دو اشتباه ظریف؛ چرا مسائل بسیار مهم را دیر بازگو کرد؟

گروه سیاست نامه‌نیوز: اخیرا سخنان محمدجواد ظریف حواشی زیادی ایجاد کرد؛ برخی بر او تاختند و برخی نیز به ستایشش برآمدند. اما واقعا عملکرد ظریف در مقام وزیر خارجه دولت‌های یازدهم و دوازدهم چه‌قدر قابل دفاع و چه‌قدر قابل نقد است؟

مهدی آیتی، فعال و تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره این موضوع به «نامه‌نیوز» گفت: «آقای ظریف به لحاظ موقعیت و تخصص دیپلماتیکی که داشت، بی‌بدیل‌ترین وزیر امور خارجه بعد از انقلاب است. به جرئت می‌گویم که هیچ‌کس در ایران نیست که اندازه آقای ظریف در حوزه دیپلماسی اطلاعات داشته باشد و با زبان دیپلماتیک آشنا باشد. این موضوع را نه‌تنها کارشناسان داخلی بلکه خود غربی‌ها که با آقای ظریف مذاکره کردند، تصدیق می‌کنند. از نظر سلامت اخلاقی و کاری هم هیچ نقطه منفی‌ای در کارنامه او نیست».

او ادامه داد: «در عین حال آقای ظریف دچار دو اشتباه شد. یکی اینکه او در هشت سال وزارتش به معنای کامل واقعی در مقام وزیر‌خارجه‌ قرار نداشت و بیشتر به عنوان مسئول حل‌وفصل مشکل هسته‌ای فعالیت می‌کرد. او در فعال‌کردن دیپلماسی اقتصادی، گسترش ارتباط با کشورهای همسایه یا حتی عزل و نصب سفرا عملا کاری نکرد یا بهتر بگویم کاره‌ای نبود و صرفا همه ذهن و وقتش را معطوف موضوع هسته‌ای کرده بود. او یک دیپلمات هسته‌ای بود تا وزیر خارجه و عملا به جز موضوع هسته‌ای بقیه امور وزارت خارجه توسط دیگران اداره می‌شد. شاید هم اختیارات او محدود به همان موضوع هسته‌ای بود. به هر حال آقای ظریف را در دوران وزارتش نمی‌توان بیش از موضوع هسته‌ای تفسیر کرد».

این تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین بیان کرد: «اشتباه دیگر آقای ظریف آن بود که چرا این قدر دیر این مسائل مهم را مهم را بیان می‌کند؟ چرا یا در اواخر دوران وزارتش در گفت‌وگو با آقای لیلاز این سخنان را گفت یا حالا که چندسال از مسئولیتش می‌گذرد؟ به استناد حرف‌های خودش چرا وقتی همان زمان می‌دانست که روسیه مانع توافق می‌شود و نمی‌خواهد ارتباط ایران با غربی‌ها عادی شود، این حرف‌ها را نزد؟ این موضوع خیلی مهمی است و چرا او با رهبری در میان نگذاشت؟ او هشت سال سکوت کرد و این درست نبود».

آیتی در پایانب گفت: «هم آقای ظریف وقتی برای کارهایی به جز موضوع هسته‌ای نداشت هم آنکه اولویت‌بندی خودش و آقای روحانی آن بود که باید پیش از همه‌چیز موضوع هسته‌ای رفع شود. آنها تصور می‌کردند که وقتی توافق هسته‌ای امضا شود، همه مسائل سیاست خارجی هم خود به خود درست می‌شود و به نوعی چون که صد آمد، نود هم پیش ماست؛ غافل از آنکه وقتی فردی وزیر امور خارجه کشور می‌شود، یعنی مسئول تمام موضوعات سیاست خارجی است و نمی‌تواند بگوید فرصت نداشتم که به بخشی از امور رسیدگی کنم. به هر حال به آقای ظریف این دو نقد وارد است اما در اینکه او یک دیپلمات بسیار برجسته است و نسبت به کارش به بهترین شکل تسلط داشت، هیچ تردیدی نیست».