بررسی روبیکا و بحران روابط عمومی در شبکه های اجتماعی

حدود یک ماه قبل، طرح صیانت با هدف حمایت از پیام رسان های داخلی در دستور کار مجلس قرار گرفت و در نهایت قرار شد تا در کمیسیون مشترک درباره آن تصمیم گیری شود (تصویر مجلس و طرح صیانت). همزمان با انتشار مفاد طرح و مطلع شدن کاربران از محتوای آن، موجی از واکنش‌ها در فضای مجازی در انتقاد از طرح شکل گرفت که رصد محتوای آن از اعتراض اکثریت کاربران مجازی نسبت به تصویب این طرح حکایت داشت(توئیت های انتقادی از طرح). این موج با بیش از 180 هزار محتوای توئیتری و 96 هزار پست اینستاگرامی از جمله جنجالی ترین موضوعات بستر‌های فارسی محسوب می شود که در آن از مناسب نبودن زمان طرح چنین مباحثی در بحبوحه کرونا و محدودیت های بیشتر اینترنت انتقادات گسترده ای انجام گرفت(پست های اینستا).

همانطور که پیش تر ذکر شد، یکی از اهداف اصلی این طرح، حمایت از پیام رسان های داخلی در مقابل فراگیری مشابهان خارجی است. به این صورت که اگر یک پیام رسان داخلی بتواند ظرفیت‌ها و امکانات یک پیام رسان خارجی فراگیر را در خود جمع کند، برای رقابت و جذب کاربران تحت حمایت قانون قرار خواهد گرفت(تصویری از صف آرایی پیام رسان های داخلی در برابر پیام رسان ها خارجی). خب به نظر می رسد تا اینجای کار همه دست به دست هم داده اند تا پیام رسان های داخلی را به کورس رقابت با خارجی ها برگردانند؛ اما چطور یک اشتباه مدیریتی باعث می شود تا همه چیز بر سر پیام رسان داخلی خراب شود؟(تصویر روبیکا)

ورق از انجایی برمیگردد که طی روزهای اخیر برخی افراد مشهور در اینستاگرام اعلام کردند که محتوای حساب کاربری آن ها در حسابی کاملا مشابه با صفحه اینستاگرامشان، در روبیکا منتشر شده است(استوری فوتبالیت و بازیگران). این موضوع با واکنش شدید موافقان و مخالفان طرح صیانت و بسیاری از حامیان پیام رسان های داخلی مواجه شد. موج اظهارات مرتبط با روبیکا در توئیتر که یک بار به واسطه طرح صیانت صعودی شده بود، بار دیگر به علت یک اقدام غیرمتعارف، هزاران کاربر را به انتقاد از خودش دعوت می کند و متعاقبا هیولای خفته محتوا بار دیگر بیدار می شود.

 در این شرایط روبیکا با دست پاچه گی در قبال این حساب سازی ها فیک، بیاینه ها و اطلاعیه‌های رسمی منتشر می کند(اطلاعیه های روبیکا). در مرحله بعد هم کاربرانی که رفتار بات گونه دارند در یک ماموریت واحد، تلاش به ترند نمودن هشتگ کاپیتالاسیون مجازی کرده که البته بنا به قواعد و الگوریتم های شبکه های اجتماعی محتوای تولیدی مصنوعی صرفا در بین کاربران خوشه مبدا باقی می ماند و توجهات زیادی را جلب نمی کند.(بات های روبیکا).

تا به اینجا کار روبیکا برای خنثی نمودن موج انتقادی علیه خودش، دو واکنش نشان داده که اولی به دلیل متن غیرحرفه ای بیانیه و دومی به علت عدم شناخت صحیح از فضای توئیتر بی نتیجه مانده است. وضعیت برای این پیام رسان داخلی که با امکاناتش، امید زیادی به طراحان طرح صیانت داده بود زمانی بدتر شد که کاربران اقدام غیرقانونی آن را با ریپورت کردنش در مارکت های خارجی مثل گوگل استور و حتی داخلی ها مثل بازار پاسخ دادند(اموزش ریپورت کردن). حتی برخی از مارکت های کمتر شناخته شده مثل اناردونی نیز برای اعتراض به اقدام روبیکا، دسترسی به این اپلیکیشن را در ویترین خود مسدود نمودند(توئیت اناردونی). این واکنش ها موجب شد تا روبیکا از گوگل پلی حذف شده و در بازار هم با محدودیت مواجه شود با این حال احتمالا ضرر این اقدام برای روبیکا و شرکت همراه اول همینجا تمام نمی شود(حذف روبیکا). آن ها دیگر محصول داخلی خود یعنی جست و جو گر ذره بین را هم به خاطر عصبانیت کاربران از اقدامات شرکت همراه اول از گوگل پلی حذف شده دیدند(حذف روبیکا). در هر حال باید منتظر ماند تا در آینده نزدیک، دیگر پیامد های این حرکت به خصوص بر روند تصویب طرح صیانت که برای حمایت از امثال روبیکا طراحی شده بود مشخص گردد.

دیتاک در این گزارش قصد داشته با رصد شبکه های اجتماعی، بازتاب اقدامات فضای حقیقی را در افکار عمومی شکل گرفته در فضای مجازی نشان دهد و با تحلیل بیگ دیتای منتشر شده، تاثیر یک اقدام مدیریتی اشتباه را در ضرر و زیان جبران نشدنی یک سازمان به تصویر بکشد.