آیا رنگ های غذایی مضر هستند؟

طی 50 سال گذشته مصرف رنگ مواد غذایی مصنوعی 500 درصد افزایش یافته است و کودکان بیشترین مصرف کننده ها را شامل می شوند. ادعاهایی مبنی بر اینکه رنگ های مصنوعی باعث بروز عوارض جانبی جدی مانند بیش فعالی در کودکان، سرطان و آلرژی می شوند مطرح شده است.

این موضوع بسیار بحث برانگیز است و نظرات ضد و نقیض بسیاری در مورد ایمنی رنگ های مواد غذایی مصنوعی وجود دارد. به گزارش هلث لاین، این مقاله واقعیت را از داستان جدا می کند.

رنگ های غذایی چیست؟
رنگ های خوراکی مواد شیمیایی هستند که برای تقویت ظاهر غذا در تولید آنها استفاده می شود. قرن هاست مردم رنگ های غذایی را به برخی محصولات و غذاها اضافه می کنند، اما نخستین اضافه کردن رنگ مصنوعی به مواد غذایی در سال 1856 از قطران ذغال سنگ اتفاق افتاد.

امروزه رنگ های غذایی از روغن تهیه می شوند. در طول سال ها صدها رنگ غذایی مصنوعی تولید شده است، اما از آن زمان برخی از آنها سمی معرفی شده اند. فقط تعداد انگشت شماری از رنگ های مصنوعی وجود دارد که هنوز در مواد غذایی استفاده می شود. تولیدکنندگان مواد غذایی به طور معمول رنگهای غذایی مصنوعی را به رنگ های غذایی طبیعی مانند بتاکاروتن و عصاره چغندر ترجیح می دهند زیرا رنگ زنده تری تولید می کنند.

با این حال، در مورد ایمنی رنگ های مواد غذایی مصنوعی اختلاف نظر وجود دارد. تمام رنگ های مصنوعی که در حال حاضر در مواد غذایی استفاده می شود آزمایش سمیت شان روی حیوانات انجام می شود. آژانس های نظارتی مانند سازمان غذا و داروی ایالات متحده و سازمان ایمنی غذایی اروپا، به این نتیجه رسیده اند رنگ ها خطرات قابل توجهی برای سلامتی ندارند، اما همه با این نتیجه گیری موافق نیستند.

جالب است بدانید برخی از رنگ های غذایی در یک کشور بی خطر تلقی می شوند، اما در کشور دیگر مصرف آنها برای انسان منع شده است، بنابراین ارزیابی ایمنی آنها بسیار گیج کننده است.

رنگ های مصنوعی که در حال حاضر در غذا استفاده می شود چگونه اند؟
رنگ های غذایی زیر برای استفاده توسط سازمان ایمنی غذایی اروپا و سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده اند:
قرمز شماره 3 (اریتروزین): رنگ قرمز گیلاسی که به طور معمول در تولید آب نبات، بستنی و ژل های تزئین کیک استفاده می شود.
قرمز شماره 40 (قرمز آلورارد): رنگ قرمز تیره که در نوشیدنی های ورزشی، آب نبات، چاشنی ها و غلات استفاده می شود.
زرد شماره 5 (تارتازین): رنگ زرد لیمویی که در آبنبات، نوشابه، چیپس، ذرت بو داده و غلات یافت می شود.
زرد شماره 6 (زرد غروب خورشید): رنگ زرد نارنجی است که در آب نبات، سس ها، کالاهای پخته شده و میوه های نگهداری شده استفاده می شود.
آبی شماره 1 (آبی درخشان): رنگ آبی مایل به سبز که در بستنی، نخود فرنگی کنسرو شده، سوپ های بسته بندی شده، بستنی و مایه های بستنی استفاده می شود.
آبی شماره 2 (نیلی کارمین): رنگ آبی سلطنتی که در آبنبات، بستنی، غلات و تنقلات یافت می شود.
مشهورترین رنگ های غذایی عبارتند از: قرمز 40، زرد 5 و زرد 6. این سه رنگ 90 درصد کل رنگ غذایی مورد استفاده در ایالات متحده را تشکیل می دهند. چند رنگ دیگر در برخی کشورها مورد تایید قرار گرفته است، اما در برخی کشورهای دیگر ممنوع است.

سبز شماره 3 که با نام فست گرین نیز شناخته می شود مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا است، اما مصرف آن در اروپا ممنوع است. کینولین یلو، کارموئیزین و پونسو نمونه هایی از رنگ های خوراکی مجاز در اتحادیه اروپا است که در ایالات متحده مصرف آنها ممنوع است.

رنگ های غذایی باعث بیش فعالی در کودکان حساس می شوند
در سال 1973، یک متخصص آلرژی کودکان ادعا کرد بیش فعالی و مشکلات یادگیری در کودکان به دلیل رنگ مصنوعی و مواد نگهدارنده موجود در مواد غذایی است. در آن زمان دانش بسیار کمی برای حمایت از ادعای وی وجود داشت، اما بسیاری از والدین فلسفه این متخصص را پذیرفتند.

رژیم غذایی حذف به عنوان درمانی برای اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) معرفی شد. این رژیم غذایی همراه با چند ماده مصنوعی دیگر تمام رنگ های غذایی مصنوعی را حذف می کرد. یکی از نخستین مطالعات منتشر شده در سال 1978، هیچ تغییری در رفتار کودکان هنگام دریافت دوز رنگ مواد غذایی مصنوعی به آنها نشان نداد.

از آن زمان، چندین مطالعه ارتباط کم، اما قابل توجهی بین رنگ های غذایی مصنوعی و بیش فعالی در کودکان پیدا کرده است. یک مطالعه بالینی نیز نشان داد حذف رنگ های خوراکی مصنوعی از رژیم غذایی همراه با ماده نگهدارنده ای بنام بنزوات سدیم علائم بیش فعالی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

نتایج یک مطالعه کوچک نشان داد 73 درصد از کودکان مبتلا به ADHD هنگام از بین بردن رنگ و مواد نگهدارنده مواد غذایی مصنوعی علائم را کاهش می دهند. علاوه براین، نتایج مطالعه دیگری نشان داد رنگ های غذایی همراه با بنزوات سدیم بیش فعالی را در کودکان 3 ساله و گروهی از کودکان 8 و 9 ساله افزایش می دهد.

با این حال، از آنجا که این شرکت کنندگان در مطالعه مخلوطی از مواد دریافت کرده اند تعیین علت ایجاد بیش فعالی سخت است، همچنین تارترازین که به عنوان زرد شماره 5 شناخته می شود با تغییرات رفتاری از جمله تحریک پذیری، بی قراری، افسردگی و مشکل در خواب همراه است. علاوه بر این، در سال 2004 با انجام 15 تحقیق نتیجه گیری شد رنگ های غذایی مصنوعی باعث افزایش بیش فعالی در کودکان می شوند.

با این حال به نظر می رسد همه کودکان در برابر رنگ های غذایی واکنش یکسانی ندارند. محققان دانشگاه ساوت همپتون یک مولفه ژنتیکی را پیدا کردند که تعیین می کند چگونه رنگ های غذایی بر کودک تاثیر می گذارند. در حالی که اثرات حاصل از رنگ های خوراکی در کودکان مبتلا به بیش فعالی و فاقد ADHD مشاهده شده است به نظر می رسد برخی از کودکان در مقایسه با سایر کودکان نسبت به رنگ ها بسیار حساس تر هستند.

علیرغم این هم سازمان غذا و داروی آمریکا هم سازمان ایمنی غذای اروپا اظهار داشتند در حال حاضر شواهد کافی برای نتیجه گیری در مورد ایمن نبودن رنگ های غذایی غذایی وجود ندارد. آژانس های نظارتی با این فرض کار می کنند یک ماده تا زمان اثبات مضر بودن آن بی خطر است. با این حال، به طور قطع شواهد کافی برای ایجاد نگرانی وجود دارد.

جالب است در سال 2009 دولت انگلیس تشویق تولیدکنندگان مواد غذایی برای یافتن مواد جایگزین برای مواد غذایی رنگی را آغاز کرد. از سال 2010، در بریتانیا هشدار روی برچسب هر غذایی که حاوی رنگ های غذایی مصنوعی باشد الزامی است.

آیا رنگ های غذایی باعث سرطان می شوند؟
ایمنی رنگ های غذایی مصنوعی بسیار بحث برانگیز است. با این حال، مطالعاتی که ایمنی رنگ های غذایی را مورد ارزیابی قرار داده اند شامل مطالعات طولانی مدت روی فاز حیوانی است. جالب توجه است مطالعات روی استفاده از رنگ های آبی 1، قرمز 40 ، زرد 5 و زرد 6 هیچ شواهدی دال بر اثرات سرطان زا نشان نداده اند. با این وجود، سایر رنگ ها بیشتر نگران کننده هستند.

نگرانی در مورد آبی شماره 2 و قرمز شماره 3
یک مطالعه حیوانی روی آبی شماره 2 نشان داد از نظر آماری افزایش قابل توجهی در تومورهای مغزی در گروه با دوز بالا در مقایسه با گروه های کنترل وجود دارد، اما محققان نتیجه گرفتند شواهد کافی برای تعیین اینکه آیا رنگ آبی شماره 2 باعث تومورها شده است وجود ندارد.

سایر مطالعات نیز در مورد رنگ آبی شماره 2 هیچ عوارض جانبی مشاهده نکردند. اریتروسین که به آن رنگ قرمز با شماره 3 نیز می گویند بحث برانگیزترین ماده رنگی است. خطر ابتلا به تومورهای تیروئید در موش های صحرایی نر که اریتروسین به آنها داده شد افزایش یافت. بر اساس این تحقیق سازمان غذا و داروی آمریکا در سال 1990 ممنوعیت استفاده نسبی این ماده رنگی را صادر کرد، اما بعدا این ممنوعیت لغو شد.

آنها پس از بررسی تحقیقات نتیجه گرفتند تومورهای تیروئید مستقیم توسط این رنگ مصنوعی ایجاد نشده است. در ایالات متحده رنگ قرمز با شماره 3 بیشتر با رنگ قرمز با شماره 40 جایگزین شده است، اما هنوز هم در آب نبات ها و برخی بستنی ها استفاده می شود.

برخی از رنگ ها حاوی آلاینده های سرطانی است
در حالی که بیشتر رنگ های خوراکی هیچ گونه اثر سوء در مطالعات سمیت ایجاد نکرده اند، اما نگرانی در مورد آلاینده های احتمالی رنگ ها همچنان وجود دارد.

رنگ های قرمز 40، زرد 5 و زرد 6 ممکن است حاوی آلاینده هایی از جمله مواد سازنده سرطان باشند. بنزیدین، آمینوبی فنیل – 4 و آمینوازوبنزن – 4 مواد سرطان زایی هستند که در رنگ های غذایی یافت می شوند. این آلاینده ها در رنگ ها مجاز هستند زیرا در مقادیر کم و ایمن موجود هستند.


تحقیقات بیشتری لازم است
مصرف مواد غذایی مصنوعی به ویژه بین کودکان رو به افزایش است. مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی آلاینده ها خطراتی برای سلامتی به همراه دارد.

با این حال، به استثنای رنگ قرمز شماره 3 در حال حاضر هیچ دلیل قانع کننده ای مبنی بر ایجاد سرطان در مواد غذایی مصنوعی وجود ندارد. با این وجود توجه داشته باشید بیشتر مطالعات ارزیابی ایمنی رنگ های غذایی دهه های قبل انجام شده است.

از آن زمان به بعد مصرف رنگ ها به طرز چشمگیری افزایش یافته است و اغلب چندین رنگ غذایی همراه با مواد نگهدارنده دیگر در یک ماده غذایی ترکیب می شوند.

آیا رنگ های غذایی باعث آلرژی می شوند؟
برخی از رنگ های خوراکی مصنوعی واکنش های آلرژیک ایجاد می کنند. در مطالعات متعدد نشان داده شده است رنگ زرد شماره 5 معروف بع تارتازین کهیر و علائم آسم را ایجاد می کند.

جالب اینجاست به نظر می رسد افرادی که نسبت به آسپرین حساسیت دارند به این رنگ هم حساسیت نشان می دهند. در مطالعه ای که در افراد مبتلا به کهیر مزمن یا ورم انجام شد 52 درصد واکنش آلرژیک به رنگ های غذایی مصنوعی داشتند. اکثر واکنش های آلرژیک زندگی فرد را به طور جدی تهدید نمی کنند.

با این حال، در صورت داشتن علائم آلرژی حذف مواد غذایی مصنوعی از رژیم غذایی گزینه مفیدی است. رنگ قرمز 40 ، زرد 5 و زرد 6 از جمله رنگ هایی هستند که بیشتر مورد مصرف قرار می گیرند و 3 ماده ای هستند که به احتمال زیاد باعث واکنش آلرژیک می شوند.

آیا باید از مصرف رنگ های غذایی خودداری کنید؟
نگران کننده ترین ادعا در مورد رنگ های غذایی مصنوعی این است که باعث سرطان می شوند. با این حال، شواهد برای اثبات این ادعا ضعیف است.

بر اساس تحقیقاتی که در حال حاضر در دسترس است بعید به نظر می رسد مصرف رنگ های غذایی باعث سرطان شوند. برخی از رنگ های غذایی در برخی افراد واکنش های آلرژیک ایجاد می کنند، اما اگر علائم آلرژی ندارید دلیلی مبنی بر حذف آنها از رژیم غذایی خود وجود ندارد. ادعای مربوط به رنگ های خوراکی که قوی ترین علم را در مورد آن ایجاد می کند، ارتباط بین رنگ های غذایی و بیش فعالی در کودکان است.

نتایج چندین مطالعه نشان می دهد رنگ های غذایی بیش فعالی را در کودکان مبتلا به ADHD و بدون آن افزایش می دهند اگرچه به نظر می رسد برخی از کودکان حساسیت بیشتری نسبت به سایر آنها دارند.

اگر فرزند شما رفتاری بیش فعالانه یا پرخاشگرانه دارد حذف مواد غذایی مصنوعی از رژیم غذایی گزینه مفیدی است.

دلیل استفاده از مواد رنگی در غذاها بخشیدن جذابیت بیشتر به آنهاست. با این وجود، شواهد کافی برای اثبات اینکه همه باید از مصرف رنگ های غذایی مصنوعی اجتناب کنند وجود ندارد. بزرگترین منابع رنگ های غذایی غذاهای فرآوری شده ناسالم هستند که تاثیرات منفی دیگری بر سلامتی دارند. حذف غذاهای فرآوری شده از رژیم غذایی و تمرکز روی غذاهای کامل و سالم سلامت کلی را بهبود می بخشد.

غذاهای کامل سالم به طور طبیعی فاقد رنگ هستند
بهترین روش برای حذف رنگ های غذایی مصنوعی از رژیم غذایی تمرکز بر خوردن غذاهای کامل و فرآوری نشده است. برخلاف غذاهای فرآوری شده بیشتر غذاهای کامل بسیار مقوی هستند. در اینجا چند ماده غذایی وجود دارد که به طور طبیعی فاقد رنگ هستند:
لبنیات و تخم مرغ: شیر، ماست ساده، پنیر، تخم مرغ، پنیر کلبه.
گوشت و مرغ: مرغ، گوشت گاو و ماهی تازه.
آجیل و دانه ها: بادام بدون افزودنی، آجیل ماکادامیا، بادام هندی، گردو، تخمه آفتابگردان.
میوه ها و سبزیجات تازه: همه میوه ها و سبزیجات تازه.
غلات: جو دو سر، برنج قهوه ای، کینوا و جو.
حبوبات: لوبیای سیاه، لوبیای کلیه، نخود، لوبیا دریایی و عدس.
اگر می خواهید تمام رنگ های موجود در رژیم غذایی را حذف کنید همیشه قبل از خرید برچسب روی محصولات را بخوانید. برخی از غذاهای به ظاهر سالم نیز حاوی رنگ های غذایی مصنوعی هستند.

در پایان
هیچ دلیل قطعی مبنی بر خطرناک بودن رنگ های غذایی برای اکثر افراد وجود ندارد. با این وجود، ممکن است در برخی افراد واکنش های آلرژیک و در کودکان حساس بیش فعالی ایجاد کنند. با این حال، بیشتر رنگ های غذایی در غذاهای فرآوری شده ناسالم وجود دارد که به هر حال باید از مصرف آنها اجتناب شود. در عوض، بر خوردن غذاهای کامل مغذی که به طور طبیعی فاقد رنگ هستند تمرکز کنید.