سفر رئیسی به مسکو هیچ دستاوردی نداشت

گروه سیاست نامه نیوز: درباره سفر رئیسی به مسکو دو تحلیل وجود دارد. دولت و حامیانش این سفر را پر بار و یک گام بلند به سوی ایران قوی می دانند، حال آنکه منتقدان دولت این سفر را نه تنها بی دستاورد بلکه نمادی از تحقیر ملت ایران می خوانند.

حشمت الله فلاحت پیشه در گفتگو با نامه نیوز درباره دستاورد سفر سیدابراهیم رئیسی به مسکو گفت: پیش از پاسخ به این سئوال لازم می دانم به این نکته اشاره کنم که اخیرا ادبیاتی درباره مناسبات بین ایران با چین و روسیه شکل گرفته که خیلی خطرناک است. معمولا طرف ایرانی می گوید «به درخواست طرف های چینی یا روسی فلان مذاکره یا فلان توافق باید محرمانه بماند».

وی افزود: حساس ترین نوع رابطه بین دو کشور همکاری نظامی است. روس ها «اس400» را به متحدان آمریکا با اصرار می فروشند ولی حاضر به فروش «اس300» به ایران نبودند بنابراین دلیلی برای محرمانه ماندن مراودات بین ایران با کشورهایی مثل ایران و روسیه نیست.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: هر سفر و مراوده خارجی یک پروتکل دارد که براساس برنامه توافق شده دو دولت برای اجرای سفر تنظیم می شود. وقتی سفر آقای رئیسی را با سفر مسئولان کشورهای دیگر به مسکو مقایسه می کنیم، معتقدم در حوزه تشریفات، پروتکلی که به اجرا درآمد در شأن ایران نبود.

وی با بیان اینکه معمولا مقام ایرانی پیش از سفر خارجی در فرودگاه اهداف سفر را تشریح می کند، افزود: آقای رئیسی اعلام کرد «ایران به دنبال توافق راهبردی با روسیه است همچون توافقی که با چین انجام شد» و وزرای دولت نیز بیان کردند «در حوزه گسترش روابط تجاری، اقتصادی و راهبردی توافقنامه های مختلفی با روسیه به امضا می رسد.» بنابراین این دو موضع می تواند معیار و ملاکی برای ارزیابی سفر قرار بگیرد، بقیه موارد همچون نوع و کیفیت تشریفات زیاد مهم نیست.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: متأسفانه در دو حوزه یادشده در جریان سفر آقای رئیسی به مسکو هیچ صحبتی مطرح و توافقنامه ای امضا نشد. در این نوع مراسم ها، روسای جمهور دو کشور در محل مستقر می شوند، وزرای آنها حوزه های مختلف موافقت نامه هایی را امضا می کنند که این موافقنامه ها در عالی ترین سطح از لحاظ رقم، موضوع، شمول و زمان است. ضمن آنکه هیچ نشست مشترک رسانه ای نیز که به طور معمول خواست چنین مذاکراتی است انجام نشد.

وی ادامه داد: در کل عملا صحبتی درباره توافق راهبردی بین ایران و روسیه به میان نیامد و جالب اینکه وقتی آقای رئیسی از آقای پوتین درباره عضویت ایران در پیمان شانگهای تشکر می کرد، آقای پوتین ایران یک عضو در حال پیوستن به این پیمان (عضو ناظر) معرفی کرد و این نشان داد نگاه طرف روسی به این مذاکره متفاوت است.

فلاحت پیشه با بیان اینکه سفر آقای رئیسی به مسکو دستاوردی برای ایران نداشت، گفت: فضای فکری مسئولان ایرانی و روسی به هم نزدیک نبود. روسیه، ایران را به عنوان یک خاکریز می بیند در حالیکه ایران فکر می کند روسیه می تواند شریک راهبردی ایران باشد. یک نشریه آمریکایی نوشت «پوتین ایران را به پذیرش موافقت نامه موقت راضی کرد» موافقت نامه ای که تنها مجری آن روسیه است.

وی افزود: روسیه سعی می کند ایران را به عنوان یک محل برای حل چالش های خودش با آمریکا و کشورهای غربی حفظ کند و طرح موافقت نامه برجامی نیز در همین رابطه شکل گرفت. در مقابل ایران به هیچ یک از دستاوردهایی که تحت عنوان دستاوردهای راهبردی از آن یاد می کرد نرسید.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: یادمان نرفته که آقای قالیباف نیز یک سال پیش به روسیه رفت و آن برخورد تحقیرآمیز با او شد. کسانی که سفر جدید را شکل دادند، قطعا از پروتکل سفر و موافقت نامه های احتمالی اطلاع داشتند بنابراین حداقل در مصاحبه های قبل از سفر انتظارات را افزایش نمی دادند و الان به نظر من واقعیت آن است که نیشخند پوتین به تابوسازی‌های ایران بود و این تابوسازی ها را ادامه می دهد و سود این کار نیز فقط عاید روسیه می شود.