مهمترین علت فشارخون بالا در بین کودکان چیست؟

دکتر رضا ملک زاده اضافه کرد: ۹ درصد شیوع فشار خون در کودکان هردو گروه دختر و پسر اندازه گیری شده و میزان شیوع "پیش فشار خون بالا" در همین جمعیت حدود ۸ درصد است.

این محقق افزود: بی اطلاعی مبتلایان تاثیر بسیاری در افزایش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی، سکته های قلبی و مغزی، نارسایی مزمن کلیوی و از عوامل اصلی مرگهای زودرس است.

وی از تاثیر نمک به عنوان یکی از مهمترین و شایع ترین علل فشار خون نام برد و گفت که میانگین مصرف روزانه نمک در بین کودکان ۶ تا ۱۲ سال ایرانی، بالا و حدود ۱۰ گرم (۱۱ گرم در روستا و ۱۰ گرم در شهرها) است.

به گفته وی شیوع فشار خون بالا در بین زنان بزرگسال (۵۰ سال به بالا) ایرانی ۴۷ درصد و در بین مردان بزرگسال ۳۸ درصد است. او در مقام مقایسه عنوان کرد:‌ شیوع فشار خون بالا در زنان بزرگسالان ۳۰ تا ۷۹ سال جهان ۳۱ درصد و در مردان ۳۴ درصد است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که نیمی از جمعیت ایران با رسیدن به سن ۵۵ سالگی مبتلا به فشار خون بالا می شوند؛ بیشترین میزان شیوع فشار خون بالا در بین گروه های مختلف سنی ایران را به ترتیب مربوط به افراد ۶۰ سال و بالاتر ( ۶۲ درصد) ، ۵۰ تا ۵۹ سال ( ۵۰ درصد ) و ۴۰ تا ۴۹ سال ( ۳۲ درصد ) اعلام کرد.

ملک زاده افزود: شیوع فشار خون بالا  در افراد دارای اضافه وزن و چاقی، مبتلایان به بیماری های قلبی عروقی، مبتلایان دیابت ، افراد دارای سابقه مصرف سیگار، افراد بی سواد یا کم سواد ، دارای وضعیت اقتصادی ضعیف و جمعیت روستایی در مقایسه با جمعیت شهری بیشتر است.

بی خبری نیمی از مبتلایان فشار خون

به گزارش روز چهارشنبه پژوهشکده بیماری های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، وی با اشاره به این که فشار خون بالا، به عنوان یک بیماری قلبی عروقی و همچنین عامل خطر سکته های قلبی و مغزی، کاملا قابل پیشگیری و کنترل است، اولین گام برای درمان و کنترل بیماری فشار خون بالا را آگاهی افراد از ابتلا به بیماری دانست و گفت: متاسفانه تنها ۴۷ درصد مبتلایان فشارخون بالا از بیماری خود با خبر هستند.

 ملک زاده افزود: در بررسی بر روی دیگر کشورها نیز تقریبا همین نتایج حاصل شده است و ۴۱ درصد زنان و ۵۱ درصد مردان از ابتلای خود به فشار خون بالا بی خبرند.

به گفته وی ، در ایران، میزان آگاهی زنان، افراد مسن، افراد چاق یا دارای اضافه وزن و دارای سابقه مصرف سیگار از ابتلای به فشار خون بالا، بیشتر است.

تنها ۳۸ درصد مبتلایان فشار خون بالا تحت درمان قرار دارند و فقط ۳۲ درصد افراد تحت درمان، موفق به کنترل فشار خون می شوند.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: شیوع ۴۲ درصدی فشار خون بالا در بین زنان و مردان بزرگسال ایرانی درحالیست که تنها ۳۸ درصد مبتلایان آگاه از ابتلا به فشار خون بالا، تحت درمان قرار گرفته اند و در بین افراد تحت درمان این بیماری هم، تنها ۳۲ درصد موفق به کنترل فشار خون بالا شده اند.

سهم فشار خون در مرگهای قلبی عروقی ایران به ۱۰ درصد رسید

مجری مطالعه پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی در ایران از افزایش سهم فشار خون بالا در مرگهای قلبی عروقی از ۳ درصد به ۱۰ درصد طی سه دهه گذشته گفت:  فشار خون بالا، طی سی سال گذشته، به شکل پایدار، جزو سه علت اصلی مرگهای قلبی عروقی در ایران است.

به گفته وی ، به این آمار تاسف بار ، باید سالهای از دست رفته عمر ایرانی ها به دلیل ناتوانی  ناشی  بیماری فشار خون بالا را نیز افزود.

بنابر اظهارات وی شمار مبتلایان فشار خون بالا در جهان طی ۳ دهه گذشته ۲ برابر شده است

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با استناد به مطالعه بررسی روند فشار خون بالا در جهان که با مشارکت شمار زیادی از محققان کشورهای مختلف از جمله ۸۵ محقق ایرانی و بر اساس داده های مرتبط با عوامل  خطر بیماری های قلبی عروقی  ۱۱۷۳ مطالعه در ۱۸۵ کشور جهان با ۱۰۴ میلیون شرکت  کننده ۳۰ تا ۷۹ سال مبتلا به فشار خون بالا انجام شده گفت، ۱.۲ میلیارد نفر در جهان به بیماری فشار خون بالا مبتلا هستند و سالانه  ۱۰ میلیون مرگ و ۲۰۰ میلیون مورد ناتوانی ناشی از بیماری فشار  خون بالا در بزرگسالان رخ می دهد.

ملک زاده  روند شیوع فشار خون بالا در کشورهای پردرآمد جهان را رو به کاهش و در کشورهای کم درآمد را رو به افزایش توصیف کرد و گفت: با وجود افزایش مداوم شمار مبتلایان به فشار خون بالا در جهان به دلیل تشدید عوامل خطر، عدم درمان و کنترل بیماری ، رشد جمعیت و پیر شدن جمعیت اما، روند درمان و کنترل فشار خون در اقتصادهای نوظهور و برخی کشورها از جمله ایران، رو به بهبود بوده است.

وی یادآور شد: آمارهای مطالعه جدید جهانی هم نشان می دهد علیرغم دسترسی ارزان و آسان به داروهای فشار خون ، تنها ۵۰ درصد زنان و کمتر از ۴۰ درصد مردان مبتلا به فشار خون بالا تحت درمان قرار دارند و ۲۴  درصد زنان و ۱۹ درصد مردان مبتلا به فشار خون بالای تحت درمان، موفق به کنترل فشار خون در سال  ۲۰۱۹ شده اند.

این پژوهشگر از جمله عوامل ابتلای فرد به بیماری فشار خون بالا را سن بالای ۵۵ سال، پرخوری، بی تحرکی یا کم تحرکی، اضافه وزن و چاقی، چربی خون بالا، مصرف بالای نمک، مصرف الکل، رژیم غذایی نامناسب، منطقه محل سکونت ، سبک زندگی، آلودگی هوا ، استرس  و فشارهای ناشی از آن، ژنتیک و برخی عوامل موثر در فرایند رشد جنین و دوران کودکی موثر دانست.

وی با اشاره به رابطه خطی شیوع فشار خون بالا با چاقی و اضافه وزن گفت: بر اساس مطالعات جهانی شیوع فشار خون بالا در جمعیت چاق جهان  بیش از ۶۰ درصد است و این درحالیست که افراد چاق مبتلا به فشار خون بالا بیش از سایرین به بیماری های قلبی عروقی و مرگهای زودرس ناشی از این بیماری ها دچار شده و  «مقاومت در برابر درمان دارویی فشار خون بالا » در افراد چاق بیشتر است. همچنین در بیماری  کووید -۱۹ نیز، چاقی عامل خطر تشدید بیماری یا مرگ به شمار می رود.

ملک زاده گفت: شیوع فشار خون بالا در بین افراد با شاخص توده بدنی طبیعی ، ۳۳ درصد، در افراد دارای اضافه وزن ۴۵ درصد و در افراد مبتلا به چاقی ۵۶ درصد و حاکی از ارتباط بسیار زیاد چاقی و اضافه وزن با ابتلا به فشار خون بالاست.

افزایش ۵.۵ برابری افراد چاق در ایران

این محقق گفت: از سال ۱۳۵۹ تا کنون، شمار افراد چاق در ایران ۵.۵ برابر و تعداد افراد دارای اضافه وزن،  ۳.۵ شده است.

وی اضافه کرد: ۷۰ درصد ایرانی ها مبتلا به چاقی یا اضافه وزن هستند ( ۲۳ درصد چاق و ۴۷ درصد دارای اضافه وزن) هستند و چاقی و اضافه وزن در روستاهای ایران از شهرها پیشی گرفته است. همچنین

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: مصرف زیاد نمک نیز یکی از شایعترین و مهمترین علل شیوع فشار خون بالا است و خطر مصرف نمک زیاد  تا بدانجاست که حتی می تواند مستقل از فشار خون بالا، بر سلامت قلب و عروق تاثیر نامطلوب بگذارد.

 به گفته وی،  مصرف روزانه نمک در ایران  ۱۱ گرم و بیش از دو برابر میانگین جهانی ( ۵ گرم) است. مصرف نمک تنها ۱۲ درصد ایرانی ها در محدوده سالم قرار دارد. همچنین مصرف نمک در بین زنان ایرانی حدود سه برابر مردان است.

ملک زاده گفت: میانگین مصرف روزانه نمک در بین کودکان و نوجوانان ۶ تا ۱۲ سال ایرانی هم بالا و حدود ۱۰ گرم (۱۱ گرم در روستا و ۱۰ گرم در شهرها) است.

به گفته مجری مطالعه پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی در ایران ، رهایی از «افزایش بار فشار خون بالا در ایران»  نیازمند  دو گام ساده و عملی است: همه بیماران، به هر دلیلی که به مطب ها مراجعه می کنند، از پزشک خود بخواهند که فشار خونشان را کنترل کند و متقابلا، همه پزشکان نیز خود را ملزم بدانند  فشار خون تمام بیماران را فارغ از هر علتی که مراجعه کرده اند، اندازه گیری کنند تا این عامل خطر بیماری های مرگبار در کشور ما  تا حدود زیادی کنترل شود.

وی گفت: در صورت برداشته شدن این دو گام اساسی و کنترل فشار خون همه بیماران، شاهد کاهش  ۲۵ درصدی  مرگهای ناشی از سکته های قلبی و مغزی در ایران خواهیم بود!

 علائم فشار خون بالا چیست؟

 استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران ، فشار خون را یک بیماری خاموش و بی علامت و به همین دلیل خطرناک و گاه مرگبار توصیف کرد و گفت: بی حالی  و خستگی عمومی و نیز سردرد ، دونشانه شایع و مهم  خطر فشار خون بالا است.

 استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: همه افراد باید از سن  ۳۵ سالگی فشار خون خود را اندازه گیری کنند . اندازه گیری فشار خون باید هر ماه یا دست کم هر دو - سه ماه انجام شود و در این بین ، افراد مشکوک به فشار خون بالا  در اولین فرصت به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار گیرند.

ملک زاده با اعلام این که بر اساس گایدلاین جدید جهانی ، فشار خون طبیعی، ۱۲ روی ۸ است و فشار خون بالاتر از این میزان، غیرطبیعی است.

به گفته وی در افراد دارای سابقه بیماری های قلبی عروقی و فشار خون ۱۳۰ میلی متر جیوه ، درمان دارویی پیشگیرانه لازم است و در افراد فاقد سابقه  بیماری های قلبی عروقی، اما دارای خطر ۱۰درصدی بروز این بیماری ها تا ۱۰ سال آینده که فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از ۱۳۰ میلی  متر جیوه دارند، درمان دارویی به عنوان پیشگیری اولیه توصیه می شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره علت  کنترل نشدن یا درمان ناقص فشار خون بالا در شمار زیادی از افراد حتی مطلع از ابتلا به بیماری گفت:  یکی از مشکلات موجود در درمان فشار خون،انجام ندادن اقدام لازم برای درمان، علی رغم آگاهی از ابتلاست و مشکل دیگر، نقص در رونددرمان است؛ به طوری که داروها به درستی و کامل مصرف نمی شوند. مثلا دارویی که ۸ ساعت در خون فرد باقی می ماند ، ممکن است بنا  به تشخیص پزشک معالج نیاز به  دو بار مصرف  در روز داشته باشد اما بیمار این دستور را رعایت نکرده باشد.

ملک زاده «درمان کامل» فشار خون را به اندازه شروع درمان و کنترل آن، ضروری دانست و گفت: عدم درمان کامل فشار خون در جمعیت بالایی از افراد آگاه از ابتلا، درحالیست که هم اکنون داروهای درمان فشار خون با کیفیت بسیار مناسب و ارزان در کشور تولید می شوند و در دسترس هستند؛ بویژه آن که در حال حاضر، داروهای ترکیبی فشار خون که حاوی دو نوع دارو در دزهای مختلف هستند نیز در کشور تولید شده و تحت پوشش بیمه قرار دارند که اگر به درستی مصرف شوند می توانند به راحتی فشار خون را کنترل کرده و از سکته های قلبی و مغزی پیشگیری کنند.