مهمترین آهنگسازان موسیقی باروک

موسیقی باروک در بین سال‌های ۱۶۰۰ تا ۱۷۵۰ تعریف و تصور  می‌شود. تشخیص و تفکیک دوره‌های تاریخی  در هنرها و از جمله موسیقی به طور قطع مشخص نیست و مرزبندی واحدی برای این امر وجود ندارد، لیکن  بیشترین آثار با کامل‌ترین نمود از موسیقی باروک در این سال‌ها به تصنیف در آمدند.

واژه‌ی باروک از لحاظ لغوی، دربرگیرنده‌ی معانی‌ای همچون نا مأنوس، پرزرق و برق، زشت و پر تزئین می‌باشد. برخی از منابع بر آن هستند که ریشه‌ی این کلمه را از واژه‌ای پرتغالی به نام  "بارُکو" بازیابی کنند،  این واژه‌ی پرتغالی، به معنی مروارید صیقل‌نیافته و یا تکه جواهری‌ است که با تراش غیر معمول به‌ دست آمده است.

موسیقی  باروک ویژگی‌هایی نظیر بافت پلی‌فونیک، دینامیک پله‌ای و باسو کنتینوئو و... دارد، همچنین در موسیقی‌  این دوره غالباً  ریتم و ملودی‌هایی یکسان و پیوسته  شنیده می‌شوند که اثر موسیقایی را دربرگیرنده‌ی نوعی وحدت و یک‌پارچگی می‌کند.

اوج موسیقی پلی‌فونی در موسیقی باروک تعریف شده و ما در این دوره شاهد تکامل پلی فونی به پیچیده‌ترین نحو آن هستیم.

در رابطه با یگانگی  موضوعیتِ اثر می‌توان اینگونه آن را تعریف کرد که حال و هوای یک قطعه از ابتدا تا به انتها ثابت است و برای مثال یک قطعه‌ی محزون با حزن خود پایان می‌یابد و ما در قطعات باروک شاهد تغییر فضا نیستیم، بلکه این فضا تثبیت شده است.

همچنین  از نظر تنالیته‌های مرسوم، در  پیش از دوره باروک سیستم مدال رو به زوال رفت و آهنگسازان باروک آثار خود را در مد‌های ائولین و یونین تصنیف کردند، با دو مد سیستم ماژور و مینور تطبیق یافته بود و سبب شد تا اساس  هارمونی در قرن‌های بعدی این روند قرار گیرد، سیستم‌ای که تونالیته نام گرفت.

 دوره‌ی باروک که یکی از  دوره های مهم موسیقی کلاسیک می‌باشد موسیقیدانان بسیاری را در بر می‌گیرد که مطرح ترین آن‌ها اشخاصی به نام‌های یوهان سباستیان باخ، آنتونیو ویوالدی،  جرج فردریک هندل و  توماس آلبینونی هستند..

 در بسیاری از منابع، مرگ  شخص یوهان سباستیان باخ  را که در سال ۱۷۵۰ رخ داد  را، پایان و نهایتِ دوره‌ی موسیقایی باروک می‌دانند.

در ادامه به شرحی خلاصه‌وار از زندگی یوهان سباستیان  باخ و آنتونیو ویوالدی خواهیم پرداخت:

زندگی‌نامه یوهان سباستیان باخ

باخ،  آهنگسازی الهام‌گر ، ارگ‌نوازی متبحر  موسیقیدانی ستودنی‌ست  که در  اواخر دورانِ باروک می‌زیست.

ایشان در تاریخ  31مارس1685 و  شهر آیزناخ کشور آلمان چشم به جهان گشود. او برجسته‌ترین نماینده‌ی خاندانِ موسیقایی خودش، یعنی خاندان موسیقایی باخ بود. ایشان بر کمال‌یابی و استعلای موسیقیِ باروک تأثیر بسیاری داشت و  سیر آهنگسازی ایشان در سویِ استعلای کنترپوان و موسیقی پلی‌فونیک گام‌های موثر داشت.

 آثار  یوهان سباستیان باخ، از سوی بسیاری از موسیقیدانان  معرف نقطه‌ اوج هنر پلی‌فونی می‌باشد، پلی‌فونی‌ای که از مشخصه‌های اساسی دوره باروک محسوب می‌شود.

باخ در تمامی فرم های موسیقی، به جزء اپرا، قطعات بسیاری را تصنیف کرد.

جنبه‌های موسیقی باروک به صورت تمام و کمال در موسیقی باخ نمود داشتند، برای مثال، یگانگی حالت و پیوستار موضوع در عموم آثار باروک و به ویژه آثار یوهان سباستیان باخ قابل رؤیت بود. ملودی‌های باخ پیش‌بینی‌ ناپذیر و بسیار پر تزئین‌ هستند اما با این‌ حال با وجود یک‌پارچگی ریتمیک، پیوستاری قابلِ پیشبینی در قطعه حاصل می‌شود.

برای مثال،  هنگام شنیدن پرلودِ سل‌ماژور، از مجموعه‌ شش سویت برای ویولنسل اثر یوهان سباستیان باخ،  شاهدِ یک  ملودی یکسان هستیم که بارها و بارها در فواصل متفاوت و پیاپی تکرار می‌شود.

آثار باخ علاوه بر اینکه نشانگرِ اوج موسیقی باروک هستند  بلکه در زمانه‌یِ حال نیز، قطعات او در ضمره‌ی مهم‌ترین قطعات برای رپرتوارِ اجراییِ نوازندگان محسوب می‌شود.

 اعتدال کوک  برای دستیابی به خلوصِ هارمونیک بیشتر قطعات موسیقی در دوره باروک و توسط شخص یوهان سباستیان باخ بنیان شد، این امر راه را برایِ رشد هارمونی هموارتر کرد.

بسیاری از افراد، دانش و نبوغ باخ را در موسیقی با ویلیام شکسپیر در ادبیات مقایسه می‌کنند.

 یوهان سباستیان باخ در 28 ژانویه‌ی 1750 در لایپزیک،  پس از تحمل رنج نابینایی، به دلیل سکته مغزی از جهان چشم فرو بست.

مجموعه آثار یوهان سباستیان باخ به‌وسیلهٔ حروف BWV (سرواژهٔ عبارت آلمانی: Bach Werke Verzeichnis) به معنای نمایهٔ آثار باخ نمایه‌گذاری شده‌اند. این فهرست که در سال ۱۹۵۰ منتشر شد، به‌وسیلهٔ ولفگانگ اشمایدر تهیه شده‌است. به عنوان مثال، از BWV 846 تا BWV 893 ویژهٔ پرلود و فوگای باخ است. فهرست یادشده به جای تقسیم‌بندی بر حسبِ زمان تصنیف اثر، بر حسبِ نوعِ اثر تقسیم‌بندی شده‌است. در گردآوری این فهرست، شمایدر عمدتاً از فهرست ویراست انجمن باخ (لاتین:Bach Gesellschaft Ausgabe)، فهرستی از آثار آهنگساز که بین سال‌های ۱۸۵۰ و ۱۹۰۵ جمع‌آوری شده‌است، پیروی کرده‌است.

ویوالدی کیست؟

ویوالدی، با اسمِ کامل  "آنتونیو لوچیو ویوالدی" از مشهورترین موسیقیدانان دوره‌ی باروک به شمار می‌روند. وی در تاریخ  ۴ مارس ۱۶۷۸ چشم به جهان گشود. ایشان  آهنگسازِ ماندگارترین تم‌ها در موسیقی بود و فردیست که  در  ساختار ژانر کنسرتو، از خود تأثیری بسیار به‌جا گذاشت؛

ایشان بیش از ۵۰۰ کنسرتو نوشت که تعداد ۳۵۰ از شمار آن‌ها در فرم کنسرتو برای ساز زهی ست (۲۵۰ کنسرتو اختصاصی برای ویولن) و مابقی آن‌ها برای سازهایی نظیر فاگوت، ویولنسل ، ابوا، فلوت، ویولا د آمور ، لوت و ماندولین می‌باشد‌. همچنین وی حدود ۴۶ اپرا و ۹۰ سونات نوشت‌‌.

ویوالدی در طول عمر 63 ساله‌‌ی خود، آن‌قدر مهم بود که بر نابغه‌ی عصر باروک، یوهان سباستین باخ، تأثیری چُنان گذاشت که او بیش از 10 اثر را از ویوالدی برای سازهای دیگر تنظیم کرد. بخش عظیمی از شهرتِ ویوالدی به مدد خلق کنسرتو‌های ایشان است.

اگرچه که ویوالدی در طی زندگی خود مورد تشویق و ستایش بود اما علاقه‌ی عموم به وی، در پیش از مرگش  رو به کاستی رفت و سبب شد که ایشان، در فقر  به تاریخ ۲۸ ژوئیه ۱۷۴۱ به دلیل بیماری عفونت داخلی جان بسپارد.

آثار  آنتونیو ویوالدی  با شماره RV مشخص می‌شود، که به جایگاه آن در "Ryom-Verzeichnis" یا "Répertoire des oeuvres d'Antonio Vivaldi" اشاره دارد، فهرستی که در قرن بیستم توسط موسیقی‌شناس پیتر ریوم ایجاد شد.

مشهورترین اثر ویوالدی اثری چهار مجموعه‌ای برای تکنوازی ویولن به همراهی ارکستر، به نام چهار فصل می‌باشد. در این اثر که  از به عنوان یکی از آثار برجسته تاریخ موسیقی یاد می‌شود تصویر سازی موسیقی بسیار است. برای مثال در بخش بهار، زمزمه‌ی صدای پرنده ها در ملودی ها به خوبی قابل شنیدن است‌.بن‌مایه الهام آن‌ها شاید ییلاق پیرامون مانتوا بوده باشد. این کنسرتوها جنبش نویی در ادراک موسیقی به وجود آوردند: در آن‌ها او نهرهای روان، آواز پرندگان، پارس سگ‌ها، وزوز حشره‌ها، چوپان‌های جار زننده، تندبادها، رقاص‌های مست، شب‌های خاموش، چشم‌اندازهای یخ زده، اسکی بازی کودکان بر روی یخ، و آتش روشن کردن را به نمایش گذاشته‌است.

سر انجام در سال ۲۰۰۶ حدود ۳۰۰ سال پس از مرگ ویوالدی، بسیاری  از ساخته‌های ایشان که گمان می‌رفت گم شده اند دوباره کشف شدند.

آثار آنتونیو ویوالدی و یوهان سباستیان باخ و سایر آهنگسازهای بزرگ موسیقی باروک، پس از ۱۷۵۰، حدود ۲۰۰ سال، به فراموشی سپرده شد. احیای موسیقی باروک در  دهه‌ی ۱۹۵۰ میلادی سبب شد تا آثارِ موسیقیدانان باروک در بین مخاطبین موسیقی شهرتِ خودرا بازیابی کنند و موسیقی باروک مجدداً در گوش مخاطبان خود جریان پیدا کند.