تعیین نرخ ارز تک عاملی نیست

گروه سیاست نامه نیوز – نرخ ارز صعودی است و نگرانی‌ها نیز از روند موجود با همان نسبت رو به افزایش است. بسیاری وضعیت فعلی بازار را واکنشی به مذاکرات هسته ای در وین و اخبار آن می‌دانند اما رئیس جمهور نظر دیگری دارد. او در جریان سخنرانی خود در روز دانشجو صراحتا گفت که خبر دارد برخی دنبال بالا بردن نرخ ارز هستند تا مذاکرات و اقتصاد را با هم گره بزنند! 

این درحالی است که به گفته کارشناسان افراد به تنهایی قادر به تعیین نرخ ارز نیستند و نهایتا می‌توانند یکی از عوامل اثرگذار بر قیمت باشند.

ابوذر ندیمی، نماینده پیشین مجلس که در سازمان برنامه و بودجه هم مشاور نوبخت بود، در گفت‌وگو با «نامه نیوز» در این باره می‌گوید: «برای این سخن رئیس جمهور باید چند شان قائل شد، یک اینکه افراد مورد نظر را شناسایی و معرفی کنند اما نتیجه این کار نباید مانند قاضایای سلطان طلا و... باشد زیرا در آن موارد دیدیم که با وجود حتی اعدام آن افراد، آن فعالیت‌ها همچنان ادامه یافت.»

وی افزود: «شان دوم این است که درباره تعیین نرخ ارز نمی‌توان نگاه یک وجهی داشت».

این کارشناس مسائل اقتصادی توضیح داد: «نرخ ارز به عوامل، شاخص‌ها و متغیرهای کلان بستگی دارد. بر این اساس نباید یک علت را به علت‌العلل تبدیل کرد. اگر یک عامل به عنوان یکی عوامل معرفی کنیم قابل انکار نیست اما نمی‌توان نقش عوامل متعدد را نادیده گرفت.»

وی افزود: «نقش افراد قابل انکار نیست زیرا همین الان برخی بورسی‌ها در داخل خواهان این افزایش قیمت هستند و این اوضاع به سود آنهاست. اما این سخن به معنی آن نیست که آنها را باید دشمن بدانیم. آنها فقط می‌خواهند که در این بازار سود بیشتری کسب کنند. آنها خود را مسئول سیاست‌های اقتصادی نمی‌دانند و فقط جزئی از بازار هستند. تمایل به افزایش نرخ ارز در صنعت نیز وجود دارد و برخی به خاطر صادرات و سود بیشتر خواهان افزایش قیمت ارز هستند اما اینکه این افراد در تعیین نرخ چقدر نقش دارند، موضوع قابل بحثی است.»

ندیمی گفت: «وجه دیگر قیمت ارز همیشه ریشه در اقتصاد دارد. بنابراین ما نمی‌توانیم بدون پرداختن به علل مدیریتی، عرضه و تقاضا، سیاست‌های بانک مرکزی، فروش صادراتی، آورش ارز از بیرون و انتقال مطالبات؛ عوامل تاثیرگذار بر نرخ ارز را اعلام کنیم.»

به گفته او، وجه بعدی نیز در تعیین نرخ ارز سیاسی و بین الملل است. مثلا روابط خارجی، تحریم، انتقال مطالبات و یا بلوکه شدن آن، افزایش هزینه‌های فروش صادراتی اعم از نفت و میعانات و صادرات غیر نفتی. بنابراین یکی از پایه‌های قیمت ارز موضوعات مربوط به روابط بین‌الملل اعم از امید یا ناامیدی بر جنگ، قطع روابط با نظام بین‌الملل، فشارهای جدید و مانند آن است.

ندیمی افزود: « مدیریت ارز در خیابان‌ها  مثل چهارراه استانبول تا تمامی صرافی‌ها و موضوعات مربوط به تقاضاهای جدید یا احساس نگرانی نسبت به عرضه‌های جدید هم در تعیین قیمت نقش دارد. پایه بعدی اما موضوع ارزش پول است. افراد وقتی احساس می‌کنند که ارزش پول‌شان و قدرت خریدشان رو به کاهش است پول خود را از یک بازار به بازار دیگر منتقل می‌کنند. با توجه به در نظر گرفته مجموع این عوامل اینکه بگوییم تعیین نرخ ارز یک وجهی است، درست نیست».