جنگ پاکستان و افغانستان/ طالبان نابود می‌شود یا شگفتی می‌آفریند؟

درگیری های مرزی اخیر پاکستان و افغانستان به کشته شدن 19 پاکستانی و 3 افغان انجامید. با توجه به تداوم تبادل آتش میان دو طرف، برخی رسانه ها از قریب الوقوع بودن جنگ محدود مرزی میان کابل  و اسلام آباد خبر دادند.

با توجه به این وضعیت، برخی رسانه ها به مقایسه قدرت نظامی افغانستان و پاکستان پرداختند.

قدرت افغانستان و پاکستان در هوا و دریا

قدرت نظامی پاکستان از برخی جهات به مراتب بیشتر از افغانستان است. پاکستان یکی از قدرت های برتر آسیا به حساب می آید. اسلام آباد یک قدرت هسته ای است و از این جهت، توانایی زیادی دارد. نیروی هوایی پاکستان نیز بسیار قدرتمند است. نیروی هوایی پاکستان با مجموع ۱,۴۳۴ فروند هواپیما، از جمله ۳۸۷ فروند جنگنده، ۲۷۵ فروند هواپیمای چندمنظوره، ۶۹ فروند هواپیمای تهاجمی، ۳۵۲ فروند هلیکوپتر و ۱۱۳ فروند پهپاد بزرگ یکی از قدرت های آسیا به حساب می آید. همچنین، پاکستان دارای ۱۵۱ فرودگاه است.

اگرچه قدرت نیروی هوایی افغانستان به اندازه پاکستان نیست اما دارای تجهیزات نسبتا خوبی است. دیلی میل مدتی پیش مدعی شد طالبان یک نیروی هوایی به ارزش ده‌ها میلیون پوند از جمله بالگردهای آمریکای و هواپیماهای تهاجمی را به تصرف خود درآورده‌ است. این تجهیزات به طور عمده در جریان پیشروی و تصرف افغانستان توسط طالبان صورت گرفته و حاصل اشغال ۱۰پایگاه هوایی مهم از «بگرام» تا «مزارشریف» است.

با این حال، طالبان دارای کادر نظامی قدرتمندی نیست و احتمالا توانایی استفاده از جنگنده های پیشرفته آمریکایی را ندارد و از این حیث، به مراتب ضعیف تر از پاکستان است.

همچنین، پاکستان نیروی دریایی نسبتا قدرتمندی دارد. این در حالی است که افغانستان اصلا نیروی دریایی ندارد. نیروی دریایی پاکستان متشکل از ۱۱۴ کشتی، شامل ۹ رزمناو، ۲ ناوشکن،۷ ناوچه و ۸ زیردریایی است.

همچنین، قدرت لوجستیکی پاکستان به مراتب بیشتر از افغانستان است. تعداد فرودگاه ها، منابع، معادن، بنادر و همچنین، ذخایر انرژی پاکستان بیشتر از افغانستان است و از این لحاظ، قدرت طالبان کمتر از همسایه خود است.

با این حال، جنگ احتمالی پاکستان و افغانستان محدود خواهد بود و بعید است وارد فاز هوایی شود. آنچه در جنگ احتمالی خواهیم دید، درگیری سربازان و چریک ها و احتمالا درگیری خودروهای زرهی دو طرف است. در این زمینه، قدرت کدام طرف بیشتر است؟

قدرت طالبان و پاکستان در زمین

طبق اطلاعات منتشر شده در پایگاه های خبری و تحلیلی نظامی، ارتش پاکستان دارای ۳،۷۴۲ تانک، ۵۰،۵۲۳ خودروی جنگی زرهی، ۶،۳۰۸ واحد توپخانه شامل ۷۵۲ واحد توپخانه خودکششی و ۳,۲۳۸ واحد توپخانه غیرخودکششی و ۶۰۲ توپخانه راکتی است.

اما افغانستان نیز دارای تجهیزات زرهی مهمی است که بیشتر آنها از ارتش آمریکا یا ارتش جمهوری افغانستان که آن نیز به ارتش آمریکا وابسته بود، به دست آمده است. ارتش افغانستان پس از حمله آمریکا به کابل، توسط ارتش ایالات متحده و بر اساس ساختار نظامی این کشور ایجاد شد. آمریکا ادوات نظامی مختلفی به ارتش افغانستان داد و حتی برخی از پرسنل هوایی و زمینی این کشور را تعلیم داد. پس از سقوط جمهوری افغانستان و فرار آمریکایی ها، این تجهیزات به طور کامل به دست طالبان افتاد و آنها همه را از آن خود کردند .

همچنین، درگیری طالبان و ارتش افغانستان به معنی درگیری مرزی میان دو گروه است و احتمالا در این درگیری ها قدرت «چریک ها» مشخص شود. طالبان سابقه فعالیت چریکی زیادی دارد و همچنان در جنگ پارتیزنی توانمند است. گروه های سلفی و جهادی زیادی در شهرهای مرزی پاکستان و افغانستان و مناطق کوهستانی مشترک وجود دارند که غالبا سمپات طالبان هستند. همچنین، افغان های مهاجر زیادی در پاکستان اقامت دارند که غالبا همفکر طالبان بوده و دوستدار آنها هستند. در این وضعیت، ممکن است جنگ چریکی افغانستان و پاکستان برای اسلام آباد سخت باشد.

با این حال، باید به یاد داشت که پاکستان نیز توانایی های زیادی برای مبارزه با چریک های طالبان دارد. سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI)  که خود، زمینه ساز شورش مجدد طالبان و فتح کابل گردید، تسلط بسیار زیادی بر اوضاع افغانستان دارد و می تواند علیه طالبان دست به فعالیت های خرابکارانه بزند. همچنین، برخی گروه های سلفی مخالف طالبان در افغانستان از جمله داعش خراسان با پاکستان ارتباط دارند و در صورت کمک پاکستان، می توانند علیه طالبان جنگ چریکی راه انداخته و به افغانستان ضربه بزنند.

با این حال، نمی توان نتیجه جنگ محدود پاکستان و افغانستان را تعیین کرد. این جنگ به عوامل گسترده ای بستگی دارد و اگرچه پاکستان دست برتر را دارد اما نمی توان به طور قاطعانه در رابطه با آن نظر داد.

منبع: خبر فوری