سایه سنگین جنگ غزه بر اقتصاد اروپا

نامه نیوز - جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) 100 روز پس از جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه نوشت، «اروپا در خطر است». این موضوع بسیاری از تحلیلگران محافل اروپایی را به ویژه در  زمینه اقتصادی نگران کرد.

در بیش از دو ماه از آغاز جنگ میان جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) و رژیم صهیونیستی، اتحادیه اروپا تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای برای پایان دادن به نزاع انجام داده است. گرچه این تلاش‌ها تاکنون ثمربخش نبوده است، ولی سران اتحادیه اروپا همچنان نسبت به عواقب طولانی شدن جنگ غزه هشدار می دهند.

پیش تر امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه به رژیم صهیونیستی هشدار داده بود، نابودی کامل حماس جنگ را 10 سال طولانی‌تر می‌کند. وی همچنین کشتار فلسطینیان را تضمینی برای دستیابی به هدف ادعایی رژیم صهیونیستی مبنی بر امنیت پایدار ندانست.  صرف نظر از معادلات سیاسی و هزینه‌هایی که جنگ بر همه طرف‌ها تحمیل می‌کند، امنیت پایدار اقتصادی رژیم صهیونیستی برای اتحادیه اروپا بسیار مهم است.

بارزترین ویژگی ها و تأثیرات جنگ غزه بر اقتصاد اتحادیه اروپا عبارتند از؛

نخست، از دست دادن شریک تجاری: طبق اطلاعات منتشر شده به وسیله اداره آمار کمیسیون اروپا، اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری رژیم صهیونیستی است و حجم مبادلات تجاری میانشان در سال 2022 میلادی حدود 28.8 درصد بود. در همین سال 31.9 درصد از کالاهای وارداتی به رژیم صهیونیستی از اتحادیه اروپا و مقصد 25.6 درصد از کالاهای صادراتی تل آویو اتحادیه اروپا بود.

رژیم صهیونیستی همچنین بیست و پنجمین شریک تجاری اتحادیه اروپاست و سهم آن 0.8 درصد از کل تجارت کالای اتحادیه اروپا در سال 2022 میلادی بود. مجموع تجارت کالا میان اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی در 10 ماهه سال 2023 میلادی بالغ بر 35.45 میلیارد یورو و این رقم در 12 ماهه سال گذشته 46.5 میلیارد یورو بوده است.

در سال 2022 میلادی رژیم صهیونیستی در مجموع 17.48 میلیارد یورو و در مقابل، اتحادیه اروپا بیش از 29 میلیارد یورو کالا به رژیم صهیونیستی صادر کرد. این داده ها نشان می دهد تراز تجاری میان اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی در پنج سال گذشته همواره بیش از 8 میلیارد یورو به نفع کشورهای عضو اتحادیه اروپا بوده است.

دوم، جهش در تبادل خدمات میان دو طرف: علاوه بر تجارت کالا، دو طرف در 12 سال قبل از سال 2021 میلادی شاهد رشد مبادلات تجاری در زمینه صادرات خدمات بوده اند. صادرات خدمات از اتحادیه اروپا به رژیم صهیونیستی از حدود 3 میلیارد یورو در سال 2010 میلادی به حدود 10 میلیارد یورو در سال 2021 میلادی رسید که نشان دهنده جهش 217.7 درصدی است.

در همین دوره صادرات خدمات از رژیم صهیونیستی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا با 147 درصد افزایش از 2.8 میلیارد یورو به نزدیک به 7 میلیارد یورو رسید. بنابراین، کل مبادله خدمات میان 27 کشور عضو اتحادیه اروپا و رژیم صهیونیستی میان سال های 2010 تا 2021 میلادی از 5.895 به 16.7 میلیارد یورو افزایش یافت. درواقع جنگ غزه و از دست دادن ارزش شِکِل، واحد پول رژیم صهیونیستی پیامدهای جدی بر روابط اقتصادی اتحادیه اروپا و تل آویو خواهد داشت.

سوم، کاهش ارزش سرمایه گذاری مستقیم خارجی: طولانی شدن جنگ غزه تأثیر منفی بر ارزش سرمایه گذاری مستقیم خارجی میان بروکسل و تل آویو خواهد داشت. طبق آمار اداره آمار کمیسیون اروپا، ارزش تجمعی سرمایه گذاری مستقیم خارجی اروپا در رژیم صهیونیستی در پایان سال 2021 میلادی بالغ بر 60.5 میلیارد یورو و میانگین آنها در چهار سال بیش از 48.2 میلیارد یورو بوده است.

ارزش تجمعی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به وسیله صهیونیست ها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در پایان سال 2021 میلادی بالغ بر 50.1 میلیارد یورو بوده است. میان سال‌های 2018 تا 2020 میلادی این رقم از 65.5 به 46.9 میلیارد یورو کاهش، اما سال بعد دوباره افزایش یافت.

چهارم، جست و جوی منابع جدید انرژی: در نزدیک به دو سال پس از جنگ اوکراین، رژیم صهیونیستی خود را به عنوان یکی از منابع جایگزین صادرات نفت و گاز روسیه به اتحادیه اروپا معرفی کرده است. فوریه گذشته تل آویو نخستین محموله نفت را به اروپا فرستاد که از میدان نفتی واقع در شرق دریای مدیترانه استخراج می شد.  شرکت فرانسوی توتال نیز در یکی دیگر از میدان های نفتی رژیم صهیونیستی به نام «قانا» عملیات حفاری انجام می دهد.

ژوئیه گذشته رژیم صهیونیستی سرمایه گذاری 568 میلیون دلاری برای ساخت خط لوله سوم پروژه صادرات گاز میدان لویاتان اعلام کرد که هدف اصلی آن صادرات گاز طبیعی به اروپا بود. به دلیل بی ثباتی تل آویو، کشورهای اروپایی مجبور خواهند شد به دنبال منبع انرژی دیگری باشند.  انتظار می‌رود در چنین حالتی به‌ویژه با توجه به بی‌ثباتی بازارهای انرژی هزینه‌های تأمین انرژی برای کشورهای اتحادیه اروپا بالاتر باشد.

پنجم، افزایش حمایت مالی اروپا از تل آویو: علاوه بر طرح اتحادیه اروپا با هدف توسعه تجارت با رژیم صهیونیستی طبق توافق دو طرف در سال 2000 میلادی، اتحادیه اروپا در چارچوب سیاست همسایگی اروپا به رژیم صهیونیستی کمک های سیاسی و مالی می کند. این کمک ها بیشتر به پروژه هایی در زمینه های آموزشی، ارتباطات و مدیریت آب اختصاص می یابد که به طور میانگین ​​سالانه بالغ بر 1.8 میلیارد یوروست.

با توجه به ادامه جنگ غزه و وخامت اوضاع اقتصاد رژیم صهیونیستی، برخی جنبش‌ها در داخل اتحادیه اروپا خواهان افزایش کمک‌های ارائه شده به تل‌آویو برای نجات اقتصاد این رژیم هستند. این کمک ها فشار زیادی بر اقتصاد کشورهای اتحادیه اروپا تحمیل می کند که به نظر نمی آید در بهترین شرایط خود باشد.

به طور کلی جنگ غزه می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی و تورم در منطقه یورو داشته باشد، مگر اینکه فشار قیمت انرژی مهار شود. افزایش تنش می تواند اقتصادهای اروپایی را به وسیله کاهش تجارت منطقه ای، سخت شدن شرایط مالی، افزایش قیمت انرژی و کاهش اعتماد مصرف کننده تحت تأثیر قرار دهد.