گزارش محرمانه «رابرت مالی» درباره مذاکرات وین

پایگاه «واشنگتن‌فری‌بیکن»، از رسانه‌های نزدیک به جریان نومحافظه‌کار در آمریکا نوشته این نخستین بار است که رابرت مالی بعد از انتصاب به عنوان نماینده ویژه امور ایران و آغاز مذاکرات وین قرار است اعضای کنگره را در جریان وضعیت این گفت‌وگو‌ها قرار دهد.

حاضر شدن رابرت مالی مقابل اعضای کنگره یکی دیگر از نشانه‌های چنددستگی‌هایی در حاکمیت آمریکا در قبال ایران و برجام است که به عامل بن‌بست در مذاکرات در ماه‌های گذشته منجر شده است. دولت آمریکا علاوه بر درگیر بودن با اختلافات داخلی در خصوص برجام خودش را به گزارش‌دهی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی نیز ملزم کرده است. 

«گزارش‌دهی در خصوص مذاکرات هسته‌ای ایران، منحصراً برای اعضا» عنوانی است که قانونگذاران کنگره در برنامه ارائه‌شده برای مشخص کردن ساعت و زمان این جلسه استماع مشخص کرده‌اند.

گروهی از قانونگذاران در «کاپیتول هیل» بعد از انتصاب رابرت مالی به این سمت، دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا را به باد انتقاد گرفتند. این گروه که عمدتاً از طرفداران سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران بودند مدعی بودند تعیین رابرت مالی به این سمت به معنای نرمش در مذاکرات با ایران است.

دولت پیشین آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام در راستای  راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های متوقف‌شده ذیل این توافق و اعمال تحریم‌های جدید به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز مانند ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد.

تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند. او روز ۲۰ ژانویه سال گذشته میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود و به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت.

مقام‌های دولت فعلی آمریکا ضمن اعتراف به اینکه سیاست فشار حداکثری شکست خورده اعلام کرده‌اند قصد دارند کشورشان را مجدداً به برجام برگردانند. دولت بایدن با وجود این از انجام اقدامات لازم برای بازگشت به این توافق خودداری کرده و تا کنون عملاً سیاست شکست‌خورده دولت پیشین آمریکا را علیه ایران ادامه داده است.

گروهی از قانونگذاران آمریکا چند روز پیش در نامه‌ای به وزارت خارجه این کشور گفته‌ بودند رابرت مالی باید با حضور در جلسه استماع با حضور اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به این سئوالات پاسخ دهد: «چرا مقام‌های وزارت خارجه از تیم مذاکره‌کننده کنار گذاشته می‌شوند؟ موضع دولت بایدن درباره رفع تحریم‌ها علیه ایران چیست؟ چرا تحریم‌ها علیه بخش انرژی ایران به طور کامل اجرا نمی‌شوند؟ وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و افزایش غنی‌سازی اورانیوم این کشور چیست؟»

ادعای عدم اجرای تحریم‌ها در حالی مطرح شده که کارشناسان مسائل تحریم اذعان دارند که آثار تنبیهی تحریم‌ها زمان‌مند است و بعد از گذشت مدتی، اقتصادهای کشورهای هدف راه تنفس و زیستن با آنها را پیدا می‌کنند و آثار تحریم بعد از گذشت مدتی به صورت طبیعی فروکش می‌کنند.

جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده تنها راه بازگشت آمریکا به برجام عقب‌گرد از سیاست شکست‌خورده فشارحداکثری است. ایران اعلام کرده در مذاکرات وین به دنبال رفع هر چه سریعتر تحریم‌ها است اما سیاست اصلی خودش را خنثی‌سازی تحریم‌ها قرار داده است.

تهران همچنین با اعلام اینکه مذاکرات را به معیشت مردم گره نزده در تلاش است برجام را بر اساس تجربه ۶ ساله نقض عهد آمریکایی‌ها و سایر کشورهای غربی در ریل یک توافق مبتنی بر «برد-برد» قرار دهد. 

تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران بر همین اساس در مذاکرات وین روی دو اصل «اخذ تضمین برای ماندگاری برجام» و «راستی‌آزمایی تحریم‌ها» به عنوان مطالبات ایران در اجرای برجام، در صورت موافقت با بازگشت آمریکا به آن تأکید کرده است.