند یا امکان تجربه آن را با توجه به حالات روانی کنونی خود دارند، اختلال دوقطبی نوع دوم محسوب می شوند. ویژگی این اختلال هیپومانیا یا همان حالت خفیف شیدایی است که حداقل چهار روز متوالی طول کشیده باشد.

همچنین نوعی از بایپولار شناخته شده است که در آن افراد تغییرات متدوال خلقی از افسردگی به شیدایی یا از هر کدام این حالات به حالت هنجار روانی دارند، این تغییرات روحی مکرر در فرد را اختلال خلقی یا خلق ادواری می گویند.

بروز اختلال دوقطبی در مردان و زنان

شیوع این اختلال در مردان و زنان یکسان است و متوسط سن بروز علائم این بیماری در زنان و مردان حدود 25 سالگی است منتهی ممکن است در برخی از بیماران اختلال از کودکی بروز پیدا کند. دیده شده است که بیمارانی در اواخر عمر را نشان می دهند که مربوط به اختلال دوقطبی است. به طور کلی اختلال دو قطبی یک بیماری مزمن است و فرد باید تا آخر عمر تحت نظارت باشد.

حالت شیدایی چگونه تجربه ای است؟

اکثر بیمارانی که حالت شیدایی خود را برای رواندرمانگران تشریح کرده اند آن را با سرخوشی تعریف می کنند. نوعی خودبزرگ بینی فرد را احاطه می کند و فرد اعتماد به نفس بالائی را تجربه می کند، مانند آنکه بخواهد و احساس کند که می تواند هر کاری را انجام دهد. با این وجود کج خلقی رفتار غالب فرد در دوره شیدایی است. نیاز بیمار افسرده ای که دوران شیدایی را تجربه می کند به خواب کم می شود و اغلب پرحرف است. تمرکز در این افراد کاهش چشم گیری پیدا می کند و براحتی حواس آن ها پرت می شود. این افراد دست به ریسک های خطرناکی می زنند و عمدتا اقداماتی را انجام می دهند که برای خودشان و دیگران دردسرساز می شود.

ذهن یک فرد شیدا بیشتر از آنکه بتواند ابراز کند تخیل یا فعالیت دارد، بنابراین مدام از موضوعی به موضوعات دیگر می پرد. نمی تواند سخنان منسجمی بزند و اما در برابر مقاومتی که دیگران ممکن است در برابر نظراتش داشته باشند، پرخاشگر است.

علت ابتلا به اختلال دوقطبی چیست؟

تحقیقات نشان داده است که علت عمده ابتلا به این اختلال ژنتیک است. بسیاری از کسانی که مبتلا به این اختلال بودند سابقه بیماری در خانواده آن ها وجود داشته است. تحقیقات نشان می دهد که بسامد اختلالات روحی در خانواده هایی که بیمار بایپولار داشته اند بیشتر است.

درمان اختلال دوقطبی چگونه است؟

تحقیقات نشان داده است که هر نوع فعالیت روان درمانی بر بیمار یا خانواده و نزدیکان او سبب افزایش ثبات روحی می شود. معمولا این درمان ها تحت نظارت روانپزشک صورت می گیرد تا اثر رواندرمانی و دارودرمانی در کنار هم سنجیده شوند.